Yunanistan Kıyısında Amforalarla Dolu Batık Bulundu

Arkeologlar, Kasos adasındaki gemi enkazından antik dünyadaki ticaret ağlarına ışık tutan çömlekleri ortaya çıkardı.

Kasos adasını çevreleyen deniz tabanını araştıran araştırmacılar, Akdeniz’de yapılan ticarete ilişkin ipucu veren çömlekleri keşfetti.

Yunan Kültür ve Spor Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, Kasos adasındaki (Çoban Adası) gemi enkazını kazan arkeologlar, antik dünyadaki ticaret ağlarına ışık tutan bir çömlek hazinesi ortaya çıkardı.

(Meksika’daki Gizemli Batık, Yasadışı Bir Köle Gemisiymiş)

Bakanlıktaki ve Ulusal Yunan Araştırma Vakfı Tarihsel Araştırma Enstitüsü’ndeki bilim insanları, geçen sonbaharda dört gemi batığını ortaya çıkardı. Athens News Agency’nin söylediğine göre, bulunan en önemli keşif Roma çömlekleriydi. MS 2.-3. yüzyıldan kalma enkazda bulunan gemilerde, İspanya’nın Guadalquivir şehrinde üretilen yağ ile dolu amforalar ve Tunus’tan gelen Afrika amforaları bulundu.

ERT International’dan Teofilakti Zavitsanu ile konuşan keşif heyetinin yardımcı lideri Xanthis Argyris, “İspanya ve Kuzey Afrika’dan gelen ve muhtemelen yağı Rodos’a ya da Anadolu kıyılarına taşıyan amforaları ilk kez bulduk.” diyor.

Diğer üç geminin enkazında bulunanlar bin yıllık bir dönemi kapsıyor: Birisinde MÖ 1. yüzyılda Helenistik döneme ait amforalar bulunurken, diğerinde MÖ 5. yüzyıl civarında klasik dönemde yapılmış amforalar bulundu. En son bulunan geminin enkazı çok daha yeni ve uygar çağlara kadar uzanıyor.

Klasik Antik Çağ boyunca kullanılan amforalar, çağdaş bilim insanları için engin bir bilgi kaynağı. Mark Cartwright 2016 yılında Ancient History Encyclopedia’da, amforanın, Yunanca “her iki taraftan tutulabilen” anlamına gelen amphiphoreus kelimesinden türetilen iki kulplu sürahiler olduğunu ve arkeolojik alanların tarihlerine, ticaret bağlantılarına ve orada yaşayanlara dair ipuçları taşıdığını belirtti. Bu çömlekler genellikle Antik Yunan ile ilişkilendirilse de Romalılardan, Fenikelilere kadar birçok medeniyet de bu çömlek kapları kullandı.

Yeni keşfedilen amforalar, Kasos’un tarihi hakkında daha fazla bilgi verebilir. Güney Ege Denizi’nde Girit yakınlarında bulunan ada, tüccarların dünyanın dört bir yanından mal alışverişinde bulunduğu önemli bir antik ticaret merkeziydi. Son bulgular, Kasos’ta yaşayan insanların ne yediği ve bu yiyeceklerin nereden geldiği hakkında bilim insanlarına daha fazla bilgi veriyor.

Yunan Bakanlığı, Kasos’un “medeniyetlerin kesişim noktası” olduğunu söylüyor.

Başka bir açıklamaya göre, yapılan keşif, Kasos yakınlarındaki deniz tabanını belgelemeyi amaçlayan üç yıllık araştırma projesinin bir parçasıydı. Tornos News, çeşitli alanlardan 23 uzmanın, toplam 200 saatten fazla 100 dalış yaptığını belirtiyor. Çalışmaların bu yıl tamamlanması bekleniyor.

“Bir sonraki araştırma projesinde dalgıçlar yer almayacak, son teknoloji bir deniz dibi tespit makinesi olacak, bize hem karada hem de denizde olası enkaz noktalarının yerini tespit etmemize yardımcı olacak.”

Araştırma ekibi, MÖ 4. yüzyıl ve uygar çağlar arasında bir zamana tarihlenen beş gemi enkazını 2019 yılında keşfetti. Nick Kampouris’in söylediğine göre, enkazlardan biri 1820’lerdeki Yunan Bağımsızlık Savaşı’na, diğeri ise MS 8. ve 10. yüzyıllar arasına, Bizans dönemine dayanıyor. Yapılan bir başka açıklamaya göre bir demir top, sofra takımı, Bizans amforaları ve beş adet piramit şeklindeki taş çapa buluntular arasında öne çıkıyor.

Smithsonian Magazine. Isis Davis-Marks. 25 Ocak 2021.