Roma Dönemindeki Sıradışı İklim Avrasya’yı Açlığa ve Hastalığa Boğdu

Yapılan yeni bir araştırma, 500’lü yılların ortasında gerçekleşen volkanik patlamaların olağandışı kasvetli ve soğuk bir dönemle sonuçlandığını gösterdi.

Finlandiya Müzesi Kronoloji Laboratuvarı ve Doğal Kaynaklar Enstitüsü tarafından yürütülen ortak bir çalışma, MS 536 ve 541-544 yıllarının birçok insan için çok zor olduğunu gösteriyor.

Uzun bir süre boyunca süren ışık, insanların hayatta kalmasını zorlaştırabilir. Bitkilerin üretim seviyesi, mevcut güneş ışığının miktarına bağlıdır. Gıda üretimi, yani çiftçilik ve hayvancılık da aynı güneş enerjisine dayanır. Bu sırada insanlar, D vitamini üretmek için yeterli güneş ışığına maruz kalmazlarsa hastalığa daha yatkın hale gelirler.

Kronoloji Laboratuvarı Müdürü Markku Oinonen, “Araştırmalarımız, kuzey yarım kürenin tamamını kaplayan iklim anomalisinin, birkaç volkanik patlamanın birleşik bir sonucu olduğunu gösteriyor.” diyor.

(İklim Değişiklikleri ile Erken İnsan Keşifleri Arasında Doğrudan Bağlantı Olmayabilir)

Patlamalarla atmosfere salınan aerosoller güneşi uzun bir süre engelledi.

Son derece kötü iklim koşulları çiftçiliğe önemli ölçüde zarar verdi ve insanlar arasındaki D vitamini üretimini azalttı. Bu, hali hazırda açlıktan zayıflamış olan insanların bir de bağışıklık sistemi ile boğuşmak zorunda kaldıkları anlamına geliyor.

Bir gölün altından bir ağaç gövdesi çıkarılıyor. C: Samuli Helama / Doğal Kaynaklar Enstitüsü Finlandiya

Geçmişin bir kaydı olarak ağaçlar

Çalışma dendrokronoloji veya ağaç halkası tarihlendirmeye dayanıyor. Bozulmamış ağaç kalıntılarından oluşan yıllık büyüme halkaları serisi, yaklaşık 7.600 yılı kapsıyor. Bu ağaçlar genellikle küçük göllerin dibinde bulunuyor ve Luke, 1990’lardan beri örnekler alarak bulguları kaydediyor.

Araştırmacı Samuli Helama, “Araştırmacılar, 7.600 yıldan daha uzun bir süre boyunca yayılan, yıllık bir çam ağacı halka büyüme takvimi oluşturdular. Bu takvim ile çeşitli tarihsel olaylar karşılaştırılabilir. Ağaç halkaları takvimi. küresel iklim değişikliğinin önemli bir göstergesidir.” diyor.

Son çalışmadaki örnekler, Luke’daki büyüme halkası takvimi ile tarihlendirildi ve her takvim yılı için bunlardan oyulmuş örnekler çıkarıldı.

Karbon izotopları yaz havalarını gösterir

Çalışmanın sonuçları, ağaçların yıllık büyüme halkalarındaki karbon izotoplarının varyasyon analizine dayanıyor. Karbon izotoplarındaki çeşitlilik, ağaçların fotosentezini yansıtır, bu da büyük ölçüde yaz boyunca mevcut olan güneş radyasyonu miktarına bağlıdır.

(Tektonik ve İklimsel Hareketliliğin Tekrar Tekrar Yarattığı Deniz: Marmara)

Yeni çalışma, 19. yüzyıldan son yıllara kadar karbon izotop varyasyonunun ve volkanik patlamalar arasındaki korelasyonu izlemekte ve mevcut güneş ışığındaki MS 536 ila 541-544 yılları arasındaki dramatik azalmayı göstermekte. Yaz sıcaklıklarının değişimi, ağaçların yıllık büyüme halkalarının yoğunluğu temelinde benzer şekilde yeniden görülüyor.

Zor zamanlar veba getirdi

Olağandışı yoksul yıllar, Roma İmparatorluğu’nu harap eden hıyarcıklı veba salgını zamanına denk geliyor. Yersinia pestis bakterisinin neden olduğu salgın, 542’de başladı ve Doğu Roma İmparatorluğu sakinlerinin yaklaşık yarısını ya da daha fazlasını öldürdü. Veba Akdeniz’den, Avrupa’ya ve muhtemelen en kuzeyde Finlandiya’ya kadar yayıldı ve 8. yüzyıla kadar on milyonlarca insanı öldürdü.

(Atalarımızın Afrika’dan Göçmesinin Sebebi Kuruyan İklim Olabilir)


Science Daily. 11 Nisan 2018.

Makale: Helama, S., Arppe, L., Uusitalo, J., Holopainen, J., Mäkelä, H. M., Mäkinen, H., … & Timonen, M. (2018). Volcanic dust veils from sixth century tree-ring isotopes linked to reduced irradiance, primary production and human health. Scientific Reports, 8(1), 1339.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login