Palmira’da Parçalanan Büstler Restore Ediliyor

Suriye’nin önemli antik kentlerinden Palmira’da, IŞİD tarafından çekiçlerle parçalanan paha biçilemez taş heykeller, uzmanlar tarafından lazer taramaları ve 3D yazıcılar yardımıyla titizlikle restore edildi.

Palmira Antik Kenti’nde 2. yüzyıla ait bir mezar büstü. F: Chris Warde – Jones

Bir adam ve kadına ait MS. 2. yüzyıla tarihlenen cenaze büstleri, 2015 yılında arkeolojik alanı ve müzeyi ele geçiren IŞİD militanları tarafından parçalanmıştı. Bölge Suriye ve Rus kuvvetleri tarafından tekrar ele geçirildiğinde, eserler güvenlik için Beyrut’a güvenlik taşınmıştı. Ardından bu eserler Roma’ya gönderildi ve son iki ay boyunca uzmanlar zararın onarımı için ellerinden geleni yaptı.

Teknisyenler lazerleri kullanarak parçalanmış iki figürün yüzeylerini taradı ve daha sonra karmaşık 3D yazıcılar ile IŞİD’in yıkımı sırasında kaybedilen taş parçalarının yerine reçine parçaları yarattı.

YouTube’da Mayıs 2015’te yayınlanan videolardan birinde, Palmira Antik Kenti’nden duman yükseliyor. F: AP

Erkek figürün suratının yarısı parçalanmış ve yok olmuştu. Roma’daki uzmanlar, yüzün kaybolan kısmı için bir “protez” üretti. Protezi çıkarılabilir olarak yerine taktılar, böylece orijinal taş parçası bulunursa yeniden takılabilir. Protez, altı küçük mıknatıs yardımıyla taş büstüne bağlandı.

İtalyan Konservasyon ve Restorasyon Enstitüsü Müdürü Gisella Capponi, “Reçine protezler, orijinal taşa benzemesi için çok ince bir taş tozu ile kaplandı. IŞİD’in acımasızca zarar verdiği olağanüstü eserleri tekrar onarmak bizim için büyük bir onurdu.” diyor.

1939’da kurulan enstitü, Pompeii ve Roma’daki eserler, antik Etrüsk mezarları ve Caravaggio gibi Rönesans ustaları tarafından yapılmış resimler üzerinde onlarca yıllık bir tecrübeye sahip.

IŞİD, Mart ayında Palmira’yı kaybetmişti ancak Aralık ayında tekrar ele geçirdi.

Palmira Müzesi’ndeki yıkım. F: AFP

Eski Kültür ve Turizm Bakanı olan ve şimdi Kültürel miras derneği başkanı Francesco Rutelli, “IŞİD’in Palmira’yı kaybetmesi ve geri dönmesi arasında küçük bir zaman dilimi vardı. Ne yazık ki Palmira bir kez daha çatışma bölgesi oldu. Fakat en azından olağanüstü bazı eserler kurtarıldı.” diyor.

Eserlerin restorasyonu, Palmira için 82 yaşında hayatını veren arkeolog Halid Esad’a adandı. IŞİD’in bölgeyi ele geçirmesi sırasında Palmira’yı terk etmeyen Halid Esad, IŞİD militanları tarafından infaz edilmişti.

Palmira Antik Kenti, Roma imparatorluğunun bir parçası olmasına rağmen restore edilen kadın ve erkek büstleri, zengin tüccarların olduğu yerel ailelerden geliyordu. Büstlerindeki yazıtlar, Latince yerine Grekçe ve Aramice idi.

Antik büste takılan protez. F: Chris Warde – Jones

Palmira Müzesi’ndeki yıkım. F: AFP

Büstler bu ayın sonunda Suriye’ye geri gönderilecek ve IŞİD Palmira’dan bir kez daha kovuluncaya kadar Şam’da tutulacak.

La Sapienza Üniversitesi’nden Yakın Doğu Arkeoloji uzmanı Frances Pinnock, “Palmira, Roma İmparatorluğunun bir parçasıydı ancak Roma’ya isyan etti. Bu çift, muhtemelen zengin tüccar olan Palmira seçkinlerini temsil ediyor.” diyor.

Geçtiğimiz günlerde Rusya’nın yayınladığı drone görüntüleri, IŞİD’in Palmira’daki ünlü tiyatroya ve Tethrapylonlara ciddi ölçüde zarar verdiğini ortaya çıkardı.

Palmira Antik Kenti’ni Korumak Uğruna Ölen Arkeolog Halid Esad

Palmira Tiyatrosunun Yıkıldığı Drone Görüntüleriyle Kesinleşti

Suriye’nin Kaybolan Kültürel Mirası Dijital Ortama Taşınıyor

The Telegraph. 16 Şubat 2017.