Kudüs’teki 2.600 Yıllık Tuvalette Dizanteri Paraziti Bulundu

Kudüs’te 2.600 yıllık iki tuvalette yapılan dışkı analizi, dizanteriye neden olan parazitin bilinen en eski kanıtını ortaya çıkardı.

Söz konusu parazit, insanları çok kötü etkileyen (ve bazen ölümcül olan) ishal, kramplar ve ateşin bir karışımından oluşan dizanteriye neden olabiliyor.

Bilim insanları, bir zamanlar Kudüs’ün varlıklı sakinleri tarafından kullanılan yaklaşık 2.600 yıllık iki tuvaletin kalıntılarında giardia parazitinin izlerini ortaya çıkardılar. Araştırmacıların Parasitology dergisinde yayımladığı rapora göre, kalıntılar dünyanın herhangi bir yerindeki giardia’nın bilinen en eski biyolojik kanıtı olma özelliğini taşıyor.

(İlgili: 2.700 Yıllık Dışkı, Madencilerin Bira ve Rokfor Tükettiğini Gösterdi)

Tek hücreli parazit Giardia duodenalis, bugün gezegendeki insanların bağırsaklarında bulunabilir. Bu her zaman böyle değildi – ancak patojenlerin nasıl ortaya çıktığını ve ortalıkta dolaştığını anlamak kolay bir iş değil. Bazı bağırsak parazitleri toprakta yüzyıllarca korunabilirken, giardia gibi diğerleri hızla parçalanır ve mikroskop altında tespit edilemez.

1991 ve 2019’da Kudüs’teki iki bölgede çalışan arkeologlar, konak benzeri evlerin kalıntılarında taş klozetlere rastladılar. Cambridge Üniversitesi’nde paleoparazitolog olan Piers Mitchel, bunlar “havalı insanlar” tarafından kullanılan “oldukça gösterişli tuvaletlerdi” diyor.

Araştırmacılar, bu tuvaletlerin altından alınan ve mikroskop altında incelenen toprak örneklerinde, yuvarlak kurt ve diğer olası bağırsak parazitlerinin izlerini gördüler. Mitchel ve meslektaşları, her iki tuvaletin altındaki binlerce yıllık dışkılarda giardia kalıntılarını ve diğer iki hassas paraziti aramak için antikorlar kullandılar.

Mitchel, eski hastalıkların hareketini yeniden yapılandırmanın çok zor olması nedeniyle, o zamanlar giardia’nın Kudüs’te bulunduğuna dair “çok sayıda şüphe” olduğunu söylüyor.

Ancak araştırmaya dahil olmayan Fransa’daki Bourgogne Franche-Comté Üniversitesi’nden bir paleoparazitolog olan Mattieu le Bailly, bulgunun bölgede düzenli bir varlık olduğuna dair ipuçları verdiğini söylüyor.

Mitchel, Demir Çağı şehrinin sıcak, kuru ve böceklerle dolu iklimi göz önüne alındığında, giardia gibi kirli su yoluyla yayılan ve bazen uçan bir patojenin eski Kudüs’te var olduğu ve muhtemelen yaygın olduğu fikrinin çok mantıklı olduğunu söylüyor.

Science News. 25 Mayıs 2023.

Makale: Mitchell, P., Wang, T., Billig, Y., Gadot, Y., Warnock, P., & Langgut, D. (2023). Giardia duodenalis and dysentery in Iron Age Jerusalem (7th–6th century BCE). Parasitology, 1-7.