İnsan Evriminde Et Yemenin Önemi Sorgulanıyor

Büyük beyinler gibi temel insan özelliklerinin, daha fazla et tüketimi ile ilişkili olduğunu öne süren görüş doğru olmayabilir.

Büyük beyinler gibi temel insan özellikleri, ilk olarak yaklaşık 2 milyon yıl önce Homo erectus’ta ortaya çıktı. İnsan benzeri özelliklere doğru bu evrimsel geçiş, genellikle daha fazla et tüketimini içeren büyük bir diyet değişikliği ile bağlantılı olarak görülüyordu.

Bununla birlikte, Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan yeni bir çalışma, erken insan evriminde et yemenin önemini sorguluyor.

Et yemeye ilişkin arkeolojik kanıtlar, Homo erectus’un ortaya çıkışından sonra çarpıcı biçimde artmıştı. Çalışma yazarları, bu artışın büyük ölçüde bu zaman dilimine odaklanan daha fazla araştırma ilgisi ile açıklanabileceğini ve kanıtları “et bizi insan yaptı” hipotezi lehine etkili bir şekilde çarpıtarak açıklayabileceğini savunuyorlar.

(İlgili: Sahra Çölü’ndeki Madende Homo erectus Taş Aletleri Bulundu)

Çalışmanın baş yazarı olan W. Andrew Barr, “Nesiller boyu paleoantropologlar, Olduvai Gorge gibi yerlerdeki ünlü iyi korunmuş alanlara gittiler ve ilk insanların et yediğine dair nefes kesici doğrudan kanıtlar aradılar ve 2 milyon yıl önce et yemede bir patlama olduğuna dair bu bakış açısını geliştirdiler.” diyor.

“Ancak, burada yaptığımız gibi, bu hipotezi test etmek için Doğu Afrika’daki çok sayıda yerden verileri nicel olarak sentezlediğinizde, ‘et bizi insan yaptı’ evrimsel anlatısı çürümeye başlıyor.”

Barr ve meslektaşları, 2,6 ila 1,2 milyon yıl öncesine ait 59 tabaka da dahil olmak üzere, Doğu Afrika’daki dokuz büyük araştırma alanından yayınlanmış verileri derledi. Hominin etoburları izlemek için çeşitli ölçümler kullandılar: taş aletlerle yapılmış kesme izlerine sahip hayvan kemiklerini koruyan zooarkeolojik alanların sayısı, arkeolojik alanlar arasında kesik izleri olan hayvan kemiklerinin toplam sayısı ve ayrı olarak bildirilen stratigrafik seviyelerin sayısı.

Araştırmacılar, zaman içinde örnekleme girişimindeki değişimi hesaba katarken, Homo erectus’un ortaya çıkmasından sonra etoburluk için görece kanıt miktarında sürekli bir artış olmadığını buldular. Araştırmacılar, modifiye edilmiş kemiklerin ham bolluğunun ve zooarkeolojik alanların ve seviyelerin sayısının, Homo erectus’un ortaya çıkmasından sonra gözle görülür şekilde arttığını, ancak artışların, örnekleme yoğunluğuna karşılık gelen bir artışla örtüştüğünü ve bunun nedeninin, insan davranışındaki değişikliklerden ziyade yoğun örnekleme olabileceğini düşündürdüğünü belirtiyorlar.

Smithsonian Ulusal Doğa Tarihi Müzesi’nden çalışmanın ortak yazarı Briana Pobiner, “20 yılı aşkın bir süredir kesik izleri olan fosilleri kazdım ve inceledim, bulgularımız hala benim için büyük bir sürpriz.” diyor.

“Bu çalışma, zooarkeolojik kayıtların bize en erken tarih öncesi et yeme hakkında ne söylediğine dair anlayışımızı değiştiriyor. Aynı zamanda, geçmişimizle ilgili yeni kanıtları ortaya çıkarmaya ve analiz etmeye devam ederken, evrimimiz hakkında büyük sorular sormaya devam etmemizin ne kadar önemli olduğunu da gösteriyor.”

Gelecekte araştırmacılar, modern insanlarla ilişkili belirli anatomik ve davranışsal özelliklerin neden ortaya çıktığına dair alternatif açıklamalara duyulan ihtiyacı vurguluyor. Olası alternatif teoriler, büyükanneler tarafından bitkisel gıdaların sağlanmasını ve pişirme yoluyla besin mevcudiyetini artırmak için kontrollü ateşin geliştirilmesini içeriyor. Araştırmacılar, bu olası açıklamaların hiçbirinin şu anda arkeolojik kayıtlarda güçlü bir temele sahip olmadığı konusunda uyarıyorlar, daha yapılacak çok iş var.

Barr, “Bu çalışmanın ve bulgularının sadece paleoantropoloji topluluğunun değil, şu anda diyet kararlarını bu et yeme anlatısının bir versiyonuna dayandıran tüm insanların ilgisini çekeceğini düşünüyorum. Çalışmamız, çok miktarda et yemenin erken atalarımızda evrimsel değişikliklere yol açtığı fikrini baltalıyor.” diyor.

George Washington University. 24 Ocak 2022.

Makale: W. Andrew Barr et al. 2022. No sustained increase in zooarchaeological evidence for carnivory after the appearance of Homo erectus. PNAS. 119 (5).