Bilinen En Eski Akrep Fosili Keşfedildi

35 yıl önce toplanan fosilleri inceleyen bilim insanları, bunları yaklaşık 437 milyon yıl öncesinden gelen bilinen en eski akrep türleri olarak tanımladı. Araştırmacılar, hayvanın muhtemelen hem okyanuslarda hem de karada nefes alabildiğini buldu.

2.5 cm uzunluğundaki Parioscorpio venator’un 437 milyon yıl önce yaşadığı düşünülüyor. C: Andrew Wendruff

Keşif, hayvanların denizdeki yaşamdan karadaki yaşama nasıl geçtikleri ile ilgili yeni bilgiler sağlıyor: Akreplerin solunum ve dolaşım sistemleri, yaşamlarını yalnızca karada geçiren günümüz akreplerin sistemleriyle hemen hemen aynıydı ve çoğunlukla suda yaşayan ve kısa süre için karaya çıkabilen atnalı yengecinin sistemleriyle de benzer şekilde çalışıyordu. 

Araştırmacılar yeni akrebe “Parioscorpio Venator” adını verdiler. Cins adı “ata akrep”, tür adı “avcı” anlamına geliyor.

Araştırmanın yazarı Loren Babcock, “Karaya çıkan en başarılı canlılardan birine, dünya tarihinin en başarılı karasal yaratıklarından biri olan araknid soyunun bilinen en eski üyesine bakıyoruz.” diyor.

(500 Milyon Yıllık Deniz Canlısı Fosili Keşfedildi)

“Ve daha da önemlisi, hayvanların deniz yaşam alanlarından karasal yaşam alanlarına bu kritik geçişi gerçekleştirdikleri bir mekanizma tanımlamamız. Potansiyel olarak omurgalı hayvanlar da dahil olmak üzere bu geçişi yapan diğer hayvan türleri için bir model sağlıyor. Bu çığır açan bir keşif.”

“Avcı akrep” fosilleri, eskiden bir adanın dik yamacının tabanında küçük bir havuz olan Wisconsin’daki bir yerleşim yerinden 1985 yılında gün yüzüne çıkartıldı. Babcock’un doktora öğrencilerinden biri, şimdi yardımcı profesör olan Andrew Wendruff, fosilleri ayrıntılı olarak incelemeye karar verdiğinde 30 yıldan fazla bir süredir Wisconsin Üniversitesi’ndeki müzede duruyorlardı.

Wendruff ve Babcock, fosillerin akrep fosilleri olduğunu hemen anladılar. Öncelikli olarak bu fosillerin eklembacaklıların evrimsel tarihinin köklerine ne kadar yakın olduğundan emin değildiler. O noktaya kadar bilinen en eski akrep İskoçya’da bulunmuştu ve 434 milyon yıl öncesine tarihleniyordu. Paleontologların bildiği akrepler, sürekli olarak karada yaşayan ilk hayvanlardan biriydi. 

Fosil (solda) 1985’te Wisconsin’da gün yüzüne çıkartıldı. Bilim insanları, fosili analiz ettiler ve eski hayvanın solunum ve dolaşım sistemi (ortada) organlarının günümüz akrebin (sağda) organlarıyla neredeyse aynı olduğunu keşfettiler. C. Andrew Wendruff

Sonuç olarak araştırmacıların belirlediği Wisconsin fosilleri, İskoçya’da çıkan fosillerden 1 ila 3 milyon yıl daha eskiydi. Araştırmacılar, aynı formdaki diğer fosillerden akrebin kaç yaşında olduğunu hesapladılar. Bu fosiller, bilim insanlarının 436.5 ve 437.5 milyon yıl önce, Paleozoik Çağ’ın üçüncü dönemi olan Silüryen Dönem’in başlarında yaşadığını düşündükleri canlılardan geliyor.

Wendruff, “İnsanlar çoğu kez fosillerin yaşını belirlemede karbon testi kullandığımızı düşünür. Fakat bu yöntem söz konusu yaştaki herhangi bir şey için işe yaramıyor. Biz bunları kül yataklarıyla ölçüyoruz. Volkanik kül yatağına ulaşamadığımızda ise bu mikrofosilleri kullanıyor ve bu mikrofosillerin sahibi canlıların yeryüzünde bulunduğu yıllarla korelasyonuna (ilişkisine) bakıyoruz. Bu, karşılaştırmalı tarihlemenin ufak bir kısmı.” diyor.

Waukesha Biota olarak bilinen fosilleri içeren bir oluşumdan gelen Wisconsin fosilleri, bir akrebin tipik özelliklerini gösteriyor; fakat detaylı analizler, bu grubun atasına ışık tutan ek vücut bölümleri ve kısa kuyruk bölgesi gibi daha önceden hiçbir akrepte görülmeyen bazı karakteristik özellikleri barındırıyor.

Wendruff, fosilleri mikroskop altında inceledi ve fosillerin yüksek çözünürlü fotograflarını farklı açılardan detaylı olarak çekti. Hayvanın kaya içinde korunmuş iç organlarının parçacıkları gün ışığına çıkmaya başladı. Hayvanın zehrini depoladığı bir hazneyi, uzantıyı ve en önemlisi solunum ve dolaşım sistemlerinin kalıntılarını belirledi.

Bu akrep, aşağı yukarı bugün dünyadaki birçok akreple aynı ölçüde yani 2.5 cm boyutundaydı. Babcock, “Bu, su altında solunum yapan akreplerin eski atalarının solunum yapma biçimi ile günümüz karada nefes alan akreplerin nefes alma biçimi arasında çok önemli evrimsel bir bağ olduğunu gösteriyor.” diyor.

Babcock “Bu hayvandaki solunum ve dolaşım sistemlerinin çalışması özellikle hava soluyan eklembacaklılarınki ve akreplerinki ile şekil bakımından aynı.” diyor.

Fakat bu sistem atnalı yengeci gibi deniz eklembacaklılarında bildiğimiz sisteme de son derece benziyor. Hatta bu akrep, bu sınıf, karaya ilk adımı atmadan önce denizden karaya geçmeye morfolojik olarak kabiliyetli ve karadaki yaşama önceden adapte edilmiş gibi görünüyor.

Paleontologlar hayvanların denizden karaya nasıl hareket ettiğini yıllarca tartıştılar. Bazı fosiller toprak üzerinde 560 milyon yıl kadar eski olma ihtimali olan yürüyüş izlerini gösteriyor; fakat bu hayvanların karada yaşayıp yaşamadığını, okyanustaki evlerinden çıkıp çıkmadığını bilmek zor.

Araştırmacılar, solunum ve dolaşım sistemlerindeki benzerliklerden dolayı bu tarih öncesi akreplerin kara üzerinde hayatta kalabileceklerine dair şüphe olmadığını belirtiyor.


Phys. 16 Ocak 2020.

Makale: Wendruff, A. J., Babcock, L. E., Wirkner, C. S., Kluessendorf, J., & Mikulic, D. G. (2020). A Silurian ancestral scorpion with fossilised internal anatomy illustrating a pathway to arachnid terrestrialisation. Scientific Reports, 10(1), 1-6.

Celal Bayar Üniversitesi Tarih Bölümü mezunu. Tarih Öğretmeni.

You must be logged in to post a comment Login