Artık Yemeklerle Köpekleri Kazara Evcilleştirmiş Olabiliriz

Atalarımızın yiyebileceklerinden daha fazla ete sahip olması, köpeklerin kazara evcilleştirilmesi ile sonuçlanmış olabilir.

Buzul çağı boyunca, avcı toplayıcılar herhangi bir yemek fazlalığını kurtlarla paylaşmış olabilir ve bu da onları evcil hayvanlara dönüştürmüş olabilir.

Köpeklerin evcilleştirilmesinin zamanlaması ve nedenleri belirsiz. Genetik kanıtlar, köpeklerin 27.000 ila 40.000 yıl önce kurt atalarından ayrıldığını gösteriyor. Bilinen en eski köpek mezarının 14.200 yıl öncesine ait olması, köpeklerin o zamana kadar çoktan evcil hayvan olarak benimsendiğini iyi bir şekilde gösteriyor.

(Köpeklerin Genetik Çeşitliliği Buzul Çağından Geliyor)

Ancak evcilleştirmenin Avrupa’da mı, Asya’da mı yoksa birden fazla yerde mi olduğu ya da neden olduğu açık değil. Köpekler, avcı toplayıcılar tarafından evcilleştirilen tek hayvandı: Diğerleri çiftçilik yaygınlaştıktan sonra evcilleştirildi. Bir öneri, insanların avlanmalarına yardımcı olmak için köpeklerin evcilleştirildiğini söylüyor, diğer bir senaryo ise kurtların insan atıklarını yiyerek insanlara alıştığını öneriyor.

Helsinki’deki Finlandiya Gıda Kurumu’ndan Maria Lahtinen ve meslektaşları, anahtarın et fazlalığı olabileceğini öne sürüyorlar.

Buz tabakaları kuzey Avrasya’nın çoğunu kapladığında ve iklim bugün olduğundan daha soğuk olduğunda köpekler evcilleştirildi. Bu süre zarfında, her ikisi de çok yırtıcı oldukları için, insanlar ve kurtlar yiyecek için rekabet ediyor olmalıydı.

Bununla birlikte kurtlar, protein ve çok az başka şey içeren yağsız et ile aylarca hayatta kalabilirler. Bunun aksine, insanlar bunu yapamaz. Vücudumuzun ne kadar proteini kaldırabileceğinin bir sınırı vardır, bu nedenle yağ gibi diğer besin gruplarını da yemeliyiz. Lahtinen, “Et yemeye tam olarak adapte değiliz.” diyor.

Lahtinen ve ekibi, Kuzey Kutbu kışları boyunca orada yaşayan av türlerine göre ne kadar yiyecek bulunduğunu hesapladı. Fazladan yağsız et olduğunu buldular, bu da insan avcıların tüketebileceklerinden daha fazlasını elde edeceklerini gösteriyordu. Kurtlar bu fazlalığı yiyebilirdi, bu da iki türün sert kışlarda rekabet içinde olmadığı anlamına geliyordu. Bunun yerine, insanlar yağsız eti kurtlarla paylaşabilirdi.

Lahtinen, avcı-toplayıcıların öksüz kurt yavrularını aldıklarını – belki de onları biraz evcil hayvan gibi gördüklerini ve artık yağsız etle beslediklerini öne sürüyor.

Muhtemelen akıllarında uzun vadeli bir hedefleri yoktu, ancak evcilleştirilmiş kurtlar daha sonra evcilleştirmeyi güçlendirerek yararlı av ortakları olduklarını kanıtlayacaklardı.

Lahtinen, “Avcı-toplayıcıların onları tutması için çok çekici olmalılardı.” diyor.

New Scientist. 7 Ocak 2021.

Makale: Maria Lahtinen et al. 2021. Excess protein enabled dog domestication during severe Ice Age winters. Scientific Reports. 11 (7)