Bering Kara Köprüsü, Sanılandan Çok Daha Geç Ortaya Çıkmış

Bering Kara Köprüsü’nün muhtemelen 35.000 yıl öncesine kadar ortaya çıkmadığı, yani daha önce sanılandan çok daha geç oluştuğu anlaşılıyor. Bu durum, insanların Kuzey Amerika’ya ne zaman geçmiş olabileceklerine dair zaman aralığını daraltıyor.

Artan kanıtların gösterdiğine göre, bir zamanlar Asya ve Alaska’yı birbirine bağlayan Bering Kara Köprüsü, son buzul çağında, düşünülenden çok daha sonra ortaya çıkmış olabilir ve bu da insanların Amerika kıtasına göç edebileceği zaman aralığını daraltıyor.

Yeni bir çalışmaya göre kara köprüsü, son buzul çağının en soğuk evresi olan Son Buzul Maksimumundan önce, yani günümüzden yaklaşık 35.000 yıl önce var olmuş görünüyor. Bu durum, Amerika kıtasındaki en eski güvenilir tarihlendirilmiş insan etkinliği alanlarından biriyle — New Mexico’daki White Sands Ulusal Parkı’nda 23.000 yıllık ayak izleri — uyumlu.

Araştırmacılar, Quaternary Science Advances dergisinde yayımlanan çalışmada, bu bulgunun “insanların kara köprüsü bölgesini açığa çıkar çıkmaz iskân ettiğini” ima ettiğini söylüyor.

(İlgili: Bering Kara Köprüsü Yalnızca İki Farklı Zamanda Açılmış)

Dünya, yüzeyinin daha fazla ya da daha azının buzla kaplandığı düzenli döngülerden geçer. Her bir buzul evresinin zirvesinde, gezegenin suyunun büyük buz tabakalarında hapsolmasıyla küresel deniz seviyesi düşer. Bu buzlu dönemlerin sonunda sıcaklıklar yükseldikçe buz tabakaları erir ve deniz seviyesi yükselir.

Önceki araştırmalar, Son Buzul Maksimumu sırasında Bering Kara Köprüsü’nün mamut ve at gibi hayvanların Asya ile Amerika arasında dolaşmasına izin verdiğini göstermişti. Bu kara köprüsünün en son ne zaman deniz seviyesinin üzerinde kaldığını daha iyi anlamak, insanların Yeni Dünya’ya ilk kez ne zaman ve nasıl göç ettiğini aydınlatmaya yardımcı olabilir.

Kara köprüsü üzerine yeni çalışmanın ortak yazarı Jesse Farmer, önceki çalışmaların Son Buzul Maksimumu’nun yaklaşık 26.500–19.000 yıl önce gerçekleştiğini ve o dönemde küresel deniz seviyesinin yaklaşık 130 metre daha düşük olduğunu öne sürdüğünü belirtiyor. Bu da bilim insanlarını, Bering Kara Köprüsü’nün yaklaşık 70.000 yıl önce deniz seviyesinin üzerine çıkmaya başladığını tahmin etmeye yöneltmişti.

Ancak Bering Kara Köprüsü’nün tam resmine dair daha fazlası olabileceğine işaret eden iki unsur vardı. İlk olarak, Farmer, “O zamana ait deniz seviyelerini çok hassas biçimde bilmek mümkün değil. Mevcut araçlarımızla 10–20 metre civarında bir belirsizlik iyi sayılır” diyor.

İkinci olarak, Farmer, “Bu durumda bizi ilgilendiren küresel ortalama değil, özellikle Bering Boğazı” diyor. Yüksek enlemler, Bering Boğazı’nın bulunduğu bölge gibi, buz tabakalarının büyüdüğü alanlara görece yakındı. Buzun ağırlığı karayı aşağı bastırarak yerel deniz seviyesini yükseltmiş olabilirdi.

Nitekim Farmer ve meslektaşları, 2023’te PNAS’ta yayımladıkları bir çalışmada, Bering Kara Köprüsü’nün 46.000 ile 35.700 yıl önce su altında kalmış olabileceğini ortaya koydu; bu da kara geçişleri için ancak bu tarihten sonra açığa çıkmış olabileceği anlamına geliyor. Okyanus tortusu verileri, o dönemde Pasifik Okyanusu’na özgü besinlerin Arktik Okyanusu’na sızmaya başladığını gösterdi; bunun en olası açıklaması, Bering Boğazı’nın o zaman açık olmasıydı.

Bu bulgular, Bering Kara Köprüsü’nün son buzul çağının zirvesinden yalnızca yaklaşık 10.000 yıl önce yeniden açılmış olabileceğini, yani daha önce düşünülenden önemli ölçüde geç bir zamanda belirdiğini öne sürüyor. Bu da Yeni Dünya’ya hangi insan soylarının — bizim soyumuz mu yoksa soyu tükenmiş akrabalarımız mı — ulaşmış olabileceği sorusuna ışık tutuyor.

Bu araştırmaya dahil olmayan bağımsız arkeolog Ian Buvit, “Geç ortaya çıkış, tam anlamıyla modern (anatonomik olarak modern) insanların ilk kez Kuzey Amerika kıtasına geçtiği fikrini destekler” diyor. “Sibirya’nın bazı kesimlerinde yaşadığı bilinen diğer iki hominid olan Neandertaller ve Denisovalılar, bu zaman aralığında kuzeydoğu Asya genelinde zaten yok olmuş ya da yok olmanın eşiğindeydi.”

Buna ek olarak, Avrasya ve Amerika’da bulunan yaklaşık 46.000 yıl öncesine kadar giden mamut, bizon, aslan ve ayı gibi eski hayvanların fosillerine ilişkin analizler, Bering Kara Köprüsü’nün daha önce sanılandan daha geç, Son Buzul Maksimumu’na çok daha yakın bir tarihte açık olmuş olabileceği ihtimalini destekledi. Fosil birikimine dayanan bu canlıların göçlerine dair bilgisayar modelleri, kara köprüsünün, 2023 tarihli makalenin öne sürdüğü zaman aralığında kapalı olduğunu gösterdi.

Farmer, “Tamamen farklı iki veri seti aynı hikâyeyi anlatıyor” diyor.

Bering Kara Köprüsü daha geç açılmış olsa bile, Farmer, modern İnuitlerin atalarının sergilediği denizcilik bilgisinin, eski insanların tekneyle Amerika’ya ulaşmış olabileceğini — tıpkı eski insanların Avustralya ve Yeni Gine’ye denizi aşarak göç etmesi gibi — ima ettiğini belirtiyor.

Buvit, “40.000–35.000 yıl önceden daha eski bir tarihte Amerika’ya yapılmış herhangi bir insan göçü, deniz taşıtlarını ve açık denizde sefer yapabilme becerisini gerektirirdi. Bildiklerimiz kadarıyla bu, yalnızca anatonomik olarak modern insanlar tarafından başarıldı” diyor.

Live Science. 1 Ekim 2025.

Makale: Wanket, C., Kodama, S., Oppenheimer, J., Cocker, S., Steigerwald, E., Froese, D., … & Farmer, J. (2025). Converging evidence constrains Late Pleistocene Bering Land Bridge history. Quaternary Science Advances, 100292.