Neandertallerin Yaşam Alanı, Bulgular Işığında Resmediliyor

Paleoartist Gabriela Amorós Seller, antik İber Yarımadası’ndaki yaşamı tasvir etmek amacıyla son bulgulardan yararlanıyor. İşte Seller tarafından oluşturulan, Buzul Çağı Neandertallerini Avrasya’nın dondurucu iç kesimlerine hapsolmuş, yalnızca mızrak kullanıp mamut avlayan insanlar olarak betimleyen popüler klişeleri yıkacak bir sahne:

Yeni illüstrasyonlar; İber Yarımadası’ndaki (günümüzde İspanya ve Portekiz’in bulunduğu bölge) Neandertallerin 350.000 yıl önceden 100.000 yıl önceye dek dönemsel olarak yaşadıkları çevre hakkında elimizde olan bilgileri görselleştiriyor. İspanya’daki Murcia Üniversitesi’nden paleoartist Gabriela Amorós Seller; renkli kalemler kullanarak, günümüz Doğu İspanya’sının Akdeniz kıyısına yakın Bolomor Mağarası’nın eğimindeki düz zeminde vakit geçiren Neandertal bir adam ve çocuğa ait pastoral bir görsel resimlendirdi.

(Erken İnsan Rekonstrüksiyonlarının Doğruluk Payı Ne?)

Mağarada yapılan kazılar; resimde görülen ağaçlar, bitkiler ve hayvanlara dair kanıtlar sağladı. Amorós Seller, aynı zamanda Bolomor Mağarası’nın Neandertal devrindeki giriş kısmını ve mağarayı çevreleyen yeşilliği de resmetti. Seller ile meslektaşları, bu bilimsel anlamda bilgiyle yüklü resimleri, yalnızca göz zevkine hitap eden birer çizimden çok daha fazlası olarak ele alıyor.

Antik çevrenin düzenini ana hatlarıyla gösteren bir resim, bilim insanlarını yeni sorular sormaları konusunda teşvik edebilir. Örneğin Seller’ın ekibi şimdi İber Yarımadası’ndaki antik bitkilerin vahşi doğada nasıl büyüdüğünü ve birkaç binyıl boyunca tarımsal uygulamalar nedeniyle değişikliğe uğramadan önce nasıl görünüyor olduklarını keşfetmek istiyor.

Çalışmanın ortak yazarı, Murcia Üniversitesi’nden evrimsel biyolog ve botanikçi José Carrión, “Bolomor Mağarası Neandertalleri; muhtemelen o bölgede bir zamanlar yetişen bitkilerin meyvelerini, sert kabuklu yemişlerini ve hatta tohumlarını yiyorlardı.” diyor ve ekliyor: “Bu bitkilere, fındık çalıları da dahildi ki bu bitki, resimde, fındık yiyen Neandertal adamın hemen arkasında görülebilir. Tamamı resimde yer alan çilek ağaçları, adi çitlembik, mersin çalıları, keçiboynuzu ağaçları ve kestane ağaçları da bölgede yetişen bitkilerdendi.”

Daha önceleri çalışmanın ortak yazarı, Muncia Üniversitesi’nden evrimsel botanikçi Juan Ochando ve meslektaşları tarafından anlatılanlara göre Neandertal dönemindeki yerel bitkisel yaşam hakkında bildiklerimiz, büyük oranda Bolomor Mağarası’ndaki tortul tabakalarda bulunan polen tanecikleri ile sporlardan elde edildi. Bu tabakalarda aynı zamanda ateş çukurları, yanmış hayvan kemikleri ile kaplumbağa kabukları ve dört Neandertal fosilinin kalıntılarına (bir bacak kemiği parçası, iki diş, bir kafatasına ait parça) da rastlandı.

Hayvan kalıntıları, çizimin diğer bazı kısımlarına da ilham kaynağı oldu; resimde görüldüğü üzere Neandertal çocuk, yavaş yavaş ilerleyen bir kaplumbağayı izliyor. Yabani tavşanlar, tavşanlar, kuşlar ve geyiklerin yanı sıra kaplumbağalar da Bolomor Mağarası’nda pişirilip yeniyordu. İnsanlar ara sıra atlar ve hipopotamlar gibi büyük hayvanları da tüketiyordu.

Araştırmacıların fikrine göre Neandertaller, İber Yarımadası’nın ılıman iklimi dolayısıyla büyük ihtimalle ya çok az kıyafet giyiyor ya da hiç kıyafet giymiyorlardı.

İster bambaşka bir Homo türü isterlerse Homo sapiensin antik bir varyantı olsunlar, Neandertaller İber Yarımadası’nın kaynaklar bakımından zengin bölgelerini keşfedip kullanmak gibi yeterince takdir edilmemiş bir yeteneğe sahiptiler. Amorós Seller’ın resimleri, bir zamanların muazzam doğasından bugüne bir pencere açıyor.

Science News. 9 Mart 2021.

Makale: Amorós, G., Carrión, J. S., & Ochando, J. (2021). Paleoecology and paleoart: Landscapes of the Middle Pleistocene Neanderthals in Bolomor Cave, eastern iberia. Quaternary Science Reviews, 256, 106826.