Bulunan Aletler Neandertallerin Yok Oluşuna Işık Tutuyor

Araştırmaya göre, İber Yarımadası’ndaki Neandertaller, Homo sapiens gelmeden önce bile o bölgede yok olmaya ve yer değiştirmeye başlamıştı.

Aranbaltza II alanındaki (Barrika, İspanya) Châtelperronian’dan derlenen litik eserler. C: Rios-Garaizar et al. 2022.

İspanya’nın Bilbao Arkeoloji Müzesi’nde çalışan Joseba Rios-Garaizar ve meslektaşlarının PLOS ONE bilim dergisinde yayınladıkları araştırmaya göre, İber Yarımadası’ndaki Neandertal nüfusu Homo sapiens gelmeden önce bile o bölgede yok olmaya ve yer değiştirmeye başlamıştı.

Neandertallerin nesli yaklaşık 40.000 yıl önce tükendi ancak yok oluşlarına dair birçok detay hala belirsiz. Durumu açığa kavuşturmak için Neandertal nüfusunun nesli tükenmeden önceki son bin yılda nasıl değiştiğini araştırmak yardımcı olabilir. Bu çalışmada araştırmacılar, Fransa ve İber Yarımadası’ndaki belirli Neandertal toplumlarına özgü olduğu düşünülen Châtelperronian adındaki alet bileşimlerinin dağılımını inceledi.

(İlgili: Neandertaller DNA’mızda Yaşıyor – Ve Diğer Eski İnsanlar da)

Araştırmacılar, Kuzey İber Yarımadası’nın Aranbaltza II arkeolojik alanında bulunan yaklaşık 45.500 yıllık 5.000’den fazla Châtelperronian aletlerin kalıntısını inceledi. Bu alan Neandertal aletlerin bulunduğu yakınındaki diğer alanlara nispeten, Châtelperronian sisteminin bu bölgedeki daha eski Neandertal teknolojileriyle zaman bakımından örtüşmediğini gösteriyor bu da Châtelperronian aletlerin önceki İber teknolojisinden evrilmediğini, bölgeye gelmeden önce başka bir yerde ortaya çıktığını öne sürüyor. Ayrıca araştırmacılar, Châtelperronian aletlerin İber Yarımadası’ndaki ilk Homo sapiens aletlerinden de daha eski olduğunu keşfetti.

Aranbaltza II alanındaki (Barrika, İspanya) Châtelperronian’dan derlenen litik eserler. C: Rios-Garaizar et al. 2022.

Bu bulgulara dayanarak araştırmanın yazarları, eski İber Neandertal nüfusunun kendilerine özgü alet biçimleriyle zamanla yok olduğunu, muhtemelen Fransa’dan göç eden ve Châtelperronian aletlerini kullanan farklı Neandertal grupların bu bölgeye geldiğini ve bu nüfusun da Homo sapiens gelince yok olduğunu öne sürüyor.

Araştırmacılar, bu yerel Neandertal neslinin tükenme ve yer değiştirme biçiminin, genel olarak Neandertal nüfusunun azalmasında ve nihayetinde tamamen yok olmalarında büyük bir rol oynamış olabileceğinden gelecekteki araştırmalarda önemli bir alan olacağını öne sürüyor.

Yazarlar, “Châtelperronian teknolojisine sahip Neandertaller, Kuzey İber Yarımadası’nı yaklaşık 43.000 yıl önce işgal etmişti. Yerel Neandertal grupların Mousterian teknolojileriyle birlikte yok olmasının ardından bu bölge o zamanlar boştu.” diyerek ekliyor.


Public Library of Science. 30 Mart 2022.

Makale: Rios-Garaizar, J., Iriarte, E., Arnold, L. J., Sánchez-Romero, L., Marín-Arroyo, A. B., San Emeterio, A., … & Ortega, I. (2022). The intrusive nature of the Châtelperronian in the Iberian Peninsula. Plos one, 17(3), e0265219.

Dokuz Eylül Üniversitesi Mütercim-Tercümanlık bölümü lisans mezunu.

You must be logged in to post a comment Login