Peru’da 2000 Yıllık Katil Balina Jeoglifi Bulundu

Arkeologlar, 50 yıldan uzun süredir kaybolmaya yüz tutan Peru’nun güneyindeki bir çöl yamacına yapılmış dev katil balina jeoglifini yeniden ortaya çıkardı.

Katil Balina jeoglifi, Peru’nun güneyindeki Palpa bölgesindeki bir yamaçta yer alıyor. F: Johny Isla

Araştırmacılara göre, Peru kültüründe yarı mitolojik güçlü bir yaratık olan 70 metre boyutundaki bu katil balina figürü, 2.000 yıldan daha eski olabilir.

Araştırmacılar, bu figürün, Palpa bölgesindeki en eski jeogliflerden biri olabileceğini ve dünya çapında ünlü olan Nazca Çigileri’nden bile daha eski olabileceğini söylüyor. Nazca bölgesinde, hayvan figürleri, geometrik şekiller ve çizgilerden oluşan birçok antik jeoglif bulunuyor.

Peru Kültür Bakanlığından arkeolog Johny Isla, yaklaşık dört yıl önce katil balina figürünün sadece bir fotoğrafını ilk kez gördüğünü açıkladı. Johny, Alman Arkeoloji Enstitüsü’ndeki jeoglif çalışmalarını araştırırken bunun fotoğrafını görmüştü.

(Dünyanın Çeşitli Yerlerinden 8 Antik Jeoglif)

Fotoğraf 1970’lerde basılan, 1960’larda Alman arkeologlar tarafından Palpa ve Nazca’da yapılan araştırmalara dayanan bir jeoglif arkeolojik kataloğunda karşısına çıkmıştı. Ancak katalogta bu katil balina jeoglifinin lokasyonu ve boyutları iyi tanımlanmamıştı.

Sonuç olarak, Lima’nın yaklaşık 400 kilometre güneyindeki Palpa Vadisi’nin çöl tepelerinde bulunan jeoglif, o sırada yerel insanlar ya da bilim insanları tarafından bilinmiyordu.

Isla, Peru’ya döndükten sonra Google Earth üzerinden ve daha sonra bölgeyi ziyaret ederek bu jeoglifi aradı. “Bulması kolay değildi çünkü katalogta yeri iyi belirtilmemişti ve neredeyse umudumu kaybediyordum. Ancak daha sonra araştırdığım bölgeyi genişlettim ve birkaç ay sonra onu buldum.”

Katil Balina sanatı

Yeniden keşfi belgeledikten sonra Isla Kültür Bakanlığı uzmanlarından oluşan altı kişilik bir ekiple, bu yılın başlarında katil balina jeoglifini temizleme ve restore etme çalışmalarını yürüttü.

Restorasyon işlemlerinin nedeni, jeoglifin erozyon ve diğer koşullar nedeniyle kaybolmaya yüz tutmuş olmasıydı. “Jeoglif bir eğim üzerine yapıldığı için, Nazca’da düz tabana yapılan jeogliflere göre çok daha fazla zarar görmesi daha olası.”

Katil Balina figürünün yaratıcıları, yüzeyden ince bir taş tabakasını kaldırarak figürün negatif dış hatlarını çizmişlerdi. Bu teknik, Nazca kültürünün MÖ 100 ila MS 800 yılları arasında yaptığı jeogliflerin yapım tekniğiyle benzerdi.

(Gizemli Amazon Jeoglifleri İnsanların Büyük Etkisini Gösteriyor)

Ancak balinanın gözleri gibi bazı kısımları, negatif olarak değil, taşların üst üste yığılmasıyla yapılmıştı. Bu teknik, bölgede MÖ 800 ila MÖ 200 yılları arasında yaşamış olan daha eski Paracas kültürü insanları tarafından kullanılıyordu.

Toprak analizleri katil balina figürünün yaklaşık olarak MÖ 200 yıllarında yapıldığını gösteriyor. Söz konusu jeoglifin düz bir ovaya değil de, eğimli bir yamaca yapılmış olması, bunun belki de en eski jeogliflerden biri olabileceğini düşündürüyor.

(Britanya’da, Uffington Jeoglifine ‘Güneş Atı’ Olarak Tapılıyordu)

Araştırmacılar, bu yıl içerisinde yürütülen restorasyon çalışmalarından önce jeoglifin görülmesinin neredeyse imkansız olduğunu söylüyor.

“Katalogtaki fotoğrafı gördükten sonra ve Google Earth’te araştırdıktan sonra bir arkeoloğun gözleriyle bakarak bulması çok da zor değildi. Ancak bu avantajlara sahip olmayan bir insanın gözünden jeoglifi görmesi oldukça zordu.”

Katil Balina jeoglifi, restorasyon işlemlerinden önce kaybolmaya yüz tutmuştu. F: Johny Isla

Paracas İnsanları

Paracas kültürü, MÖ 800’den sonra Palpa’nın kuzeyinde Chincha, Pisco ve Ica vadilerinde gelişti ve daha sonra Nazca ve Palpa vadilerine yerleşti. Paracas toplumu teokratik (rahipler tarafından yönetildi) bir düzeni olan, tarımcı bir toplumdu ve seramik ve tekstil üretiminde önemli gelişmeler kaydetti.

Nazca ve Palpa jeogliflerinin bulunduğu bölgedeki doğal ortam, Atacama Çölü’nün kuzeyinde, küçük vaha vadileri tarafından kesilen sahil çölüne denk geliyor. İnsanlar vadilerin kenarında yaşıyorlardı ve jeoglifleri yapmak için çölün eteklerini ve platolarını kullanıyorlardı.

(Arabistan’da Binlerce Yıllık Gizemli Taş Yapılar Görüntülendi)

Palpa ve Nazca jeoglifleri 450 km²’den fazla bir alanı kaplıyor. Bu jeogliflerin kesin amacı gizemini koruyor ancak arkeologlar bunların öncelikle dini simgeler olduğunu düşünüyorlar.

Isla ve Reindel, 2005 yılında Andean Past dergisinde yayımlanan bir makaleye göre, Palpa bölgesini 1990’lı yıllardan beri araştırıyorlar ve birçoğu 400 metreden daha büyük olan 1.000’in üzerinde jeoglif buldular.

Live Science. 28 Kasım 2017.