Taş Alet Üreticileri Kuzey Afrika ve Arabistan’a Oldukça Erken Ulaşmış

Yapılan iki yeni araştırmaya göre, eski taş alet üreticileri Kuzey Afrika ve Arap Yarımadasının büyük ölçüde incelenmemiş kısımlarına şaşırtıcı bir şekilde önce yayılmış. Cezayir ve Suudi Arabistan’daki keşifler, alet yapma geleneklerinin Taş Devri Homo gruplarının uzun mesafelere seyahat etmesine ve farklı ortamlara uyum sağlamasına nasıl olanak verdiğini gösteriyor.

Kuzey Afrika’da ortaya çıkarılan ve aralarında keskin kenarlı yongaların olduğu bu taş parçası da dahil olmak üzere ortaya çıkarılan hayvan kemikleri ve taş eserler, hominidlerin 2.4 milyon yıl kadar önce orada et kestiğini gösteriyor. C: Mohamed Sahnouni

Hominidler, Kuzey Afrika’da yaklaşık 2,4 milyon yıl önce hayvan cesetlerinden etin çıkarılması için basit kesme ve doğrama aletleri kullanmışlardı. Bu, Doğu Afrika’daki bu tür aletlerin bilinen ilk ortaya çıkışından yaklaşık 200.000 yıl sonraya tarihleniyor. Araştırmanın sonuçlarına göre, insan cinsinin ilk üyeleri, bu aletleri Doğu Afrika’dan göç ettikten sonra da yapmaya devam etti ya da Doğu ve Kuzey Afrika’da bağımsız olarak benzer aletler yarattı.

Bilim insanları tarafından Cezayir’de yürütülen daha önceki iki kazıda, 1,8 milyon yıldan eski olmayan taş aletler ve hayvan kesme delilleri ortaya çıkmıştı.

Kuzey Afrika bölgelerinde hiçbir hominid fosili bulunamamıştı. Ancak Cezayir’in Ain Boucherit bölgesinde bulunan kasaplık işlemleri görmüş hayvan kalıntıları arasında bulunan taş aletler, Homo evriminin sadece Doğu Afrika’da gerçekleşmediğine dair kanıtlar ekliyor. Araştırmanın baş yazarı Mohamed Sahnouni, “Atalarımız Afrika’nın her köşesine girmişti.” diyor.

(Afrika’dan İlk Çıkan Hominidler: Küçük Beyinli, Çelimsiz İnsanlar)

Son araştırmaya dahil olmayan arkeolog Manuel Domínguez-Rodrigo, “Ain Boucherit’teki keşifler, Kuzey Afrika savan koridorunun ve Doğu Afrika’nın birbirine bağlı olduğunu ve Homo’nun erken dönemde taş aletler kullanmaya başladığını ve aynı zamanda her iki alanda da aynı anda et yediklerini gösteriyor.” diyor.

Sahnouni’nin ekibi, Ain Boucherit arkeolojik alanında, iki tortu katmanında taş aletler ve hayvan kemikleri ortaya çıkardı. 2006 ve 2008 yıllarında ilk buluntulardan sonra, 2009-2016 arası yürütülen saha çalışmalarında, daha alttaki ve daha eski bir tortu tabakasından toplam 17 taş eser bulundu. Daha üstteki bir tortu tabakasından ise 236 benzer örnek bulundu. Alttaki ve üstteki tabakalarda ayrıca 296 ve 277 hayvan kemiği bulundu.

Topraktaki manyetik alanın daha önceden tarihlendirme tanımlanması ve çökeltinin gömüldüğünden beri geçen zamanın tahminleri, alt tabaka için yaklaşık 2.4 milyon yıl ve üst tabaka için yaklaşık 1.9 milyon yıl zamanını gösteriyor.

Eski bir Afrika alet üretim stilinin 240.000 yıl kadar önce Arap Yarımadası’na ulaştığının kanıtı, bu şekilli ve keskin taş el baltalarını içeriyor. C: Palaeodeserts Project

Ain Boucherit’teki taş aletler arasında bulunan fosil kemikleri, filler, atlar, gergedanlar, antiloplar ve timsahlar gibi savanada yaşayan hayvanlara aitti. Tipik kasaplık işlemlerine ait izler ise, alt tortu tabakasındaki 17 kemikte ve üst tabakada 2 kemikte tespit edildi. Bu izler esas olarak uzuv kemikleri, kaburgalar ve kafatasları üzerinde yapılmıştı ve deri yüzme ve eti ayırma gibi aktiviteler sırasında oluşmuştu. Alt tabakadaki dört kemikte ve üst tabakadaki yedi kemikte ise vurma ve parçalama izleri vardı. Bu izler muhtemelen kemik içindeki iliği çıkarmak için yapılmıştı.

Sahnouni, Ain Boucherit hominidlerinin, hayvanların en önemli parçalarını avlanarak veya başka hayvanların öldürdüğü cesetlerden çalarak kazanmış olabileceğini söylüyor.

(Arabistan’da 85.000 Yıllık Ayak İzleri Afrika’dan İlk Çıkışı Gösteriyor)

Arkeolog Ignacio de la Torre, “Buradaki kanıtlar, hominidler, cesetler tam olarak yenmeden önce etçil hayvanlardan avlarını çalarken onlarla karşılaşmış olabileceklerini gösteriyor olabilir. Büyük olasılıkla bu taktik kullanılmıştı, çünkü Cezayir’deki hominidlerin avlanma delilleri yetersiz.” diyor.

Araştırmanın sonucuna göre, Kuzey Afrikalıların cesetleri kesmesinden uzun bir süre sonra, farklı bir alet yapım biçimi beklenmedik bir yöne yöneldi. Gözyaşı şeklindeki el baltalarını da içeren yaklaşık 1,8 milyon yıl öncesine dayanan bir Afrika alet üretim tarzı, 240.000 ila 190.000 yıl öncesinde Arap Yarımadası’nın merkezinde ortaya çıktı.

Science News. 29 Kasım 2018.

Makale 1: M. Sahnouni et al. 1.9-million and 2.4-million-year-old artifacts and stone tool-cutmarked bones from Ain Boucherit, Algeria. Science. Published online November 29, 2018. doi:10.1126/science.aau0008.

Makale 2: E. Scerri et al. The expansion of later Acheulean hominins into the Arabian Peninsula. Scientific Reports. Published online November 29, 2018. doi:10.1038/s41598-018-35242-5.