Sanal Tur ile Baalbek’in Büyüleyici Roma Tapınaklarını Gezin

Çevrim içi deneyim, kullanıcıların Lübnan şehrinin hem bugünkü halini hem de zamanda geri dönerek MS 215 yılındaki halini görebilmesini sağlıyor.

Covid-19 kısıtlamaları sebebiyle bugünlerde Baalbek’e çok az sayıda ziyaretçi gidebiliyor. Lübnan’ın Bekaa Vadisi’nde yer alan bu şehir, Roma İmparatorluğu’nun muhteşem tapınak kalıntılarına ev sahipliği yapıyor. Şansa bakın ki yeni bir sanal tur sayesinde bölgenin hem bugünkü hem de MS 215 yılındaki parlak dönemini dünyanın her yerinden görüntüleyebiliyoruz.

Lübnan Eski Eserler Kuruluşu ve Alman Arkeoloji Enstitüsü, Baalbek Reborn: Tapınaklar isimli online deneyimi bizlerle buluşturmak için sanal tur şirketi Flyover Zone ile iş birliği yaptı.

Daha önce de buna benzer dijital bir rekonstrüksiyona liderlik eden Flyover Zone’un kurucusu Bernard Frischer, şöyle diyor: Baalbek’in içinde olmadığı dünyanın en önemli turizm yerleri listelerinin hiçbiri tamamlanmış sayılmaz, bu yüzden Baalbek’in Roma dönemindeki halini yeniden yaratma fırsatına niçin uzaktan atladığımızı anlamış olabilirsiniz.

Unesco Dünya Miras Listesi’nde yer alan Baalbek, Helenistik dönemde Heliopolis olarak bilinen bir Fenike şehriydi. Roma hakimiyetindeyken Baalbek, 200 yıldan uzun sürede inşa edilen tapınaklara ev sahipliği yaparak en ihtişamlı haline erişti. Seyyahlar, Jüpiter (Zeus), Venüs (Aphrodite) ve Merkür (Hermes) olarak Romalaştırılan Heliopolis “Üçlüsü”ne ibadet etmek için şehri ziyaret ediyordu.

Şehrin en büyüleyici yapısı, 9,81 metre uzunluğunda sütunların 3000 ton ağırlığındaki taş bloklar üzerine yerleştirildiği Heliopolitan Jüpiter Tapınağı’dır. Bölgedeki diğer ibadet yerleri arasında Aphrodite’e adanmış Yuvarlak Tapınak ile Bacchus’u onurlandıran karmaşık dekore edilmiş bir tapınak da bulunuyor. Unesco’ya göre Baalbek’teki Merkür Tapınağı’nın çoğu günümüzde harap olmuş durumda.

Frischer, bölgenin antik dünyanın en önemli kahinlerinden birine ev sahipliği yaptığını söylüyor. Bu Baalbek kâhini, Heliopolitan Jüpiter’e hizmet sunuyordu.

“İmparatorlar akıl danıştı” diyor Frischer. “Herkes evlenmeli mi, yolculuğa çıkmalı mı ya da bir işe başlamalı mı, savaş başlatmalı mı bilmek isterdi ve bütün bu soruları daima kâhine soruyorlardı.”

Bilgisayarlar, mobil cihazlar ve sanal gerçeklik başlıkları için kullanıma uygun olan bu ücretsiz uygulama, şehirdeki 38 bölgenin etkileşimli ve 360 derece görüntüsünü sunuyor. Kullanıcılar, açıklama seslendirmesini Arapça, İngilizce, Fransızca ya da Almanca olarak dinleyebilir ve belirli bölgeler hakkında daha fazla bilgi edinmek için ekstra görüntüler ve yazılar getirtebilirler. Aynı zamanda yapıların bugünkü görünüşlerinden neredeyse 2000 yıl önceki görünüşlerine bir tıkla geçebilirler.

“Göreceğiniz görüntüler açıklamanın içeriğine göre uyarlanmış olacak.” diyor Alman Arkeoloji Enstitüsü’nden yapı tarihçisi ve mimar Henninh Burwitz. “Eğer bölgeyi bugün yansıtırsak günümüzde nasıl görünüyorsa o şekilde göreceksiniz, ancak 215’te nasıl göründüğü hakkında konuşacak olursak resim sizi zaman yolculuğuna çıkarmak için otomatik olarak değişecek ve eski uygarlıktaki görüntüsünü size gösterecek.”

İnsanlar, en az MÖ 9000 yılından beridir burada, Baalbek olarak bilinen bölgede yaşıyorlar. Fenikelilerin hakimiyetinde şehir, gök tanrısı Baal ve tanrıça Asarte’ye tapmak için bir merkez haline geldi.

Baalbek, MÖ ilk yüzyılda Roma hakimiyeti altına girmeden önce Yunanlar, Mısırlılar ve Seleukoslar tarafından yönetildi. Roma tapınakları, 1898 ila 1903 yılları arasında bir keşif heyeti tarafından kazılarak ortaya çıkarıldı. Daha sonraları Fransa ve Lübnan hükümetleri bölgeyi temizledi ve onardı.

“Bölgeye has çok özel bir şey var. Doğu Roma şehirlerinden ve kutsal yerlerinden biri olarak bilimsel açıdan bir hayli ilginç bir bölge. Roma İmparatorluğu’nun böylesine uzak bir parçasına bu tarz yapılar inşa edebilmek oldukça büyüleyici.” diyor Burwitz.

Smithsonian Magazine. 8 Nisan 2021.