Paleolitik İnsanlar Silahlarında Zehir Kullandı mı?

Doğada kolaylıkla bulunan yüzlerce bitki zehirli. Arkeologlar uzun bir süredir, Paleolitik Dönem’de yaşamış atalarımızın, bu zehirleri av aletlerini daha ölümcül hale getirmek için kullanıp kullanmadığını merak ediyor. Dr. Valentina Borgia, bir adli kimyacı ile arkeolojik objeler üzerindeki ölümcül madde kalıntılarını bulabilmek için yeni bir teknik geliştirmeye çalışıyor.

Uzun zamandır atalarımızın bitkilerden elde ettikleri zehirle av aletlerini daha ölümcül hale getirmek için kullanıldığı düşünülmekte. Mızrağın ucu zehirli karışıma batırılarak avlanacak hayvana zehir enjekte edilir ve bu zehir de hayvanı ya anında öldürür ya da oldukça yavaşlatır.

Yakın bir zamana kadar bu zehirlerin Paleolitik insanlar tarafından kullanıldığını kanıtlamak imkansızdı. Fakat Paleolitik av aletleri uzmanı olan Dr. Valentina Borgia ve McDonald Arkeolojik Araştırma Enstitüsü’nden Marie Curie, 30.000 yıl öncesine kadar yaşamış olan insanların, silahlarında zehir kullandığını kanıtlayabileceğini söylüyor.

zehir2

Borgia: “Babillerin, Yunanların ve Romalıların bitkiden elde ettikleri zehri hem hayvan avlamak için hem de savaşta kullandıklarını biliyoruz. Aslında “toksik” kelimesi, Yunanca yay anlamına gelen ‘toxoc’tan geliyor.  Taxus, bir porsuk ağacı çeşidi  ve ince dalları yay yapmak için kullanılan bir ağaç türü. Aynı zamanda oklar için zehirli tohumları da kullanılıyor. Bugün hala hayatta olan birçok avcı-toplayıcı toplumlar zehiri kullanırlar. Amazon yağmur ormanlarında yaşayan Yanomami insanları oklarını zehire bularlar. Afrika’da yer alan birçok bitki zehir yapmak için kullanılır.“

zehir3

2014’te Brogia, Northumbria Üniversitesi’nden adli kimyager Michelle Carlin ile zehir kalıntılarını tanımlayabilecek bir metot geliştirme çalışmalarına başladı. Carlin’in iş hayatı normalde günlük suçlara ve kimyasal analiz yoluyla yasadışı maddelerin tespiti üzerine odaklıydı. Carlin yüksek uzmanlık gerektiren bir yöntemle görünmez uyuşturucuların bile izlerini tespit edebiliyor. Aynı teknik, binlerce yıl öncesinin zehirlerini bulmak için de kullanılabilir. Carlin ve Brogia, zehirli bitkileri içeren  bir veri tabanı oluşturarak arkeolojik eserlere zarar vermeden analiz örneği toplama tekniği geliştirdiler. Müzelerden toplanan çeşitli eserler üzerinde yapılan analizler, zehir kalıntılarının bu yöntemle tespit edilebileceğini gösterdi.

 


University of cambridge

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login