İnsanlar Aile Yadigarlarını Almak için Mezarları Tekrar Açıyordu

Erken Orta Çağ’da Avrupa’daki birçok insan, aile yadigarlarını almak için akrabalarının mezarlarını yeniden açıyordu. Uygulama daha önce mezar soygunculuğu olarak yorumlanmıştı, ancak daha yakından incelendiğinde, alınan nesnelerde belirli bir düzen ortaya çıktı.

İsveç’teki Stockholm Üniversitesi’nden Alison Klevnäs ve meslektaşları, batıda İngiltere ve Fransa’dan doğuda Transilvanya’ya kadar Avrupa’nın dört bir yanına dağılmış düzinelerce mezarlıktan veri topladı. Mezarların tümü MS 500 ile 800 yılları arasına tarihleniyordu.

Bir kılıçtan artan metal parçalar gibi kalıntı izlerin kanıtladığı gibi, mezarların çoğu yeniden açılmış ve nesneler çıkarılmıştı, ancak en değerli eşyalar çıkarılmamıştı. Örneğin, Kent’teki bir arkeolojik alanda, cesedin giysisindeki broşlar çıkarılmıştı, ancak geriye gümüş yaldızlı kolyeler ve cam boncuklu bir kolye bırakılmıştı. Klevnäs, “Mezarların yeniden açılışlarında kesinlikle elde edilen kârı maksimize etmeye çalışmıyorlardı.” diyor.

(Orta Çağ İskeletlerine Göre Kanser Uzun Süredir Hayatımızda)

Bunun yerine, alınan eşyaların kılıç ve broş gibi nesilden nesile aktarılan eşyalar olduğu görülüyor. Mezarlara bıçak gibi kişiye özel eşyalar bırakılırdı. Klevnäs, “Yaşayan hafızayı taşıyan eserler için geri dönüyorlardı, bu yüzden nispeten yakın zamanda ölenlerle bağlantılı bir şey.” diyor.

Mezarların küçük bir kısmı, daha kötü bir nedenden dolayı bozulduğuna dair kanıtlar gösteriyor. Klevnäs, “Tüm alana yayılmış birkaç mezar var, sanki insanlar cesetlere ölülerden korktuklarını düşündüren şeyler yapıyormuş gibi görünüyor.” diyor. “Örneğin kafataslarını ters çevirip taşlarla geriye doğru sabitliyorlardı ya da ayaklarını kesebiliyorlardı. Ancak bu mezarlar toplamın yüzde 1’inden daha azını oluşturuyor.”

Klevnäs, cesetlerin gömüldüğü ve daha sonra tamamen dokunulmadan bırakılacağı fikrinin evrensel olmaktan uzak olduğunu söylüyor. Geç Taş Devri mezarları, insanların cesetleri tekrar ziyaret etmelerini sağlamak için tasarlanmıştı. Klevnäs, “Oldukça çeşitli ölüm geleneklerinin olduğunu biliyoruz.” diyor. Bugün birçok kültürde, insanların ölen akrabalarının kalıntılarıyla etkileşime girdiği gelenekler veya festivaller var.

New Scientist. 17 Haziran 2021.

Makale: Klevnäs, A., Aspöck, E., Noterman, A., Van Haperen, M., & Zintl, S. (2021). Reopening graves in the early Middle Ages: From local practice to European phenomenon. Antiquity.