İngiliz Adalarında 15.000 Yıllık Gravürlü Taşlar Bulundu

Les Varines’teki 15.000 yıllık gravürlü taşların keşfi, Britanya Adaları’ndaki insan sanatının en eski kanıtlarına işaret ediyor.

Bu taş plakalar, küçük, düz ve düzensiz çizikler gibi görünen şeylerle kaplı, ancak araştırmacılar, Jersey’de ortaya çıkarılan 10 oyma taş parçasının İngiliz Adalarındaki insan sanatının en eski kanıtı olabileceğini söylüyor.

Söz konusu taşlar, 2014 – 2018 yılları arasında adadaki Les Varines arkeolojik alanında bulundu ve yaklaşık 15.000 yıl önce bir grup avcı tarafından yapıldığına inanılıyor.

(Fransa’da Taş Plakalara Kazınmış 14,000 Yıllık Çizimler Bulundu)

İlk bakışta gravürler gelişigüzel bir dizi işaret gibi görünse de, uzmanlar dikkatli bir analiz ile bu çizgilerin kasıtlı olarak ve net bir sırayla yapıldığını söylüyor. İlk önce düz çizgiler yapılmıştı, sonra ise daha derin ve kavisli çizgiler en son yapılmıştı.

Araştırmanın ilk yazarı olan Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’nden Dr. Silvia Bello, “Bu, mesela et kesmek için kullandıkları bir masa değildi. Bazı durumlarda [kıvrımlı çizgiler], bir atın sırtının veya bir atın ağzının veya bazı durumlarda bir filin profilinin başlangıç aşamasındaki örneklerini temsil ediyor gibi görünüyor. Çok, çok basitler, fakat çok açık değiller.” diyor.

Plos One dergisinde yazan ekip, kazınmış taşların çakmaktaşı aletlerin yanında, ocaklar ve granit levhalar arasında bulunduğunu ve yaklaşık 15.000 yıl önce Magdalenian döneminde yapıldığını söylüyor.

Magdalenian dönem, Batı Avrupa’daki modern insanlar arasında sanatın gelişmeye başladığı yaklaşık 20.000 ila yaklaşık 13.000 yıl arasındaki bir dönemdi.

Ekip, gravürlerin şimdiye kadar Britanya Adaları’nda keşfedilen en eski sanatsal ifade örneği olduğunu söylüyor.

Daha önce Fransa, İspanya ve Almanya’da plaka olarak bilinen binlerce oyulmuş, pürüzsüz, tablet benzeri taş bulundu. Magdalenian kültürü, mağara sanatının yanı sıra kemik ve boynuz gravürleri de dahil olmak üzere diğer sanat formlarıyla da dikkat çekiyor.

Bello, “Onlar sanatçıydı, en iyileri olduğunu söylemem ama yaratıcıydılar.” diyor.

Birleşik Krallık’ta, Creswell Crags’de Magdalenian kültürü insanlarının mağara gravürleri var, ki bazıları bunların dans eden kızları tasvir edebileceğini öne sürüyor. Chedder Gorge’daki bir mağarada yamyamlık işlemleri görmüş bir insanın oyulmuş bir kemiği de bulundu. Her ikisinin de Jersey’deki çizimli plakalardan biraz sonra yapıldığı düşünülüyor.

Bello, bu palakaların alıştırma parçaları olabileceğini ve bunu yapan kişilerin nihai nesneye hiç ilgi duymadığını söylüyor.

“Bizim için sanat duvara astığımız, hayranlıkla bakabileceğimiz bir şey. Onlar için gravürü üretme eylemi anlamlı bir şeymiş gibi görünüyor.”

(15.000 Yıllık Kemiklerdeki İzler Ritüelistik Yamyamlığı Gösteriyor)

Bello ayrıca çizgilerin görülmesinin kolay olmadığını ve plakaların kırılıp atıldığına dikkat çekiyor.

Durham Üniversitesi’nde paleolitik arkeoloji profesörü olan Paul Pettitt, ekibin gravürlerin kasıtlı işaretler olduğu konusunda ikna edici bir argüman ürettiğini söylüyor. Plakaların, kamp alanındaki ateşin etrafında toplanan insanlarının ne yaptıklarının anlaşılmasına katkıda bulunduğunu belirtiyor.

Pettitt, “Başka yerlerde çok sayıda bulunan örneklere dayanarak, bu kazımaların büyük olasılıkla, Magdalenian kültürüne ait insanların avını oluşturan, muhtemelen yabani sığır, geyik ve mamut gibi büyük otçulların tasvirleri olduğunu ve muhtemelen ateş ışığında rahatlamış bireylerin yaptığı karalamalar olmasını bekleriz.” diyor.

The Guardian. 19 Ağustos 2020.