Harran’da 900 Yıllık İlaç Şişesi Bulundu

Şanlıurfa’daki Harran Ören Yeri’nde, üzerinde tıbbın simgesi birbirine dolanmış iki yılan olan Ortaçağ’a ait ilaç şişesi bulundu.

UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’nde bulunan, Harran Ören Yeri’ndeki kazı alanında, Ortaçağ’a, 900 yıllık, pişmiş topraktan üzerinde bugün tıbbın simgesi olan birbirine dolanmış iki yılanın bulunduğu ilaç şişesi ortaya çıkarıldı.

Ören yerindeki kazıların aralıklarla 70 yıldır sürdüğünü belirten Harran Ören Yeri Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Önal, Harran’ın, tarih boyunca önemli bir tıp merkezi olarak kabul edildiğini, bu yıl da tıp bilimini ilgilendiren çok önemli bir bulguya rastladıklarını söyledi.

(Yozgat’ta 2.000 Yıllık Roma Hamamı Basilica Therma)

Önal, kazılarda Orta Çağ döneminden kalma 9 asırlık bir ilaç şişesi çıkarıldığını belirterek, “Şişenin bulunduğu tabaka, milattan sonra 12. yüzyıla ait. O da Zengiler dönemine rast geliyor. Bu eser, günümüzden yaklaşık 9 asır öncesine dayanıyor. Dolayısıyla burada ilaç üretildiği ve bu şişelere konularak oradan satıldığı sonucuna ulaştık. Hem imalathanesi hem de satış yeri olması açısından oldukça önemli.” dedi.

Birbirine dolanmış yılanlar

Yaklaşık 15 santim boyundaki silindir gövdeli kabın dış yüzeyi, birbirine dolanmış ağızları açık yılan kabartmalarıyla süslü.

Önal, yılanın, arkeolojide ölümsüzlüğü temsil ettiğini, bu figürün Selçuklular’daki şifahanelerin yanı sıra Mısır ve Yunan sanatında da şifa ve tıbbın sembolü olarak kullanıldığına söylüyor.

Kabın pişmiş topraktan yapıldığını belirten Önal, kabın ağzındaki küçük deliğin de sıvının dökülmemesi için bir tıpayla kapatıldığının tahmin edildiğini söyledi.

(Harran’da 900 Yıllık Şadırvan ve Ticarethane Kalıntıları Bulundu)

Önal, Tunç Çağı’nda MÖ 3 binli yıllarda Harran’ın, bulunduğu coğrafyaya tıp hizmeti veren bir merkez olduğunu, tıptaki öneminin çivi yazılı tabletlerde bile geçtiğini dile getirerek, şunları söyledi:

“Harran, Tunç Çağı’ndan itibaren çevre illere dahi hizmet veren bir tıp merkezi konumunda. Emeviler Dönemi’nde İskenderiye’den tıp okulu Harran’a getirilmiş. İbn-i Cübeyir, Harran’da iki hastanenin bulunduğundan bahsediyor. Dolayısıyla ticaretin merkezi Harran, tıpla ve bilimle de yakın ilişkili. Bunun için buluntular, Harran’ın İslam ve Türk eserleri olarak önemli bir merkez olduğunu gösteriyor. MS 8. yüzyılın ilk çeyreğinde Tıp Bölümü’nün, Emevi halifesi Ömer Bin Abdulaziz tarafından İskenderiye’den Harran’a getirildiği biliniyor. İbn-i Şeddad, Harran’da 4 okulun varlığından, İbn-i Cübeyir de Harran’da 2 hastane olduğunu belirtiyor.”

Müzede sergilenecek

9 asırlık ilaç şişesi, Göbeklitepe’den çıkarılan eserlerin de yer aldığı Şanlıurfa Müze Kompleksi’nde sergilenmeye hazırlanıyor.

Şanlıurfa Müze Kompleksi’nde teşhir edilen eserler, kronolojik düzende, ait oldukları döneme ilişkin görsel canlandırmalarla sergileniyor.

AA