Deniz Seviyesi, Kolomb Öncesi Toplumun Çöküşüne Yol Açtı

Deniz seviyesindeki değişim, 2.000 yıl önce Amerika’nın Kolomb öncesi en büyük kıyı toplumlarından biri olan Sambaqui’nin çöküşüne neden oldu.

Güney Brezilya’da Figueirinha Sambaquis. C: Joannis77

Çalışma, güney Brezilya kıyılarındaki arkeolojik alanlardan 300’den fazla insan bireyinin ve 400’den fazla radyokarbon tarihinin kararlı izotop bileşimini değerlendirdi.

İncelenen arkeolojik alanların çoğu, bölgede 7.000 ila 1.000 yıl önce gelişen balıkçı toplulukları tarafından yapılan toplu mezarlıklardı. Bugüne kadar arkeologlar tarafından, genellikle cenaze törenlerinde mezar eşyası olarak tüketilen ve kullanılan muazzam miktarlardaki balık ve kabuklu deniz ürünleri arasında dikkatlice yerleştirilmiş yüzlerce insan gömütü kaydedildi.

(Peru’da İplerle Bağlanmış En Az 800 Yıllık Mumya Keşfedildi)

Araştırmacılar, yaklaşık 2.200 yıl öncesine ait arkeolojik alanların sıklığında, göreceli deniz seviyesindeki bir düşüşe tepki olarak kıyı ortamlarının büyük bir yeniden düzenlenmesiyle denk gelen keskin bir düşüş buldular.

Çalışmanın baş yazarı Alice Toso, “Yaklaşık 2.000 yıl önce deniz seviyesindeki değişiklik, muhtemelen binlerce yıldır Brezilya’nın güney kıyısı boyunca büyük yerli toplulukları besleyen kıyı ortamlarının taşıma kapasitesinde bir dönüm noktasına neden oldu. Koylar ve lagünler gibi kıyı ekosistemlerinin küçülmesi, su kaynaklarının daha az bol ve daha az öngörülebilir olmasına neden olarak grupları daha küçük sosyal birimlere dağılmaya zorladı.” diyor.

Makalenin kıdemli yazarı André Colonese, “Bu bölgelerin radyokarbon yoğunluk dağılımı, yaklaşık 2000 yıl önce Brezilya’nın Atlantik Ormanı kıyılarında insan nüfusunun azaldığını gösteriyor. İlginç bir şekilde, daha az tahmin edilebilir kaynak dağılımı nedeniyle balıkçılığı bırakmak yerine, kalan popülasyonlar balıkçılığı yoğunlaştırdı, özellikle köpekbalıkları ve vatozlar dahil olmak üzere yüksek besleyici türlerden yararlandı. O dönemde, geçim uygulamalarında topluluk temelli (geniş paylaşımlı) balıkçılıktan aile temelli (sınırlı paylaşımlı) balıkçılığa temel bir değişimin meydana geldiğine inanıyoruz.” diyor.

Bu nedenle yapılan çalışma, bin yıllık ölçekte esnek kıyı toplumlarının çevresel değişimlerin, toplumsal ve ekonomik etkilerine karşı savunmasız olduğunu ortaya koyuyor.


Autonomous University of Barcelona. 16 Aralık 2021.

Makale: Toso, A., Hallingstad, E., McGrath, K., Fossile, T., Conlan, C., Ferreira, J., … & Colonese, A. C. (2021). Fishing intensification as response to Late Holocene socio-ecological instability in southeastern South America. Scientific Reports, 11(1), 1-14.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login