Babunlar, Problem Çözmek için Sosyal Gelenek Üretebiliyor

Bir grup babunla yapılan deneyde, insan olmayan primatların ödül elde etmek için birlikte çalışarak sosyal gelenekler geliştirdiği gözlemlendi.

Babunların aynı görüntüyü seçecekleri bir sistem kurmaları yaklaşık üç gün sürdü.

Bir primatoloji merkezinde yetiştirilen yaklaşık yirmi babuna, her birine dokunmatik ekranlarda iki görüntü seti sunulduğunda, çiftler halinde aynı seçimi yapma görevi verildi.

Her iki hayvan da aynı seçimi yaparsa, bir ödül alacaklardı.

Yayımlanan yeni makaleye göre, babunların eşlerinin seçimlerini göremeseler bile aynı görüntüyü seçebilecekleri bir sistem kurmaları yaklaşık üç gün sürdü.

(Anne Babunlar Ölü Bebeklerini 10 Gün Taşıyor)

Önceki araştırmalar primatların tımar etme gibi sosyal adetlere sahip olduklarını gösterse de, bu, insan müdahalesi olmadan bir grupta kendiliğinden ortaya çıkan yeni bir davranışı gösteren ilk kanıt olma özelliğini taşıyor.

Deney, Fransız ulusal araştırma enstitüsü CNRS ve Aix-Marseille Üniversitesi tarafından gerçekleştirildi.

Araştırmacılar, on binlerce test boyunca babunların sunulan görüntüler için bir hiyerarşi geliştirdiğini belirtti.

İlk başta babunlar diğer hayvanların ekranlarında neler olduğunu görebiliyorlardı, ancak deneyin ikinci aşamasında diğer ekranda ne olduğunu görmeleri engellendi.

Çalışmanın baş yazarı, bilişsel psikoloji araştırmacısı Anthony Formaux, “Grubun performansı değişmedi.” diyor. “Birbirlerini taklit edemeden aynı görüntüyü seçmeye devam etmeleri bizi şaşırttı.”

Araştırmacılar, deneyi siyah beyaz tasarımlarla tekrarlayarak, belirli renkler için basit bir ortak yakınlık olasılığını elediler.

Araştırmaya göre bir davranışın toplumsal bir uzlaşım olarak kabul edilebilmesi için yararının tüm grup için geçerli olması, tutarlı bir şekilde çalışması ve birkaç çözümden biri olması gerekiyordu.

El sıkışmak, kucaklamak veya eğilmek gibi hareketler, grupların sorunları çözmesine yardımcı olan sosyal geleneklerdi.

“Dil büyük bir gelenek.” diyor Formaux, “Başından beri, bireyler kelimelerin anlamları üzerinde anlaşmak zorundaydı.”

Babunların hiyerarşilerini birbirleriyle nasıl paylaştıklarına gelince, bu bir sır olarak kalıyor. Formaux, “Bu konuda anlaştıklarını varsayıyoruz – ama nasıl olduğunu bilmiyoruz.” diyor.


AFP. 19 Aralık 2021.

Makale: Formaux, A., Paleressompoulle, D., Fagot, J., & Claidière, N. (2021). The experimental emergence of convention in a non-human primate. Philosophical Transactions of the Royal Society B, 377(1843), 20200310.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login