Maya uygarlığı tarafından inşa edilen, şimdiye kadarki en eski ve en büyük anıt Meksika’da bulundu. Aguada Fénix olarak adlandırılan bu yapı, 1.4 kilometre uzunluğunda devasa bir yükseltilmiş platform.
Aguada Fénix, Mayaların ünlü basamaklı piramitlerini inşa etmeye başlamadan yüzyıllar önce, MÖ 1000 civarında inşa edildi. Tasarımı, erken Maya toplumlarının oldukça eşitlikçi olduğunu ve güçlü bir yönetici sınıfının olmadığını gösteriyor.
Maya uygarlığı, Avrupa sömürgesinden önce Amerika kıtalarında gelişti. Mayalar büyük şehirler inşa etti ve ileri bir astronomi bilgisine sahipti, ancak uygarlıkları MS 800 civarında çöktü.
(Antik Meksika Şehri Eşitsizlik Tuzağından Nasıl Kurtuldu)
Daniela Triadan ve meslektaşları, güneydoğu Meksika’daki Tabasco eyaletindeki alanı taramak için, yüzeyin altının üç boyutlu haritasını oluşturmak için lazerleri kullanan bir uzaktan algılama yöntemi olan lidar kullanarak hava yoluyla bir araştırma yaptılar.
Araştırmacılar, kuzeyden güneye doğru uzanan ve hepsi dikdörtgen toprak platformlarda yoğunlaşan Maya törenlerinin uygulandığı 21 yer buldu.
Aguada Fénix bunlar arasında en büyüğüydü. Ana dikdörtgen platform topraktan yapılmıştı ve 1413 metre uzunluğunda, 399 metre genişliğinde ve 10 ila 15 metre yüksekliğindeydi. Ek platformlar, geçitler ve rezervuarlar da dahil olmak üzere daha küçük yapılar ile çevriliydi.
(Savaşçı Maya Kraliçesi, Uzun Bir ‘Beyaz Yol’ İnşa Ettirmiş)
Yüzey seviyesinden, Aguada Fénix’in yapay doğası belli değil, diyor Triadan. “Sadece doğal arazide yokuş yukarı yürüdüğünü düşünüyorsun.” Fakat lidar yöntemi gerçek ölçeğini ortaya çıkardı.
Aguada Fénix’i inşa etmek çok büyük bir işti. Ekip, 3.2 ila 4.3 milyon metreküp toprak kullanıldığını tahmin ediyor. “Muhtemelen binlerce insanı çalışmış olmalıydı.” diyor Triadan.
Bununla birlikte, insanların bu işi yapmaya zorlandığına dair hiçbir kanıt yokl. Triadan, Aguada Fénix’in işbirliği yaparak birlikte çalışan kilometrelerce uzaklıktaki yarı göçebe insanlar tarafından inşa edilmiş olabileceğini söylüyor.
Türkiye’deki Göbeklitepe ve Louisiana’daki Poverty Point gibi diğer antik anıtlar da aynı şekilde inşa edilmiş gibi görünüyor.
Aguada Fénix’in düz ve açık tasarımı, eşitlikçilik düşünülerek inşa edilmiş gibi görünüyor. “Tüm yapının kendisi, ortak açık bir alan gibi görünüyor,” diyor Triadan.
Triadan, güçlü bir yönetici sınıfın üyelerinin büyük heykelleri gibi yapılmış hiçbir anıt işareti olmadığını söylüyor. Buna karşılık, daha sonraki dönemlerde Maya piramitleri, piramidin tepesinde duran güçlü bir yönetici sınıf edinmiş bir toplum tarafından inşa edilmişti.
Makale: Takeshi Inomata & Daniela Triadan et al. 2020. Monumental architecture at Aguada Fénix and the rise of Maya civilization. Nature.
You must be logged in to post a comment Login