Bahçe Temizlerken Üzerinde Ogham Yazısı Olan Bir Taş Buldu

İngiltere’de bahçesindeki otları temizleyen bir kişi, üzerinde ogham yazı sistemine ait işaretler olan bir kumtaşı buldu.

Bir coğrafya öğretmeni, Coventry’deki evinin bahçesinde büyümüş otları temizlerken garip çiziklere sahip bir taşa rastladı. Öğretmen, oldukça ilgisini çeken taş hakkında bilgi almak için yerel bir arkeoloğa fotoğraf gönderdi ve işaretlerin 1.600 yıldan daha önce yapıldığını öğrendi.

Graham Senior’un keşfettiği dikdörtgen kumtaşı, erken Orta Çağ döneminde öncelikle İrlanda dilinde yazmak için kullanılan bir alfabe olan ogham yazı sisteminde yazılmıştı.

İrlandalılar parşömen gibi malzemeleri kullanmaya başlamadan önce, taş gibi malzemeler üzerine gruplar halinde paralel çizgilerden oluşan ogham yazı sistemini kullanıyorlardı. Bu tür taşların nadir örnekleri, Latin ada yazısının kullanılmasından önceki İrlanda diline dair bir fikir veriyor.

(İlgili: İskoç ve İrlandalılar, Gizemli Piktlerin Soyunu Taşıyor)

55 yaşındaki Senior, “Bahçeyi yabani otlardan ve taşlardan temizliyordum ki bu şeyi gördüm ve bunun doğal olmadığını düşündüm, bu bir hayvanın tırmalamasıyla oluşmamıştı. Yüzeyin 10 ila 12 cm altındaydı.” diyor.

Senior taşı yıkadı ve arkeolog olan bir akrabasına danıştı; o da halkın bulduğu arkeolojik nesnelerin kayıt altına alınmasını teşvik eden Taşınabilir Antikalar Programı (Portable Antiquities Scheme) ile iletişime geçmesini önerdi.

Arkeolog ve Birmingham Müzeleri’nde Staffordshire ve West Midlands irtibat görevlisi olan Teresa Gilmore, “Bu harika bir keşif. Bu özel bulgu bize Coventry’deki erken Orta Çağ faaliyetlerine dair yeni bir bakış açısı kazandırdı ve hâlâ bunu incelememiz gerekiyor. Bunun gibi her bulgu yapbozu birleştirmemize yardımcı oluyor ve bize biraz daha fazla bilgi veriyor.” diyor.

Senior ona birkaç fotoğraf gönderdiğinde Gilmore eserin potansiyelini hemen anladı. Gilmore, Glasgow Üniversitesi’nde Kelt Çalışmaları profesörü Katherine Forsyth ile temasa geçti ve Forsyth bunun bir ogham yazısı olduğunu, erken bir stil olduğunu, büyük olasılıkla beşinci ila altıncı yüzyıla, ancak muhtemelen dördüncü yüzyıla kadar uzanan bir yazı olduğunu doğruladı.

Gilmore, bu tür taşların “çok nadir olduğunu ve genellikle İrlanda veya İskoçya’da bulunduğunu, dolayısıyla bunları Midlands’de bulmanın aslında alışılmadık bir durum olduğunu” söylüyor.

11 cm uzunluğunda ve 139 gr ağırlığındaki taşın dört kenarından üçünde yazı bulunuyor.

Amacının belirsiz olduğunu belirten Gilmore, “Taşınabilir bir hatıra eşyası olabilir. Bilmiyoruz. Bu inanılmaz küçük bir şey.” diyor.

Üzerindeki “Maldumcail/ S/ Lass” yazısını açıklayan Gilmore, şunları söylüyor: “İlk bölüm bir kişinin adı olan Mael Dumcail ile ilgili. İkinci kısım daha az kesin. S/Lass’ın nereden geldiğinden emin değiliz. Muhtemelen bir konum. Yani ‘bana yaptırdı’ gibi bir şey.”

Söz konusu taş, Senior’un kalıcı olarak bağışladığı Coventry’deki Herbert Sanat Galerisi ve Müzesi’nde sergilenecek.

The Guardian. 8 Mayıs 2024.