Avrasya’daki En Eski Ok ve Yay Teknolojisi Keşfedildi

Sri Lanka’daki bir mağarada kazı yapan arkeologlar, Afrika dışındaki ok ve yay kullanımının en eski kanıtını buldular: hayvan kemiğinden yapılmış 48.000 yıllık ok uçları.

Daha önce, Güneydoğu Asya’da en eski ok ile avlanma kanıtı 32.000 yıl öncesine dayanıyordu. Dünyanın herhangi bir yerindeki en eski ok ile avlanma kanıtı ise 64.000 yıl önce Güney Afrika’da.

Fa-Hien Lena yağmur ormanı mağarası ve çevresindeki kazılarda toplam 130 kemik ok ucu, muhtemelen hayvan derileri ve bitki liflerini yüzmek için kullanılmış 29 kemik alet ve birkaç kabuk boncuk ortaya çıkarıldı.

(45.000 Yıl Önce İnsanlar Yağmur Ormanlarında Primat Avlıyordu)

Kemik aletler, mağaranın sakinlerinin kıyafet yaptığını ve giydiğini gösteren kanıtlar da sunabilir. Bu genellikle dünyanın daha soğuk bölgelerinde yaşayan insanlarla ilişkilendirilen bir buluştu.

Araştırmanın baş yazarı Michelle Langley, “Bu aletlerin çoğu maymun kemiğinden yapılmış ve birçoğu dikkatlice ok uçlarına dönüştürülmüş gibi görünüyor. Kuvvet kazanmak için biraz ağırlık gerektiren mızrak uçları olmak için çok küçük ve hafifler. Üflenerek atılan ok olmak için çok ağır ve künt” diyor.

Dikkatlice şekillendirilmiş bu kemik uçların rolünü anlamak için, araştırmacılar bunları mikroskop kullanarak inceledi. Analizler, yüksek hızlı mermiler olarak kullanılmaya uygun çatlaklar ve hasarlar ortaya çıkardı. Ek olarak ekip, ipuçlarının çoğunun bir zamanlar ince şaftlara bağlandıklarını gösteren çentikler ve aşınma desenleri taşıdığını belirledi.

(İnsanlar Ehlileştirilmiş Muzları Yaymaya 6000 Yıl Önce Başladı)

Langley, bu eski insanların yaylarının, uzun zaman önce çürüyen “bozulabilir bitki materyallerinden yapılmış olacağını” söylüyor. Önerilen ok uçları da dahil olmak üzere aletlerin çoğu maymun kemiğinden yapılmıştı ve bu da araştırmacıları Fa-Hien Lena sakinlerinin aktif olarak primat avladığını öne sürmeye yöneltti.

Marlize Lombard, yüksek çözünürlüklü bir Bilgisayarlı Tomografi taraması yapana kadar kemiklerde tanımlama yapmaya devam ettiğini söylüyor. Bu teknoloji, malzemelerin iç yapısı hakkında bilgi verebilir ve daha önce diğer eski ok uçlarında anlatılan etki belirtilerini tanımlamak için kullanılmıştı.

Ryan Rabett, makaledeki kemik ok uçların yorumlamasının fikir verici ama kesin olmadığını söylüyor. Ok uçlarının, balık kılçığının keşfinin desteklediği bir teori olan çatallı bir balıkçılık mızrağının parçası olarak kullanılmış olabileceğini belirtiyor.

Kemik uçların gerçekten ok olup olmadığına bakılmaksızın, yağmur ormanlarının zorlu ortamında hayatta kalmak için eski insanlar tarafından kullanılan bir alet setinin parçasıydı. Afrika’dan en büyük insan göçü 60.000 yıl önce gerçekleşmiş olsa da, daha küçük gruplar Güneydoğu Asya’ya 70.000 yıl önce ulaştı ve sonrasındaki 5.000 yıl içinde Avustralya’ya dağıldı.

Çalışma yazarlarından Oshan Wedage, adaya ilk gelen insanların muhtemelen kıyıya yakın kaldığını söylüyor: “Ancak nüfus büyüdükçe, onların torunlarının bazıları yağmur ormanlarına taşınmış olabilir.”

Giysiler ve ok/yay avcılığı gibi yenilikler kesinlikle insanların orman yaşamının zorluklarına uyum sağlamasına yardımcı olmuş olmalıydı. Wedge’nin açıkladığı gibi, bu eski insanlar sivrisineklere ve diğer ısırıcı böceklere karşı korunmak için kıyafet giymiş olabilirlerdi. Bu arada ok avcılığı, maymunlar gibi çevik avları öldürmek için çok uygundu.

“Bir mızrak, ormandaki bir maymunu veya sincabı yakalamak için yararlı değildir. Hızlı ve yükseğe çıkabilen bir şeye ihtiyacınız var.”

Max Planck Society. 17 Haziran 2020.

Makale: Langley, M. C., Amano, N., Wedage, O., Deraniyagala, S., Pathmalal, M. M., Perera, N., … & Roberts, P. (2020). Bows and arrows and complex symbolic displays 48,000 years ago in the South Asian tropics. Science Advances, 6(24), eaba3831.