Antik DNA, Köpeklerin Evrimi Hakkında İpuçları Veriyor

Uluslararası bir araştırma, şimdiye kadar üretilmiş en sağlam ve eksiksiz köpek genomlarından birinin haritasını çıkardı. 

Basenji köpeğinin genom dizisi; köpek evrimi, evcilleştirme ve köpek genetik hastalıklarının anlaşılmasında büyük bir etkiye sahip olabilir. 

Aynı zamanda havlamayan köpekler olarak da bilinen Basenji, Afrika Kongo’da kabile üyeleriyle birlikte yaşayan ve avlanan eski bir Afrika köpek ırkıdır. 

BMC Genomics’te yayınlanan çalışmada araştırmacılar, köpek ırkı soy ağacının tabanında yer alan Basenji genomunun, köpek ırkları ve köpeklerin evrimsel analizleri arasında gelecekteki karşılaştırmalar için mükemmel bir referans oluşturduğunu söylüyorlar. 

Çalışmanın baş yazarı ve UNSW Sydney’in Biyoteknoloji ve Biyomoleküler Bilimler Okulu’nda Genomik ve Biyoinformatik alanında kıdemli öğretim görevlisi Dr. Richard Edwards, ‘’Köpekler muhtemelen insanlar tarafından evcilleştirilen ilk hayvandı ve daha sonra insanlar tarafından farklı boyut ve şekillerde çok çeşitli köpek ırklarına yapay olarak seçildi.’’ 

(Sibirya Avcıları 23.000 Yıl Önce Köpekleri Evcilleştirmiş Olabilir)

‘’Bu çalışmadan önce, köpek referans genomları ile dingolar, çakallar, kurtlar ve tilkiler gibi evcilleştirilmemiş köpekler arasındaki farklılıkları yorumlamak zordu. Belli referans ırkın yaratılması sırasında son zamanlardaki yapay seçilimin sonucu büyük değişiklikler olabilir. Evcil köpek soy ağacının tabanına böylesine yüksek kaliteli bir genom ekleyerek, evcilleştirme ve sonraki üreme sırasında genetik değişikliklerin zamanlamasını ve yönünü belirlemeye yardımcı olabilecek çalışmalar için bir bağlantı noktası sağladık.’’

Dr. Edwards, Basenji genom dizisinin, oldukça türetilmiş bir cins olan geleneksel köpek referans genomu CanFam’den oldukça farklı olduğunu söylüyor. 

Dr. Edwards, köpek referans genomunun seçiminin, genetik varyantlara bakan gelecekteki köpek genetiği çalışmalarının sonuçlarını etkileyebileceğini söylüyor.

‘’Örneğin, Boxer’lar diğer Mastiff’lerle diğer ırklardan çok daha yakından ilişkilidir. Bu birçok köpek ırkında genetik analizlerde sapmalara neden olabilir. Ayrıca, cinse özgü varyasyonun sapmış bir referansla zayıf bir şekilde eşleşmesi veya hiç eşleşmemesi riski de vardır. Prensip olarak, Basenji çoğu modern ırktan eşik derecede uzaktır, bu da onu karşılaştırmalar için daha az sapması olan bir temel haline getirir.’’ 

Biyolojik Yer ve Çevre Bilimleri Okulu’ndaki Ekosistem Bilimi Merkezi’nde dingo kimliği ve evrimi konusunda uzman olan Kylie Cairns, Basenji genomunun artık gelecekteki çalışmalar için tüm evcil köpek ırklarıyla yüksek kaliteli bir karşılaştırma sağladığını söylüyor. ‘’Basenjiler çok eski bir cins olduğu için ırkların nasıl geliştirildiğini, evcilleştirme sürecini keşfetmek ve hastalık genlerini arayan çalışmalara yardımcı olmak için daha modern ırklarla mükemmel bir karşılaştırma sağlıyor. Bu genom, eski bir evcil ırk örneği olarak kurtlar, dingolar ve köy köpekleri ile karşılaştırmalarda da kritik olacaktır.’’ 

Cairns, Basenji genomunun bilim insanlarının erken köpeklerin evrimsel tarihini ve insanların ilk köpekleri bugün sahip olduğumuz yoldaşlar ve ırklar haline nasıl şekillendirdiğini daha iyi çözmesine izin verebileceğini söylüyor.

“Pek çok insan köpek ırklarının çoğunun son 200-300 yılda ortaya çıktığını bilmiyor. Dolayısıyla, Basenji gibi eski bir türe ait yüksek kaliteli bir referans genomuna erişim, erken cins gelişimi ve son birkaç bin yılda evcil köpeklerin insanlar tarafından nasıl şekillendirildiği hakkında fikir veriyor. Basenji, evcil olmayan dingolar ile puglar, kelpiler ve kanişler gibi gerçekten modern köpek ırkları arasında bir orta nokta olarak hareket ederek, Yeni Gine’deki dingoların ve akrabalarının evrimsel tarihi hakkında uzun süredir devam eden sorulara da cevap alabileceğiz.”

University of New South Wales. 1 Haziran 2021.

Makale: Edwards, R. J., Field, M. A., Ferguson, J. M., Dudchenko, O., Keilwagen, J., Rosen, B. D., … & Ballard, J. W. O. (2021). Chromosome-length genome assembly and structural variations of the primal Basenji dog (Canis lupus familiaris) genome. BMC genomics, 22(1), 1-19.