100 Yaşını Geçen İtalyanların Fazla Avcı Toplayıcı DNA’sı Var

Yeni genetik araştırmalar, 100 yaşına ulaşan İtalyanların bunu aslında eski avcı-toplayıcı DNA’larına borçlu olabileceklerini gösteriyor.

Diğer Güney Avrupa ülkelerinde olduğu gibi, İtalyan nüfusu da birden fazla tarihöncesi gruptan gelen genetik atalara sahip: Karadeniz-Hazar bozkırlarından gelen Tunç Çağı çobanları, Orta Doğu kökenli Neolitik çiftçiler ve Mezolitik Batı Avrupalı Avcı-Toplayıcılar. Bu son grup, Son Buzul Çağı Maksimumundan sonra daha eski Avrupa insan popülasyonlarının yerini aldı ve Kuzey İtalya’daki Villabruna’dan 14.000 yıllık bir iskeletle ünlüdür.

Bu eski genetik etkilerin uzun ömürlülüğü nasıl şekillendirdiğini anlamak için araştırmacılar, İtalya’nın farklı bölgelerinden yüz yaşını doldurmuş 333 kişi ile 690 sağlıklı kontrol bireyin genomlarını analiz etti. Ardından bunları, Avrupa’nın son 20.000 yıllık genetik tarihini kapsayan 103 antik genomla karşılaştırdılar.

Çalışmanın yazarları bulgularını aktarırken, analizlerinin “Batı Avrupalı Avcı-Toplayıcı atası ile asırlık olma durumu arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki ortaya koyduğunu” ve “asırlık bireylerin, temel beklentiyle kıyaslandığında, istikrarlı biçimde daha yüksek bir Batı Avrupalı Avcı-Toplayıcı ata oranı sergilediklerini” belirtiyor.

(İlgili: Avrupalıların Beyaz Tenli Olmasında Anadolu Çiftçileri Etkili Olmuş)

Dikkat çekici bir şekilde, diğer hiçbir eski genetik ata grubunun uzun ömürle ilişkili olduğu görülmedi ve 100 yaşın üzerindeki bireylerin, daha az yaşayan kişilere kıyasla Batı Avrupalı Avcı-Toplayıcılarla ilişkili mutasyonları belirgin biçimde daha fazla taşıdığı tespit edildi.

Bütün bunların tam olarak ne anlama geldiği ise yorumlamaya açık; zira yaşam süresinin, genetik ve yaşam tarzı faktörlerinin birleşimiyle şekillendiği biliniyor. Yine de, Batılı Avcı-Toplayıcı DNA’sının bazı İtalyanların 100. yaşlarını kutlamasında rol oynadığı açık görünüyor.

Bu genetik ata kökeninin bu kadar uzun bir “oyunda kalma süresi” sağlamasının mekanizmalarının, net sonuçlara varılmadan önce elbette çok daha ayrıntılı biçimde incelenmesi gerekecek. Bu aşamada, Batı Avrupalı Avcı-Toplayıcı DNA’sının doğrudan daha uzun bir yaşam süresi mi sağladığı, yoksa Neolitik dönemden bu yana gerçekleşen diğer genetik değişimlerin mi dayanıklılığımızı azalttığı tam olarak bilinmiyor.

Örneğin araştırmacılar, Batı Avrupalı Avcı-Toplayıcı toplulukların yerini alan Neolitik nüfusların zamanla daha fazla sayıda “iltihap tetikleyici” gene sahip olduğunu belirtiyor. Başlangıçta bu yeni genetik varyantlar faydalı olmuş ve eski insanlara enfeksiyonlarla savaşma konusunda avantaj sağlamış olabilir.

Ancak modern tıbbın bize hiç olmadığı kadar uzun yaşama imkânı vermesiyle, bu genler artık kronik iltihaplanma ve pek çoğumuzun yüz yaşına ulaşmasını engelleyen yaşa bağlı hastalıklara katkıda bulunuyor olabilir.

IFL Science. 15 Aralık 2025.

Makale: Sarno, S., Iannuzzi, V., Sazzini, M. et al. (2025). Western Hunter-Gatherer genetic ancestry contributes to human longevity in the Italian population. GeroScience.