Eski İnsanlar 250 Kiloluk Kuşların Yumurtasını Yiyordu

Avustralya’daki dev bir kuşun yanmış yumurta kabukları, bilim insanlarının 50.000 yıllık bir gizemi çözmelerine yardımcı oldu.

İnsanlar yaklaşık 50.000 yıl önce Avustralya’ya gelmeden önce, bu uçamayan kuşlar kıtanın çoğunda yaşıyordu. Ama kısa bir süre sonra gizemli bir şekilde yok oldular.

Şimdi ise insanlar tarafından pişirilmiş yumurta kabuklarının kanıtları, yeni gelenlerin yumurtaları akşam yemeği için pişirdiğini, muhtemelen kuşların üreme başarısında büyük bir çöküş yaşattıklarını gösteriyor. Çalışma, bulguların eski insanların kuşun yok oluşuna katkıda bulunduğu fikrini destekliyor.

(Avustralya’daki Büyük Hayvanların Yok Olmasının Nedeni İklim Değil İnsanlar)

Bunlar ortalama bir tavuk yumurtası gibi değildi. Genyornis newtoni olarak bilinen bu büyük kuş 2,1 metre boyunda ve 227 kilo ağırlığındaydı. Yumurtaları da devasaydı (yaklaşık kavun büyüklüğünde) ve yaklaşık 1,6 kg ağırlığındaydı.

Gifford Miller, “Bu bulguyu, insanların soyu tükenmiş olan Avustralya megafaunasını avladığına dair doğrudan ilk ve tek kanıt olarak görüyoruz. Bu yakılmış Genyornis yumurta kabuklarını kıtadaki 200’den fazla bölgede belgeledik.” diyor.

Temkinli davranmak

Başlangıçta, bilim insanları eski kıyı şeritlerini anlamaya yardımcı olmak için bu yumurta kabuklarını arıyorlardı. Ancak kabukları inceleme sürecinde, bazılarının yanmış ve kümelenmiş olduğunu keşfettiler.

Araştırmacılar, 20 yılı aşkın bir süre boyunca Avustralya’daki 2.000’den fazla bölgeden, çoğunlukla bu eski kuşların yuva yaptığı kum tepelerinden yanmamış G. newtoni yumurta kabuklarını topladılar. Bu bölgelerin 200’ünden, yanmış yumurta kabukları da buldular. Radyokarbon tarihleme yöntemi, son 50.000 yıl içinde yaşamış olan bu canlılara dair tarih verebilir. Ancak bu yöntem bu kabuklar için zordu, çünkü kuşlar bu dönem aralığında yaşıyordu.

(Dünyadaki Dev Canlıların Yok Oluşundan İnsanlar mı Sorumlu?)

Bu nedenle araştırmacılar, yumurta kabuklarındaki kuvars tanelerinin en son ne zaman güneş ışığına maruz kaldığını inceleyen bir teknik olan optik olarak uyarlanmış lüminesans (OSL) tarihleme yöntemine güvendiler. OSL, yakılan yumurta kabuklarının 44.000 ila 54.000 yaşları arasında olduğunu belirlemeye yardımcı oldu. Bu aralık, ilk insanların Avustralya’yı kolonileştirdiği zaman aralığıyla uyumlu.

Ayrıca amino asit rasemizasyonuna (AAR) tekniğini de uyguladılar. Proteinleri oluşturan yapı taşları olan amino asitler, zaman içinde öngörülebilir bir şekilde ayrışır. Yanmış yumurta kabukları, her bir parça içinde, bir kor gibi lokalize bir ısı kaynağı tarafından yakıldıklarını gösteren ilginç bir amino asit ayrışım derecesine sahiptir. Bu meyil, kabukların orman yangını gibi sürekli yüksek ısı ile yanmadığını gösteriyor.

Araştırmacılar, pişmiş yumurta kabuklarının, muhtemel tarih öncesi bir yemek için insan yapımı ateşlerde yakıldığını öne sürüyor.

Güle güle büyük kuş

G. newtoni, Avustralya’da yaklaşık 50.000 yıl önce yaşamış olan tek megafauna (45 kg’dan ağır hayvanlar) değildi. 450 kg’lık bir kanguru, 2 tonluk bir wombat, 7.6 m’lik bir kertenkele ve Volkswagen büyüklüğünde bir kaplumbağa da vardı.

Ancak, kıtanın megafaunasının yüzde 85’inden fazlası insanlar geldikten kısa bir süre sonra yok oldu.

Bu yok olma nedenleri hala bolca tartışılıyor. Bazı araştırmacılar insanların suçlanması gerektiğini söylerken, diğerleri iklim değişikliğini suçluyor ve bazıları ise bunun muhtemelen her ikisinin bir karışımı olduğunu söylüyor.

Ancak Miller’a göre yaklaşık 60.000 ila 40.000 yıl önce Avustralya’daki iklimin kuruması, bu hayvanların yok olmalarının ana nedeni değildi. Bu iklim değişikliğinin oranı ve büyüklüğü, daha önceki iklim değişiklikleri kadar şiddetliydi, ancak büyük megafauna yokoluşları bu önceki değişikliklerde görülmedi.

Makale: Miller, G., Magee, J., Smith, M., Spooner, N., Baynes, A., Lehman, S., … & Florian, C. (2016). Human predation contributed to the extinction of the Australian megafaunal bird Genyornis newtoni∼ 47 ka. Nature communications, 7, 10496.