350.000 Yıllık Bu Taş, Bilinen En Eski Öğütme Taşı Olabilir

Homo sapiens’in ortaya çıkmasından 50.000 yıl önce, muhtemelen yiyecek öğütmek için kullanılmış 350.000 yıllık bir taş alet bulundu.

Arkeologlar, görünüşte göze çarpmayan taşın, bu tür aletlerin bilinen en eski kullanımından yaklaşık 150.000 yıl öncesine ait olduğuna inanıyorlar.

Keşif, Kuzey İsrail’deki Karmel Dağı’nda, Tabun Mağarası’nın içinde, Hayfa Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından yapıldı. Karmel Dağı ve birçok mağarası, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor ve yaklaşık 500.000 yıl öncesinden itibaren çeşitli zamanlarda iskan edildi. 

Yapılan en son keşif, Afrika’da Homo sapiens’in ortaya çıkışından yaklaşık 50.000 yıl öncesine dayanıyor. O zamanlar, en yakın hominid akrabalarımız artık soyu tükenmiş Homo erectus ve Homo heidelbergensis’ti.

(Homo erectus İki Farklı Taş Alet Teknolojisi Kullanmış)

Alet, mikroskobik aşınma belirtileri olan yuvarlak bir dolomit çakıl taşından yapılmış.

Araştırmacılar, inanılmaz buluntunun hominidlerin alet çantalarına çok erken bir aşamada ‘çok önemli bir teknoloji’ eklediklerini gösterdiğine inanıyor. 

1.5 milyon yıl öncesine kadar taş aletler kullanan hominidlere dait kanıtlar bulunmasına rağmen, bu taşlar genellikle vurmak veya parçalamak için kullanılıyordu.

Karmel Dağı’nda bulunan bu alet, önemli aşınma izleri taşıyor. Bu da aletlerin ilk kez dikey olarak değil, yatay olarak kullanıldığını gösteriyor.

Hayfa Üniversitesi Zinman Arkeoloji Enstitüsü’nden Ron Shimelmitz’e göre, bu yöntem hominidlerin malzemeleri çok daha hassas bir şekilde işlemesine imkan sağlıyordu. 

Araştırmacılar aletin nasıl kullanıldığını bildiklerinden emin olsalar da aletin ne için kullanıldığı hala bir muamma. 

(Taş Aletler, Afrika’dan Erken İnsan Göçünü Gösteriyor)

Araştırmacılar şunları söylüyor: ‘’Küçük bir taş büyük bir önem taşıyor. Çünkü aşınma izlerinin en erken kökenlerini ve insan evrimi sırasında gelişen bilişsel motor becerilerin nihayetinde insan kültüründe bugüne kadar önemli fenomenlere nasıl evrildiğini izlememize izin verdiği için büyük önem taşıyor.’’ 

Dr. Shimelmitz’e göre, aletin basitliği, araştırmacıların onu gözden kaçırmasına neden olmuş olabilir. Taş ilk olarak 1960’larda arkeologlar tarafından bulundu ve yakın zamanda bölgedeki geçmiş bulguları analiz etme çabası sayesinde yeniden incelendi. 

Taşın üzerindeki aşındırıcı izler görüldükten sonra, araştırmacılar bölgeden benzer taşlar topladılar ve bunları farklı uzunluklarda çeşitli malzemelere sürdüler. 

Ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda, hayvan postlarına sürülen taşların Tabun Mağarası buluntularına en yakın sonucu verdiği ortaya çıktı. 

Hayfa Üniversitesi’nden Gorman-Yurslavski, ‘’Antik taşın yumuşak malzemelerim öğütülmesi için kullanıldığı sonucuna vardık, ancak henüz hangileri olduğunu tam olarak bilmiyoruz.’’ diyor.

Tabun Mağarası, Karmel Dağı’ndaki yarım milyon yıllık insan evrimine dair kanıtlar içeren dört mağaradan biri. 

UNESCO’ya göre buradaki arkeolojik kanıtlar, modern insanların görünümünü, kasıtlı ölü gömmeyi, taş mimarinin erken tezahürlerini ve avcı toplayıcılıktan tarıma geçişi kapsıyor.’

Express.co.uk. 27 Aralık 2020.

Makale: Shimelmitz, R., Groman-Yaroslavski, I., Weinstein-Evron, M., & Rosenberg, D. (2020). A Middle Pleistocene abrading tool from Tabun Cave, Israel: A search for the roots of abrading technology in human evolution. Journal of Human Evolution, 150, 102909.