Portekiz’de 400,000 Yıllık Kafatası Bulundu

Arkeologlardan ve antropologlardan oluşan uluslararası bir ekip, Portekiz’de 400,000 yıllık bir insan kafatası buldu. Bulgunun, Orta Pleistosen dönemde Avrupa’da insanın evrimi ve Neandertallerin kökenine dair yeni bilgiler verebileceği belirtildi.

Portekiz’de bilinen en eski insan kafatası. F: Javier Trueba.

Arkeolog João Zilhão ve antropolog Rolf Quam’ın da içinde olduğu ekip tarafından bulunan kafatası, Orta Pleistosen dönemde şimdiye kadar Avrupa’da bulunan en batıdaki insan fosilini temsil ediyor. Kafatası ayrıca kıtadaki Aşölyen  taş alet endüstrisi ile ilişkilendirilen en eski bulgulardan biri. Bugüne kadar bulunmuş olan ve aynı döneme tarihlenen diğer fosillerin tarihlendirilmesi güvenilir değildi ve arkeolojik katmanlarda bulunmadığı için çok az bilgi veriyordu. Fakat birçok hayvan kemiği ve el baltası gibi taş aletlerle birlikte bulunan bu kafatası, Portekiz’deki Aroeira mağarasında bulundu ve 400,000 yıl öncesine tarihleniyor.

Binghamton Üniversitesi’nde antropoloji profesörü Quam, “Bu, Neandertallerin evrimini ve gelişimini anlamak için önemli bir bölge olan İber Yarımadası’ndaki ilginç bir fosil. Aroeira kafatası, Portekiz’de şimdiye kadar bulunan en eski insan fosili. Aynı zamanda İspanya, Fransa ve İtalya’daki aynı döneme ait diğer fosiller ile bazı ortak özellikleri var. Aroeira kafatası, bu döneme ait insan fosili verilerinde çeşitliliği artırıyor ve farklı popülasyonlarda farklı özellikler geliştiğine işaret ediyor.” diyor.

400,000 yıllık kafatası, 2014 yılında gerçekleştirilen kazıların son gününde bulunmuştu. Aroeira arkeolojik alanında kafatasının içinde bulunduğu katman, sıkı bir şekilde taşlaştığı için, kafatası büyük, sert bir blok halinde yerinden alınmıştı. Daha sonra Madrid’teki paleoantropoloji araştırma merkezindeki restorasyon laboratuvarına kaldırılarak iki yıl boyunca temizleme işlemleri yapıldı.

Bu araştırmanın birçok kişinin yıllar süren emekleri sayesinde sonuca ulaştığını belirten Quam, “Bu çalışma, yıllarca sahada kazı yapan arkeologları, kafatasını taştan ayıran insanları, örnekleri tarayan ve sanal rekonstrüksiyon yapan araştırmacıları ve fosili inceleyen antropologları içeriyor. Bu çalışma gerçekten uluslararası bilimsel bir işbirliğini temsil ediyor ve bu araştırmaya dahil olmaktan dolayı şanslı hissediyorum.” diyor.

Zilhão, “Bu tür arkeolojik alanları son 30 yıldır inceliyordum ve çok önemli arkeolojik veriler elde ettik, ancak bu insan kafatasının keşfi ve önemi her zaman için çok özel.” diyor.

Yeni fosil, Ekim ayında Portekiz’in Lizbon şehrindeki bir müzede, insan evrimi sergisinin merkezinde yer alacak.

Avrupa’nın İlk İnsanları Ateş Kullanmıyor ve Çiğ Yiyordu

Karmaşık Bilişsel Özellikler Taş Devri El Baltasını Şekillendirdi


Science Daily. 13 Mart 2017.

Makale: Joan Daura, Montserrat Sanz, Juan Luis Arsuaga, Dirk L. Hoffmann, Rolf M. Quam, María Cruz Ortega, Elena Santos, Sandra Gómez, Angel Rubio, Lucía Villaescusa, Pedro Souto, João Mauricio, Filipa Rodrigues, Artur Ferreira, Paulo Godinho, Erik Trinkaus, João Zilhão. New Middle Pleistocene hominin cranium from Gruta da Aroeira (Portugal). Proceedings of the National Academy of Sciences, 2017; 201619040

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login