Norveç’te Eriyen Buzlardan Viking Eserleri Çıkıyor

Norveç’te iklim değişikliği nedeniyle eriyen buzullardan Viking dönemine ait dağ geçidi ve mükemmel korunmuş eserler ortaya çıktı.

Norveç’in dağlık bölgesindeki Lendbreen’de yer alan dağ geçidi, 2011 yılında MS 3. veya 4. yüzyıla tarihlenen yünlü bir tunik keşfedildikten sonra yerel arkeologların dikkatini çekti. Buzullar o zamandan beri önemli ölçüde geri çekildi, örme eldivenler, deri ayakkabılar ve hala üzerinde yapışmış tüyleri duran okları içeren zengin eserler ortaya koydu.

(Norveç’te İki Tekneli İlginç Viking Mezarı Bulundu)

Bulguların radyokarbon tarihlendirmesi, geçitin çiftçiler ve gezginler tarafından, MS 200-300 civarında İskandinav demir çağından, 14. yüzyıldaki Kara Ölüm ile birlikte kullanımı bitene kadar bin yıl boyunca kullanıldığını ortaya koysa da, toplu buluntuların tarihi, bölgedeki ticaret ve hareketliliğin zirveye çıktığı Viking döneminden, yani MS 1000 yıllarından kalma.

Buzul arkeologları tarafından “rüya keşif” olarak nitelendirilen bulgular, aynı zamanda “iklim değişikliğinin dokunaklı bir hatırlatıcısı” olma özelliği taşıyor.

Cambridge Üniversitesi’nden bir Ortaçağ ve çevresel arkeolog olan James Barrett, “Bir tekstil parçası neredeyse mükemmel bir şekilde korunmuş. Tüyleri ile birlikte oldukça iyi korunmuş bir okun kirişi hala yerinde, tüyleri sapa yapıştıran yapıştırıcısı hala duruyor. Bunlar oldukça dikkat çekici buluntular.” diyor.

Eriyen buzların ortaya çıkardığı yüzlerce keşiften bazıları, yolcuları siste yönlendirecek yığılmış taşlardan oluşan tepeler veya küçük bir barınak kalıntılarıydı.

(İskoçya’da Fırtına, Viking Mezarlığını Ortaya Çıkardı)

Diğer buluntular arasında yerel çiftçiler tarafından yaz otlaklarına taşınan süt ürünleri ve yem gibi ürünler ya da tüccarlar tarafından taşınan ren geyiği postları ve boynuzları yer alıyor.

Geçtiğimiz yaz eriyen buzların altından, arkeologların “atlar için bir kar ayakkabısı” olarak tanımladığı bir eşya ortaya çıktı.

Arkeologlar, “Nesneler genellikle olağanüstü olsa da, arkeolojik olarak gerçekten önemli olan şey tekil nesneler değildir, tüm nesnelerin bir araya getirilmesi ile size bu geçit ve seyahat eden insanlar hakkında bilgi verebileceği hikayesidir.” diyor.

2019’daki büyük ölçekli erime sayesinde, Lendbreen buzunun çoğu geri çekildi, yani yakında keşfedilecek hiçbir şey kalmayacak. Öte yandan, Norveç’in bu kesimindeki yüksek rakımlarda çok fazla buz parçası var, bu yüzden şimdilik başka keşifler de olabilir.

Makale: Lars Pilø, Espen Finstad and James H. Barrett. 2020. Crossing the ice: an Iron Age to medieval mountain pass at Lendbreen, Norway. Antiquity.