Yeni bir araştırma, 2.700 yıllık gösterişli bir özel tuvaletin altında, bağırsak solucanı yumurtalarının kalıntılarını ortaya çıkardı.
Yumurta kalıntıları dört farklı tipte bağırsak parazitine ait çıktı: yuvarlak kurt, tenya, kamçılı kurt ve kıl kurdu.
Araştırmacılara göre, bu taş tuvalet, özel bir mülke aitti ve solucanların varlığı, o sırada Kudüs’ün varlıklı sakinlerinin bile hastalıklardan ve salgın hastalıklardan muzdarip olduğunu gösteriyor.
Makale yakın zaman önce International Journal of Paleopathology’de yayımlandı.
Çalışma, Tel Aviv Üniversitesi Arkeoloji Enstitüsü ve Steinhardt Doğa Tarihi Müzesi’ndeki Arkeobotanik ve Antik Çevre Laboratuvarı direktörü Dr. Dafna Langgut tarafından yönetildi. Langgut, lağım çukurunun bulunduğu taş tuvaletin altından tortu örnekleri topladı.
Daha sonra, laboratuvarında parazit yumurtalarını kimyasal olarak çıkardı, ışık mikroskobu altında inceledi ve tanımladı. Yumurta kalıntıları, yakın zaman önce Kudüs’teki Armon Hanatziv Gezinti Yolu’nda yürütülen kurtarma kazısının bir parçası olarak keşfedildi.
Dr. Langgut, “Bu çalışmanın bulguları, bugüne kadar İsrail’de gözlemlenen en eski bulgular arasında. Bunlar dayanıklı yumurtalardır ve lağım çukurunun sağladığı özel koşullar altında yaklaşık 2.700 yıl hayatta kalmışlar. Bağırsak solucanları karın ağrısı, bulantı, ishal ve kaşıntı gibi semptomlara neden olan parazitlerdir. Bazıları özellikle çocuklar için tehlikelidir ve yetersiz beslenmeye, gelişimsel gecikmelere, sinir sistemi hasarına ve hatta aşırı durumlarda ölüme neden olabilir.” diyor.
Dr. Langgut, o dönemde bağırsak hastalığının, yiyecek ve içme suyunun dışkı kontaminasyonuna neden olan kötü sıhhi koşullardan kaynaklanmış olabileceğine inanıyor. Veya el yıkamama gibi hijyen bilinci eksikliğinden kaynaklanmış olabilir. Diğer olası enfeksiyon kaynakları, tarla bitkilerini gübrelemek için insan dışkısının kullanılması ve yanlış pişirilmiş sığır veya domuz eti tüketimi.
İlacın yokluğunda, bağırsak solucanlarından kurtulmak zor veya imkansızdı ve enfekte olanlar hayatlarının geri kalanında parazitlerden muzdarip olabilirdi. Bu nedenle, çalışmanın bulgularının, tüm nüfusu etkileyen rahatsız edici ve uzun süreli bulaşıcı bir hastalığa (bugünün anaokullarındaki bit ve kıl kurtları gibi) işaret etmesi oldukça olası. Langgut, bu parazitlerin bugün hala var olduğuna, ancak modern Batı dünyasının salgına dönüşmemeleri için etkili teşhis araçları ve ilaçlar geliştirdiğine dikkat çekiyor.
Kazı yöneticisi Ya’akov Billig, ortaya çıkarılan kraliyet mülkünün MÖ 7. yüzyılın ortalarına (geç Demir Çağı) tarihlendiğini açıklıyor. Billig’e göre, bölgede daha önce henüz görülmeyen bir miktar ve kalitede süslü sütun başları (Proto-Aeolian tarzında) gibi olağanüstü işçiliğe sahip muhteşem taş eserler bulundu. Yapının bitişiğinde, Tapınak Dağı’nın nefes kesen manzarasına sahip muhteşem bir bahçe vardı. Langgut tarafından örneklenen lağım çukuru, meyve ve süs ağaçlarının kalıntılarıyla birlikte burada bulundu. Ortasında bir tuvalet deliği olarak tanımlanan bir delikli kare şeklinde bir kireçtaşı plaka ile kapatılmıştı.
Dr. Langgut için bu, laboratuvarında geliştirmeye başladığı arkeoparazitoloji adı verilen bir araştırma alanını uygulamak için bir fırsattı. Bu alanda araştırmacılar, hastalıkların ve salgınların tarihi hakkında bilgi edinmek için bağırsak solucanı yumurtalarının mikroskobik kalıntılarını tespit eder. Bu alan insan sağlığı, hijyen, yaşam tarzı ve sıhhi koşullar hakkında yeni bilgiler sağlıyor.
Langgut ve Billig, malikanenin prestijli bahçesinde bir tuvaletin bulunmasına şaşırmadılar. “O zamanlar tuvalet tesisleri son derece nadirdi ve bir statü sembolüydü – yalnızca zengin ve yüksek rütbelilerin karşılayabileceği lüks bir tesis.”
İsrail Eski Eserler Kurumu direktörü Eli Escozido, “Yürütülen araştırma, antik çağda günlük yaşamın en ince detaylarına değinmeyi başarıyor; Gelişmiş ekipman ve tamamlayıcı araştırma kurumlarıyla verimli işbirliği sayesinde, daha önce bilimsel olarak işlemek için araçlara sahip olmadığımız malzemelerden büyüleyici bilgiler çıkarmak artık mümkün.” diyor.
Dr. Langgut, “Bunun gibi araştırmalar, bölgemizdeki bulaşıcı hastalıkların tarihini belgelememize yardımcı oluyor ve bize eski zamanlardaki insanların yaşamlarına bir pencere açıyor.” diyor.
Dr. Langgut, geç Demir Çağı’nda Kudüs’te kullanılan diyet ve şifalı otlar hakkında bilgi edinmek için şu anda lağım çukurundan toplanan tortular üzerinde ek analizler yürütüyor.
Tel-Aviv University. 4 Ocak 2021.
Makale: Langgut, D. (2022). Mid-7th century BC human parasite remains from Jerusalem. International Journal of Paleopathology, 36, 1-6.
You must be logged in to post a comment Login