Hırvatistan’da 16. Yüzyılda Denize Batan Köy 3500 Yıllıkmış

Hırvatistan’da Zadar yakınlarında, 16. yüzyılda su altına gömülen tarihöncesi kalıntılar üzerinde devam eden su altı arkeolojisi çalışmaları, köyün 3500 yıllık olduğunu ortaya çıkardı. Geçen sene Ričula ve Galešnjak adaları arasındaki denizde başlayan çalışmalarda büyük bir yerleşimin ve bir limanın kalıntıları bulunmuştu. Uzmanlar kalıntıların 2,500 yıllık olduğunu düşünüyordu.

Projeyi yürüten Secret Dalmatia (Gizli Dalmaçya) grubunun blogundaki açıklamaya göre “Hava fotoğraflarında, sualtındaki yapılar açıkça görülebiliyor. Bunların insan eliyle yapıldığı da apaçık. Kayıtlardan da bu bölgenin Tukljaca köyünün bir parçası olduğu biliniyor. Bu köy terk edilmiş ve 1570-1573 yılları arasındaki Osmanlı-Venedik savaşı sırasında deniz altına batmıştı. Geriye kalan tek şey ise anakaradaki mezarlığın dışarısında hala görülen duvarlardı”.

Ričul ve kalp şekilli Galešnjak adaları ile, x ile işaretli kazı (Görsel: Mato Ilkic)

1970li yıllarda arkeolojik yüzey araştırmaları yapılmış olsa da, geçen sene başlayan sualtı kazı çalışmalarına kadar alanda detaylı bir inceleme yapılmamıştı.

Bu yılın ekim ayında, sualtı arkeologları Turanj kıyısındaki kazı çalışmalarına yeniden başladı. Bu çalışmalar sürerken deniz altındaki kumların derinliklerine çakılan tahta kazıkların radyokarbon tarihlendirmesi sonuçları bildirildi.

Yapılan analizler, yerleşim ve limanın sanıldığı gibi 2,500 yıllık olmadığını ve Liburnia’lılar tarafından inşa edilmediğini gösterdi. Ahşap direklerin tarihlendirmesi, yerleşimin sanılandan 1,000 yıl daha eski olduğunu ortaya koydu. 3,500 yıllık olan yerleşim Liburnialılar döneminden daha önce inşa edilmiş olmalıydı.

Deniz altında 130 hektarlık bir alana yayılmış olan tarih öncesi köyün üstü, şaşırtıcı şekilde başka kültürel tabakalarla örtülmemişti. Henüz ortaya çıkarılmamış binlerce buluntunun yanında, yerleşimin dibine kadar çakılmış büyük tahta kazıklar da keşfedildi. “Bu büyük kazıklar yerleşimde, büyük ihtimalle bir çeşit ev olan bir yapının varlığını ortaya koyuyor” diyor Zadar Üniversitesi’nden Dr Mato Ilkic.

Su altı arkeoloji çalışmaları

Dr Ilkic, 3 metre derinlikte olan kazı alanına dalış yapmaya başladıkları ilk günden itibaren büyük miktarda tarihöncesi seramikler ve tahta kalıntıları bulduklarını belirtti. Ilkic “Limanıyla birlikte bu yerleşim Hırvatistan’daki en önemli tarihöncesi sualtı yerleşimlerinden biri. Burası ayrıca kuzey Dalmaçya kıyılarında iyi korunmuş olan ve sadece tarihöncesine ait kalıntılar barındıran tek sualtı arkeoloji yerleşimi. Buradaki herşey tarihöncesi döneme tarihleniyor, başka hiçbir tabaka yok” diyor.

Ilkic geçen seneki araştırmalarda sadece 4 metrekarelik bir alan içinde binlerce farklı buluntu ortaya çıkardıklarını belirtti. Kazılarda bir kısmı dekorasyona sahip olan seramik mutfak eşyaları, balık ağları örmek için kullanılan kemiklerden yapılmış iğneler, balık ağlarında ağırlık olarak kullanılan seramik bloklar, işlenmiş tahta eşyalar, tekne parçaları, zeytin çekirdekleri, koyun ve keçi gibi evcilleştirilmiş hayvanlara ait büyük miktarda kemikler bulundu.

Koyun ve keçi kemikleri bu tarihöncesi köyün sakinlerinin beslenmesi hakkında bize fikir verirken, zeytin çekirdekleri de bu insanların 3,500 yıl önce zeytin ağacı yetiştirdiğine işaret ediyor. Bunun yanında balık ağlarında ağırlık olarak kullanılan sermaik bloklar da o dönemdeki balıkçılık yöntemleri ve teknolojileri hakkında bilgiler sağlıyor.

 

Aşağıdaki videolarda, Hırvatistan’daki heyecan verici sualtı arkeoloji çalışmalarını inceleyebilirsiniz.

Digital Journal, Total Croatia News, Slobodna Dalmacija

Robert Kolej’de okuduktan sonra, Kanada-McGill Üniversitesi’nde Antropoloji ve Klasik Tarih bölümlerini bitirdi. Koç Üniversitesi’nde Tarihöncesi Arkeoloji alanında yüksek lisans yaptı. 2015-2017 yılları arasında İstanbul’daki Pera Müzesi’nde koleksiyon sorumlusu olarak görev yaptı. Şu anda A.B.D.’deki Notre Dame Üniversitesi’nde doktora yapıyor.

You must be logged in to post a comment Login