Garip Fosil, Zürafanın Evrimsel Gizemini Çözüyor

Yeni bir araştırmaya göre, garip, erken bir zürafagilin fosilleri, zürafa evrimindeki temel itici güçleri ortaya çıkardı.

Zürafagiller arası rekabet, ön plan: Discokeryx xiezhi, arka plan: Giraffa camelopardalis. C: WANG Yu and GUO Xiaocong

Zürafanın uzun boynunun nasıl evrimleştiği uzun zamandır evrimsel bir gizem. Zürafaların boyunlarının uzaması süreci hakkında farklı görüşler olmasına rağmen, bilim insanları bu uzama için itici gücün yükseklerdeki ağaç yaprakları olduğundan asla şüphe duymadılar.

Bununla birlikte, zürafa davranışının gözlemlenmesi arttıkça, bilim insanları zürafaların zarif, uzun boynunun aslında erkek kur rekabetinde bir silah olarak hizmet ettiğini ve bunun zürafa evrimsel gizeminin anahtarı olabileceğini fark etmeye başladılar.

(İlgili: 7 Milyon Yıllık Fosiller Zürafaların Uzun Boynunun Evrimini Gösteriyor)

Spesifik olarak, zürafalar iki ila üç metre uzunluğundaki sallanan boyunlarını, küçük kemikçikler ve osteomlarla donatılmış ağır kafataslarını rakiplerinin zayıf kısımlarına savurmak için kullanırlar. Sonuç olarak, boyun ne kadar uzun olursa, rakibe verilen hasar o kadar büyük olur.

Araştırmacılar, çalışmalarını garip bir erken zürafa olan Discokeryx xiezhi üzerinde yürüttüler. Bu araştırma, zürafanın uzun boynunun nasıl evrimleştiğini anlamanın yanı sıra kur mücadelelerinin ve beslenme baskısının kapsamlı entegrasyonunu anlamaya katkıda bulundu. Aslında, erkek zürafaların boyun büyüklüğü doğrudan sosyal hiyerarşi ile ilgiliydi ve kur yapma rekabeti uzun boyunların evriminin arkasındaki itici güçtü.

Bu çalışmadaki fosiller, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Junggar Havzası’nın kuzey sınırında, yaklaşık 17 milyon yıl öncesine ait erken Miyosen tabakalarında bulundu. Bulgular arasında tam bir kafatası ve dört boyun omuru vardı.

Çalışmanın yazarlarından Prof. Deng Tao, “Discokeryx xiezhi, başının ortasında disk benzeri büyük bir kemikçik (ossikon) gelişimi de dahil olmak üzere memeliler arasında birçok benzersiz özelliğe sahipti. Tek ossikon, eski Çin mitolojisinden tek boynuzlu bir yaratık olan xiezhi’ninkine benziyor ve bu nedenle fosile adını verdi.” diyor.

Araştırmacılara göre, Discokeryx xiezhi’nin boyun omurları çok sağlamdı ve baş ve boyun arasında ve herhangi bir memelinin boyun omurları arasında en karmaşık eklemlere sahipti. Ekip, Discokeryx xiezhi’nin kafatası ve boyun omurları arasındaki karmaşık artikülasyonların özellikle yüksek hızlı kafa kafaya darbeye adapte olduğunu gösterdi. Bu yapının, kafa darbesine adapte olmuş misk öküzleri gibi mevcut hayvanlardan çok daha etkili olduğunu buldular. Aslında, Discokeryx xiezhi, kafa darbesine en iyi adapte olmuş omurgalı olabilir.

Yaklaşık 17 milyon yıl önce Junggar Havzası’ndaki fosil topluluğu. Discokeryx xiezhi ortada. C: GUO Xiaocong

Çalışmanın ilk yazarı Wang Shiqi, “Hem yaşayan zürafalar hem de Discokeryx xiezhi, bir süper aile olan Giraffoide’ye ait. Kafatası ve boyun morfolojileri büyük ölçüde farklılık gösterse de, her ikisi de erkek kur mücadeleleriyle ilişkili ve her ikisi de bir yönde aşırı evrimleşmiş.” diyor.

Araştırma ekibi, zürafagiller, sığırlar, koyunlar, geyikler ve Amerikan antilobu dahil olmak üzere çeşitli geviş getiren gruplarının boynuz morfolojisini karşılaştırdı. Araştırmacılar, zürafalardaki boynuz çeşitliliğinin diğer gruplardan çok daha fazla olduğunu ve morfolojide aşırı farklılıklara eğilim olduğunu buldular. Bu durum, zürafalarda kur yapma mücadelelerinin diğer geviş getirenlere göre daha yoğun ve çeşitli olduğunu gösteriyor.

Araştırma ekibi ayrıca Discokeryx xiezhi’nin ekolojik ortamını ve işgal ettiği nişi analiz etti. Dünya sıcak bir dönemdeydi ve genellikle yoğun ormanlıktı, ancak Discokeryx xiezhi’nin yaşadığı Sincan bölgesi, güneydeki Tibet Platosu çarpıcı bir şekilde yükseldiği için diğer bölgelere göre biraz daha kuraktı, böylece su buharının transferini engelliyordu.

Çalışmanın bir başka yazarı olan MENG Jin, “Diş minesinin kararlı izotopları, Discokeryx xiezhi’nin açık otlaklarda yaşadığını ve mevsimsel olarak göç etmiş olabileceğini gösterdi.” diyor. Zamanın hayvanları için, otlak ortamı orman ortamından daha çorak ve daha az rahattı. Discokeryx xiezhi’nin şiddetli dövüş davranışı, çevrenin neden olduğu hayatta kalma ile ilgili stresle ilişkili olabilir.

Zürafa cinsinin ortaya çıkışının başlangıcında, benzer bir ortam vardı. Yaklaşık 7 milyon yıl önce, Doğu Afrika Platosu da ormanlık bir ortamdan açık otlaklara dönüştü ve zürafaların doğrudan ataları yeni değişikliklere uyum sağlamak zorunda kaldı. Bu dönemde zürafa ataları arasında, çiftleşen erkeklerin boyunlarını ve kafalarını sallayarak rakiplerine saldırmanın bir yolunu geliştirmiş olmaları mümkün. Cinsel seçilimle desteklenen bu aşırı mücadele, zürafanın boynunun 2 milyon yıllık bir süre boyunca hızlı bir şekilde uzamasına ve mevcut cins Zürafa haline gelmesine yol açtı.

Bu uzamaya dayanarak, zürafa, yüksekteki yeşilliklerle beslenmenin nişi için çok uygundu. Sonuç olarak, zürafanın marjinal ekolojik nişi, aşırı spesifik olmayan kur yapma rekabetini teşvik etmiş olabilir ve bu da aşırı morfolojik evrimi teşvik etmiş olabilir.


Chinese Academy of Sciences. 2 Haziran 2022.

Makale: Wang, S. Q., Ye, J., Meng, J., Li, C., Costeur, L., Mennecart, B., … & Deng, T. (2022). Sexual selection promotes giraffoid head-neck evolution and ecological adaptation. Science, 376(6597), eabl8316.

Abdullah Gül Üniversitesi Mimarlık bölümü mezunu. Erciyes Üniversitesi'nde Mimarlık Anabilim Dalında Yüksek Lisans yapıyor. Kültürel mirasın korunması ve restorasyon alanlarında çalışmalar yapıyor.

You must be logged in to post a comment Login