Devasa Terakota Ordusu’nun Kaşifi Arkeolog Hayatını Kaybetti

Çin’deki 2250 yıllık devasa Terakota Savaşçıları’nın kaşifi arkeolog Zhao Kangmin 82 yaşında hayatını kaybetti.

8,000 kişilik ordu, Çin’in ilk imparatoru Qin Shihuang’ın mezarı için MÖ 250 civarında yapıldı. C: AFP/Ludovic Marin

Zhao, yerel çiftçilerin 1974 yılında bulduğu Qin hanedanına kadar uzanan kalıntıları ilk olarak tanımlayan ve ilk kazıları yapan arkeologtu.

Çin’in ilk imparatoru Qin Shihuang’ın mezarı için MÖ 250 civarında hazırlanmış 8.000 kişilik kil ordu, UNESCO dünya mirası alanı olmanın yanısıra, büyük bir turizm alanı ve antik Çin sanatının sofistike bir sembolü.

Devasa Terakota ordusunun kaşifi Zhao’nun 16 Mayıs’taki ölümü, devletin People’s Daily gazetesi tarafından bildirildi.

(Çin’in İlk İmparatoru Ölümsüzlük İksiri için Emir Vermiş)

1974 yılında çiftçiler ilk olarak Shaanxi’nin kuzey eyaletinin başkenti olan Xian’daki mezar kalıntılarına ilk kez rastladıklarında, yerel bir müzede bir küratör olan Zhao’ya haber verdiler.

Zhao, 2014 yılında yayınladığı bir makalede şöyle diyor: “Bölgeye başka bir yetkili ile beraber gittim. Çünkü çok heyecanlanmıştık. Bisikletlerimizi o kadar hızlı sürdük ki, bir an uçuyoruz sandım.”

“Komün amiri bize, insanların bir kuyu kazarak altı ila yedi pişmiş toprak figürün başlarının ve kısmen gövdelerinin bulunduğunu anlattı. Birisi kafalardan birini eve götürmüştü ve fareleri kovalamak için bir tahıl ambarı içine koymuş.”

Zhao daha sonra çiftçilerin kırık pişmiş toprak parçaları toplamasını ve üç kamyona taşımalarını istedi. Böylece eserleri küçük müzesine götürebilecekti. Bu parçalardan heykelleri yeniden oluşturmaya başladı. Parçalardan bazıları tırnak kadar küçüktü.

“Kültür Devrimi’nin son zamanlarıydı. Ama bazı gruplar hala eski şeyleri restore etmeye karşıydı. Bu yüzden bunu bir sır olarak tutmaya karar verdik.”

(Terakota Askerleri Kazısında Binlerce Hayvan Kemiği Bulundu)

Ancak Zhao’nun, devlet tarafından işletilen Xinhua haber ajansından bir muhabirin yayınladığı makalesi kısa süre sonra Pekin’deki yetkililerin ilgisini çekti ve daha geniş bir arkeolog ekibi onunla birlikte bölgeyi kazdı.

Çin Devlet Konseyi daha sonra Zhao’yu, her biri kendine özgü yüz özellikleri, kıyafetleri, silahları ve hatta saç stilleri olan terakota askerlerin, kaşifi olarak kabul etti.

AFP. 19 Mayıs 2018.