Denisova Mağarası’nda 45.000 Yıllık Aslan Figürini Bulundu

Sibirya’daki Denisova Mağarası’nda, mamut dişinden yapılmış 45.000 yıllık boyalı mağara aslanı figürini bulundu.

Sansasyonel keşif, Altay Dağları’nda Novosibirsk Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü’nden arkeologlar ekibi tarafından yapıldı. Bu şimdiye kadar bilinen en eski hayvan figürini olabilir.

42 mm uzunluğunda, 8 mm kalınlığında ve 11 mm yüksekliğindeki kıymetli küçük figürin, bir mağara aslanını (Panthera spelaea, lat) betimliyor ve yaklaşık 40.000 ila 45.000 yıl önce bir Üst Paleolitik sanatçı tarafından yapılmış.

Söz konusu figürin, Denisova Mağarası’nın güney galerisinin 11. katmanında bulundu.

(İlk Defa Bir Denisovalının Yüzü Canlandırıldı)

Bu, şimdiye kadar Sibirya’da ve Kuzey ve Orta Asya bölgesinde bulunan en eski hayvan biçimli figürin.

Kesin yaşı henüz doğrulanmadı, ancak arkeologlar tarafından verilen ihtiyatlı tarihler, bunun dünyadaki en eski hayvan heykelciği olabileceği anlamına geliyor.

Aslanın kafası eksik, görülen kısımları arka bacakları, kasıkları, sırtı ve karnı, on sekiz sıra çentik süsü ile kaplı. Aslanın sağ tarafında dört çentik bulunan iki sıra daha var.

Enstitü’nün Taş Devri Arkeoloji Bölümü başkanı Mikhail Shunkov, “Heykelcik, midesi sıkışmış, arka bacakları bükülmüş bir hayvanı betimliyor. Ya dörtnala koşuyor, zıplıyor ya da zıplamaya hazırlanıyor. Hayvan, tipik olarak avlarını yakalamaya hazır oldukları andaki büyük kedilerin durduğu pozisyonda.” diyor.

Bilim insanları, heykelciğin yapıldığı mamut dişinin uzak mesafeden getirildiğini söylüyor. Altay Dağları’nın kuzeyinden en az 100 kilometre uzaktan taşınması gerekiyordu.

(Denisova Mağarasında 50.000 Yıllık Taç Bulundu)

Bunu yapan sanatçı, heykelciği bitirdikten sonra boyamak için kırmızı aşı boyası kullanmıştı. Şimdiye kadar bu boya izleri çoğunlukla mide çevresinde bulundu, bu da kanayan bir yarayı simgeleyebileceği fikrine yol açtı. Ancak araştırmacı Alexander Fedorchenko, büyük olasılıkla bütün hayvanın kırmızıya boyandığına inanıyor.

Aşı boyası kalıntıları, yalnızca Denisova mağarasının güney galerisinde bulundu. 2018 yılında aynı alanda daha sonra arkeologların mağara aslanını ortaya çıkardığı yerde bir “kalem” ve aşı boyası tozu izlerine sahip mermer bir taş keşfedildi.

Heykelciğin, erkek mi yoksa bir dişi aslanı mı betimlediği belli değil. Aynı zamanda bulgunun ne amaçla kullanıldığı da net değil. Arkeologlar bunun bir oyuncak olabilmesi için ‘çok stilize’ olduğuna inanıyor, ancak bir kült eşyası olabileceğine dair kanıt da yok.

Sanatçının kimliği cevaplanması gereken başka bir soru. Varsayım bunun bir Denisovalı olduğu, ancak profesör Shunkov’un da söylediği gibi, “45.000 yıl önce Homo sapiens Sibirya’ya çoktan ayak basmıştı, bu yüzden Denisovalıları etkilemiş olabilirler.”

(Denisovalıların Yaptığı Bilezik 70.000 Yıllık Çıktı)

Peki bu bilinen ilk sanatsal işbirliğinden biri miydi?

Cevap henüz yok, ancak arkeologlar bulgunun stiline göre Denisovalı Mağara Aslanı’nın daha önce dünyada bulunmuş hiçbir şeye benzemediğinden emin.

Bu stile en yakın olanı, güneybatı Almanya’daki Vogerfelt Mağarası’ndan ve güneybatı Fransa’daki mağaralardan gelen mağara aslan figürinleri.

Siberian Times. 20 Kasım 2019.