Denisova Mağarasında 50.000 Yıllık Taç Bulundu

Altay bölgesindeki dünyanın en önemli Denisova buluntu yeri olan mağarada, 50.000 yıl öncesine tarihlenen ve mamut dişinden yapılmış bir taç bulundu.

Paleolitik döneme ait taç, yaklaşık 50.000 yıl öncesine ait. C: The Siberian Times

Söz konusu taç (ya da diadem), 50.000 yıl önce, fildişinden zarif iğneler ve sofistike ve güzel bir taş bilezik yapmak için teknolojiye sahip olduğu bilinen Denisovalılar tarafından yapılmış olabilir.

Aynı zamanda bu taç, tüm dünyada türünün en eski örneği de olabilir.

Saçları gözden uzak tutmak gibi pratik bir amacı var gibi gözüken bu tacın boyutları, bir erkeğin kulladığına işaret ediyor.

(Denisovalıların Yaptığı Bilezik 70.000 Yıllık Çıktı)

Bundan 20.000 yıl sonra, Yakutistan’da Yana nehri çevresinde yaşayan insanlar tarafından yapılan taçlarla ilgili bir başka teoriye göre ise, bu taç, bir pasaport veya kimlik gibi insanların ailelerini veya kabilelerini belirtiyordu.

50.000 yıllık tacından yakından ve çeşitli açılardan görünüşü.

Tacın üzerindeki izler, arkeologların dünyanın en önemli mağaralardan biri olarak gördüğü bu mağarada kırılmış olarak atılmadan önce oldukça yıpranmış olduğunu gösteriyor.

Bununla birlikte, dev canlılar Sibirya’da yaşarken yünlü mamut dişinden yapılmış tacın üstünde hiçbir dini sembol veya süs yoktu.

Novosibirsk Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü’nden araştırmacı Alexander Fedorchenko’ya göre, Paleolitik dönemde yapılmış taç 45.000 ila 50.000 yıl öncesine tarihlenebilir.

(Atalarımız Denisovalılarla En Az İki Kez Çiftleşmiş)

Tacın yuvarlatılmış ucunda, kafanın arkasına bağlanabilmesi için bir delik bulunuyor.

Güney Sibirya’daki Altay Dağlarında yer alan Denisova Mağarasında yürütülen kazılarda, daha önce de bir mamut dişinden yapılmış bir tacın ön kısmının bir parçası bulunmuştu.

Denisova mağarasında çalışan araştırmacılar. C: Novosibirsk Institute of Archeology and Ethnography

Son yapılan keşif, araştırmacıların, mağaranın antik sakinlerinin binlerce yıldır taç giydiğini ve büyük olasılıkla onları ürettiğini teorisine yeni kanıtlar ekliyor.

Bu üretimin kanıtları, mağara içinde bulunan sayısız mamut dişi parçası ile de destekleniyor.

Fedorchenko, “En eski taçlardan birini bulmak sadece Denisova mağarası için değil, dünya için çok nadir bir durum. Eski insanlar mamut dişini boncuk, bilezik ve kolyenin yanı sıra iğneler ve ok başları yapmak için kullanıyordu.” diyor.

“Keşfettiğimiz parça oldukça büyük ve ne kadar kalın olduğu ve büyük çapını dikkate aldığımızda, büyük kafalı bir adam için yapılmış gibi duruyor.”

Fedorchenko, tacın yapılmasından yaklaşık 50.000 yıl sonra kendi şakağına ve kafasının arkasına uygun olduğunu açıkladı.

Tacın çapı, eğimli parçanın düzleştirilmesi nedeniyle yıllar içinde kademeli olarak değişmiş olabilirdi.

Denisovalılar tarafından yapıldığı düşünülen taç. C: Novosibirsk Institute of Archeology and Ethnography

“Mamut dişi plakaları, daha biçimlendirilebilir hale getirmek için ve işlem sırasında çatlamaması için önce suya batırılmış ve daha sonra belli bir açıda bükülmüş. Bükülmüş tüm objeler zaman içinde eski biçimlerine dönme eğilimindedir.”

“Buna şekil hafızası efekti deniyor. Tacın büyüklüğünden yola çıkarak sahibinin kafasını tahmin ederken bunu göz önünde bulundurmalıyız.”

“Denisova mağarası içinde bulunan büyür bir mamut dişi koleksiyonuna sahibiz. Boncuklar, üç yüzük, bilezik parçaları ve ok uçlarıyla toplam otuz parçadan oluşan bir koleksiyon.”

“Taç kadar büyük bir parça bulmak, Sibirya için inanılmaz nadir bir keşif. Sibirya’nın doğusundaki ve kuzeyindeki Paleolitik yerleşimlerde bulunan bazı süslüler de dahil olmak üzere mamut dişi taçları vardı. Ancak bu taçlar çok daha geç dönemlerde, günümüzden 20.000 ila 28.000 yıl önce yapılmıştı.”

Mamut dişinden yapılmış taç.

Bu taç, Denisova Mağarası’ndaki insanların kullandığı, suya batırma, bükme, öğütme, cilalama ve delme gibi, mamut dişi işlenmesinin tüm olası yollarını gösteriyor.

“Bunlar, genellikle Paleolitik dönemde kullanılan, ancak genellikle Homo sapiens’in aktiviteleri ile ilişkili A’dan Z’ye kadar olan tüm olası teknolojiler. Burada muhtemelen daha eski bir kültürle uğraşıyoruz çünkü mağarada bir Homo sapiens’e ait tek bir kemik parçası bile yoktu.”

Mağarada bulunan kemikler, Denisovalılar denilen bir insan türüne aitti.

Araştırmacılar, bu muhteşem mamut dişi parçasını tarihlemek ve yeniden canlandırabilmek için hala çalışıyor. Bu işlem tamamlandığında, tacın binlerce yıl önce nasıl göründüğüne dair resimler ve çizimler yapılacak. Ayrıca tacın diğer parçalarının da bulunma ihtimali var.

Aynı mağarada daha önce bulunan ve Denisovalılar tarafından yapılmış bir bilezik.

Fedorchenko, “Mamut dişi çok uzun zamanlar dayanabilecek bir yapıda. Tacın diğer parçaları zarar görmediyse ve mağara sıtlanları tarafından yenmediyse onları bulacağız.” diyor.

Fedorchenko, araştırmacıların, mamut dişi ile yapılmış parçaları tarihlendirirken sorunlarla karşılaştığını söylüyor.

Radyokarbon metodu, mamutun ölüm tarihini veriyor, ancak dişin yaşı ve işlendiği süre arasında binlerce yıl kadar fark olabilir.

Yana RHS alanında bulunan mamut dişinden yapılmış tüm bir taç.

Araştırmacılar tarihi tam olarak anlayabilmek için, tacın bulunduğu arkeolojik tabakayı incelemek zorunda. Bu işlem, aynı tabakada bulunan hayvan kemiklerine yapılacak radyokarbon tarihleme ile ya da optik tarihleme yolu ile yapılabilir. Bu teknoloji, uzmanların kültür içeren tabakanın üstte olduğu ve gün ışığını (fotonlar) aldığı zamanı anlamarını sağlar.

(Neandertal ve Denisovalı Melezi Denny ile Tanışın)

Denisova mağarasında bu yılın başlarında, yaklaşık 90.000 yıl önce yaşamış olan ve Denny adı verilen türler arası bir çocuğun kanıtları keşfedildi. DNA bulgularına göre, bu çocuk, bir Neandertal anne ve bir Denisovalı baba arasındaki cinsel ilişki ürünü idi.


Siberian Times. 6 Aralık 2018.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login