Ayak İzleri 700.000 Yıl Önceki Çocuklar Hakkında Bilgi Veriyor

Etiyopya’da çocuk ayak izlerini de içeren 700.000 yıllık bir arkeolojik alan, o dönemin ebeveynlik anlayışıyla ilgili ilginç bilgiler veriyor.

Çocuklara ait 700.000 yıllık ayak izlerinin bulunduğu bölgenin canlandırması. C: Matthew Bennett

Melka Kunture adlı arkeolojik alanda, bir zamanlar Homo heidelbergensis türü insanlara ait yetişkinler ve çocuklardan oluşan bir grup yaşıyordu.

Bu insanlar, volkanik bir kül katmanı tarafından günümüze kadar korunmuş çamurlu bir alanda ayak izlerini bırakmıştı. Bölgede ayrıca hayvan kalıntıları, taş aletler ve kesim işlemleri uygulanmış bir su aygırı kalıntıları vardı.

Ayak izleri üzerine yürütülen yeni araştırma, bu grubun, günümüzün aşırı koruyucu anne-babalarının aksine, çocukların tehlike potansiyeli olan aktivitelere katıldığını ve yetişkinler tarafından gözetim altında tutulduklarını gösteriyor.

(Girit Adasında 5.7 Milyon Yıllık İnsan Benzeri Ayak İzleri Bulundu)

Eski ayak izleri üzerine uzman profesör Matthew Bennett, “Tüm yüzey, taş parçaları ve aletlerle doluydu. Ayrıca kesim işlemleri görmüş su aygırı kalıntıları vardı. Tüm bunlar, burada çok fazla etkinlik olduğunu gösteriyor.” diyor.

“Görünüyor ki grubun yetişkin üyeleri, avladıkları ya da çaldıkları leşlerin işleme süreçleri için taş aletler yapmak gibi normal aktivitelerle uğraşıyordu.”

Profesör Bennett, eski homininleri inceleyen bilim insanları için ayak izlerinin oynadığı rolün çok büyük olduğunu söylüyor.

(Yeni Ayak İzlerine Göre Lucy’nin Türü Çok Eşli Olabilir)

“Hominin buluntularının bazıları çocuklara ait. Bu yüzden en eski atalarımız hakkındaki bazı bilgilerimiz çocuk iskeletlerine dayanıyor. Fakat yine de davranışlar hakkında çok az şey biliyoruz.”

“Ayak izleri, oldukça duygusal şeylerdir ve özellikle de küçük bir çocuğa ait ayak izleri, olaya ekstra bir boyut katıyor.”

Etiyopya’daki Melka Kunture arkeolojik alanında bulunan ayak izlerinden biri. C: Matthew Bennett

Ayak izleri, çocukların oyun oynarken bıraktığı izler bile olabilir. Örneğin Namibya’daki bir arkeolojik alanda bulunan çocuk ayak izleri, çocukların kaydıklarını, zıpladıklarını ve sektiklerini gösteriyor.

Araştırmacılar, alanda bu tür küçük çocukların varlığının, onların da hareketli av gruplarında yetişkinlerle birlikte hareket ettiğinin kanıtı olduğunu söylüyor. Böylece avlanma ve kasaplık işlerini birebir yaşayarak öğreniyorlardı.

Çalışma, eski çağlarda küçük çocukların yaşam tarzı hakkında yeni kanıtlar sunuyor ve modern toplumlardaki ebeveynlikle tezat bir görüş oluşturuyor.

Prof. Bennett, “Çocukluğun nasıl olması gerektiği konusunda çok net fikirlerimiz var; aşırı koruyucu aileler her an çocuğa bakıyorlar ancak geçmişte ve dünyadaki diğer kültürlerde çocukların öğrenmeleri için daha çok tecrübelerine dayanması bekleniyor.” diyor.

(1,5 Milyon Yıllık Ayak İzleri Homo Erectus’un Nasıl Avlandığını Gösteriyor)

Tarih öncesi atalarımızın benzeri olarak sıklıkla araştırılan günümüz avcı toplayıcı toplumlarındaki davranışlar da bu sonuçları destekliyor.

Bu toplumlarda, çocukların Batılı toplumlarda sahip oldukları ayrıcalıklı konuma sahip olmadıkları, yalnızca orada oldukları ve özel olarak herhangi bir muamele görmedikleri anlamına geliyor.

“Taş parçacıklarıyla oynamak için küçük bir çocuğun kalmasının ya da belki biraz da su aygırı kesip biçmesinin uygun olmayacağını düşünüyoruz. Ama aslında olağandışı olan biziz, onlar değil.”


The Independent. 15 Şubat 2018.

Makale: Altamura, F., Bennett, M. R., D’Août, K., Gaudzinski-Windheuser, S., Melis, R. T., Reynolds, S. C., & Mussi, M. (2018). Archaeology and ichnology at Gombore II-2, Melka Kunture, Ethiopia: everyday life of a mixed-age hominin group 700,000 years ago. Scientific Reports8(1), 2815.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login