Antik Mısır Tapınağındaki Zodyak Tasvirleri Ortaya Çıkıyor

Bir restorasyon projesi, 2.200 yıl sonra Esna Tapınağı’ndaki eski Mısır zodyak tasvirlerini ve yazıtlarını ortaya çıkardı.

Bu burç Akrep’i tasvir ediyor. Yapılan temizlik ve restorasyon ile tasvirlerin renkleri daha görünür hale geldi. Burada önde pençeleri olan, sekiz bacaklı ve kuyruğunun ucunda keskin bir iğnesi olan bir akrep görüyoruz. C: Ministry of Tourism and Antiquities

Araştırmacılar, Mısır’ın güneyindeki 2.200 yıllık Esna Tapınağı’nın çatısını ve duvarlarını süsleyen muhteşem zodyak tasvirlerinin, 2.200 yıllık kiri, isi ve kuş dışkısını temizleyen bir restorasyon projesi sırasında ortaya çıktığını duyurdu.

Restoratörler, çoğu tapınağın tavanına yapılmış zodyak sanat eserlerini özenle temizlediler. Restore edilen diğer tasvirler arasında Jüpiter, Satürn ve Mars gezegenlerinin tasvirlerinin yanı sıra eski Mısırlılar tarafından zamanı ölçmek için kullanılan yıldızların ve takımyıldızların görüntüleri yer alıyor.

(İlgili: Zodyak Sembolünü Betimleyen Roma Sikkesi Bulundu)

Ekip ayrıca yılanların, timsahların ve koç başlı yılan gibi melez yaratıkların resimlerini de konservasyon işlemlerinden geçirdi.

Yay burcunun temsili. Burada ok ve yay ile nişan alan akrep kuyruklu bir centaur görüyoruz. C: Ministry of Tourism and Antiquities

Tapınaktaki zodyakın ve diğer bazı görüntülerin varlığı araştırmacılar tarafından zaten biliniyordu, ancak temizlik ve konservasyon çalışmaları eserlerin daha detaylı görülmesini sağladı.

Tübingen Üniversitesi’nde Mısırbilim profesörü olan ekibin eş lideri Christian Leitz, restorasyon çalışmalarının daha önce bilinmeyen yazıtları da ortaya çıkardığını söylüyor.

Eski Zodyak

Leitz, “Zodyakın kendisi Babil astronomisinin bir parçası ve Mısır’da Ptolemaios zamanına kadar görülmez.” diyor.

Zodyak burcunun üç eşit on derecelik bölümünün her biri olan dekanların temsili, burçlar gecenin on iki saatini ölçmek için kullanılırdı. C: Ministry of Tourism and Antiquities

Ptolemies, MÖ 304 ile MÖ 30 yılları arasında Mısır’ı yöneten Büyük İskender’in generallerinden birinin soyundan gelen bir hükümdarlar hanedanıydı. Zodyak’ı Mısır’a tanıtan antik Yunanlar olabilir. Daha sonra zodyak eski Mısır’da popüler oldu.

Tübingen Üniversitesi’nden araştırmacı Daniel von Recklinghausen, “Zodyak, özel mezarları ve lahitleri süslemek için kullanılıyordu ve çanak çömlek parçaları üzerinde yazılı bulunan burçlar gibi astrolojik metinlerde büyük önem taşıyordu.” diyor.

Leitz, birkaç eski Mısır tapınağının üzerinde zodyak tasviri olmasına rağmen, bunun iyi bilinen bir örneğinin, zodyakın yanı sıra beş gezegenin resimlerini de içeren Dendera’daki bir tapınak olduğunu belirtiyor.

Kanatlı yılan tasviri ve kuş, timsah ve yılan özelliklerine sahip bir hayvan. C: Ministry of Tourism and Antiquities

Leitz, Esna’da kullanılan zodyakın bugün kullanılan zodyak ile benzer olduğunu söylüyor. “Burçların bazı tasvirleri dışında hiçbir farkı yok.”

İspanya’daki Kanarya Adaları Astrofizik Enstitüsü’nde astronomi üzerine kapsamlı araştırmalar yürüten astronom Juan Antonio Belmonte Avilés, ekibin yayınladığı fotoğraflardan, tasvirlerin restorasyon öncesine göre çok daha görünür olduğunu söylüyor. Restorasyon çalışmasına dahil olmayan Avilés, temizliğin ne kadar yeni bilgi sağladığını tam olarak anlayana kadar daha fazla fotoğraf ve bilginin yayınlanmasını beklememiz gerekeceğini söylüyor.

Leitz, ekibin yeni keşfedilen yazıtları analiz etme sürecinde olduğunu belirtiyor. Açıklamada, Esna Tapınağı’nın Luksor’un (eski Thebes) 60 kilometre güneyinde yer aldığı belirtiliyor.

Daha önce, Esna Tapınağı restorasyon projesi üzerinde çalışan arkeologlar, eski Mısır’dan 46 tanrıça tasvirini ortaya çıkardılar. Tapınak, doğurganlık ve suyla ilişkilendirilen Mısır tanrısı Khnum’a adanmıştı.


University of Tübingen. 20 Mart 2023.

Live Science. 23 Mart 2023.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login