Amasra’daki Kazılarda Antik Mısır Amuleti Bulundu

Bartın’da yer alan Amastris Antik Kenti’nde, Roma döneminden kalma, Antik Mısır inancıyla ilişkili olduğu düşünülen bir amulet bulundu.

Bartın’ın Amasra ilçesinde yer alan Amastris Antik Kenti’nde süren arkeolojik kurtarma kazılarında, antik Mısır inancı ile ilişkili olduğu değerlendirilen amulet (tılsımlı damga mühür) ortaya çıktı.

2014 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’na bağışlanan ve okul inşaatı için temel kazılarına başlanan alanda 2017 yılında Roma dönemine ait olduğu düşünülen bazı kalıntılara ulaşıldı. Bunun üzerine inşaat çalışmaları durdurularak alan koruma altına alındı.

(İlgili: Zonguldak’taki Tieion Antik Kenti’nde Frig Yazıları Bulundu)

Alanda, Amasra Müze Müdürlüğü başkanlığında ve Bartın Üniversitesi’nin bilimsel danışmanlığında kurtarma kazıları başlatıldı.

Alanda devam eden kazılarda, piramidal damga mühür formunda, 2 cm genişliğinde ve piramit şeklinde yukarıya doğru sivrilen bir amulet bulundu. Amuletin üzerinde, aşağı uzanmış sağ elde tutulan kılıç ve iki kanat ile harf karakterleri gibi çeşitli işaretler yer alıyor. Amuletin, taban kısmı kare, üst kısmı piramidal formda ve obsidyen taşından yapılmış.

Bartın Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, amuletin, MS 2. yüzyıla tarihlenen ve mermerden inşa edilen bir Roma yapısında ortaya çıkartılan ilk ünik eser olduğunu söylüyor.

Eserin taban kısmında, kazıma çizgilerle betimlenmiş Mısır dininden tanıdığımız Tanrı Bes’in betimlendiği bir figür yer alıyor. Eserin üst kısmındaysa demotik olarak bilinen, eski Mısır dinindeki harf karakterleriyle tılsımlı sözler yer alıyor.

Eserin üzerindeki harflerin, muhtemelen korunma anlamları temsil ettiğini belirten Doç. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, “Bir nevi tılsımlı nesne olarak, döneminde bir kişinin üzerinde taşıdığı, kötülüklerden, hastalıklardan korunmak veya hangi anlamda korunmak istiyorsa o anlamda üzerinde taşıdığı bir nesne olarak tanımlayabiliriz. Anadolu’da, kazılar sırasında Roma tabakasında bulunmuş tek örnek olduğunu söyleyebiliriz.” diyor.

Çam, bu tılsımın bulunmasının arkeologlar açısından önemli ve heyecanlandıran bir gelişme olduğunu söylüyor.

“Bu mührün hangi anlamı taşıdığını ve üzerinde taşıyan kişinin bir rahip mi din görevlisi mi olduğunu veya bir kişinin sağlık ve güvenlik amacıyla mı taşıdığını araştıracağız. Belki de lejyonda görevli bir askerin doğudaki görevi sırasında buraya getirip getirmediğini ortaya çıkaracağız.”

Amastris Antik Kenti

Paphlagonia Bölgesi’nin kıyı kesiminde, Herakleia Pontike ve Tieion antik kentlerinin doğusunda yer alan önemli bir liman kenti olan Amastris, Yunan koloni çağında Sesamos adıyla kuruldu. Hellenistik Dönemden itibaren bölgedeki stratejik konumunu Orta Çağ’a kadar korumayı başaran Amastris antik kentine dair günümüze korunabilmiş en önemli yapı, Kale yapısı.

Orta Çağ’da yaşamış eski gezginler, Amasra’da Antik Çağdan kalma birçok anıtın varlığından söz ediyor. Yapılan araştırma ve gözlemler, Amastris’de tahmin edilenden çok daha fazla sayıda anıtın toprak altında olması gerektiğini gösteriyor. Kentin farklı tarihlerde bastığı şehir sikkeleri üzerindeki tasvirler incelendiğinde, kentte birden fazla tanrının tapınım gördüğü anlaşılıyor. Dolayısıyla bu tanrılara ait tapınakların da Amastris’in çeşitli noktalarında olması gerektiği düşünülüyor.