27.000 Yıllık ‘Prens’, Ayı Tarafından Parçalanarak Öldürülmüş

Keşfedilen en gösterişli Paleolitik mezarlardan birinin sahibi, insanlık tarihinin en acı verici ölümlerinden birini yaşamış olabilir.

“İl Principe” (“Prens”) lakabıyla bilinen ve mezarda bulunan ergenlik çağındaki çocuk, yüzü ve göğsü büyük bir yırtıcı tarafından parçalandıktan birkaç gün sonra ölmüş. Araştırmacılar bu yırtıcının muhtemelen bir ayı olduğunu düşünüyor.

Kuzey İtalya’daki Arene Candide Mağarası’nda 1942’de keşfedilen mezar, 27.900 ile 27.300 yıl öncesine tarihleniyor. Yani Üst Paleolitik’in Gravettian evresine ait. Paramparça olmuş iskeletin yanında, yüzlerce delinmiş deniz kabuğu, oyulmuş boynuzlar, mamut dişinden kolyeler ve prestij sembolü olduğu düşünülen bir çakmaktaşı bıçak da bulundu.

Gravettian döneminin en süslü gömütlerinden biri arasında sayılan mezar, başlangıçta yüksek bir toplumsal statünün işareti olarak yorumlandı ve bu da gence “prens” lakabını kazandırdı. Ancak maddi adaklar ne kadar çarpıcıysa, çocuğun yaralanmaları da en az o kadar dikkat çekiciydi: kırılmış bir köprücük kemiği ve çenesinde kocaman bir delik bulunuyordu.

(İlgili: 6.000 Yıl Önce Aslan Saldırısına Uğrayan Adam Hayatta Kalmış)

İskeleti yeniden inceleyen yeni bir çalışmanın yazarları, Prens’in ayrıca kafatasında, dişlerinde ve boynunda çeşitli kırıklar, ayrıca delinmiş bir fibula (baldır kemiği) olduğunu ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, “Bu bireyde gözlenen genel travma örüntüsü, modern motorlu araç kazalarında tipik olarak belgelenen yaralanmalara benziyor. Ancak burada incelenen tarihöncesi bağlamda bu durumun, büyük bir hayvan saldırısı, muhtemelen bir ayı tarafından parçalanmaya, daha makul biçimde atfedilebileceğini düşünüyoruz” diyor.

Başka olası açıklamaları eleyen yazarlar, Prens’in, yüksekten düşme durumunda beklenebilecek türden kol ve bacak kırıklarına sahip olmadığını vurguluyor. Bireysel şiddet içeren bir saldırı ise çene ve omuzdaki kemiğin bu kadar büyük kısmını ortadan kaldırma olasılığı düşük bir senaryo olurdu. Bu nedenle, tarihöncesi avcı-toplayıcıların karşılaştığı tüm tehlikeler göz önüne alındığında, bir hayvan saldırısı bu şok edici yaralanmalar için açık ara en olası neden olarak görünüyor.

O dönemde Kuzey İtalya’da yaşayan fauna dikkate alındığında, araştırmacılar bu lezyonların bir boz ayı, mağara ayısı, bir leopar ya da mağara aslanının işi olabileceğini belirtiyor. Hangi hayvanın saldırgan olduğunu kesin olarak söyleyemeseler de, yaralanma örüntüsünün kedi türlerinden çok ayı saldırısıyla daha uyumlu göründüğünü not ediyorlar.

Şaşırtıcı olan şu ki, kemikler üzerinde iyileşmenin erken evrelerine işaret eden izler var; bu da Prens’in saldırıdan sonra iki ila üç gün daha yaşadığını gösteriyor. Bu durum, tüylü saldırganın çocuğun şah damarını ya da karotis veya subklavian atardamarlarını koparmayı başaramadığını, aksi halde hızla kan kaybından öleceğini düşündürüyor.

Bunun yerine Prens, büyük olasılıkla organ yetmezliği, iç kanama ya da ağır beyin hasarı nedeniyle can verene kadar, kıvranarak acı çekmiş olmalı.

Prens’in topluluğu üzerinde bu dehşet verici sahnenin yarattığı etkiyi göz önüne alan çalışma yazarları, cesedin yanına bırakılan olağanüstü mezar hediyelerinin, aslında bu travmatik olayı “ritüel olarak onaylama” çabasını temsil ediyor olabileceğini öne sürüyor. Başka bir deyişle, ergenin hayattayken yüksek bir statüsü olmayabilir. Fakat bu korkunç deneyimi bir şekilde “sonlandırmak” ya da “kontrol altına almak” amacıyla, abartılı bir ritüelle uğurlanmış olabilir.

Araştırmacılara göre bu teori, Gravettian dönemine ait en gösterişli mezarların hepsinin, olağandışı yaralanma ya da şekil bozukluğu sergileyen bireylere ait olması gerçeğiyle de destekleniyor.

“Bu örüntü, resmi gömme uygulamasının, bu tür ‘sıradışı olayları ve sıradışı insanları’ ritüel olarak sınırlandırma ve onaylama gerekliliğine göre şekillendiği yönünde bir hipoteze yol açmıştır.”

IFL Science. 29 Aralık 2025.

Makale: Sparacello, V. S., Dori, I., Radi, N., Garibaldi, P., Molinari, I., Riel-Salvatore, J., … & Starnini, E. (2025). New signs of skeletal trauma in the Upper Paleolithic” Principe” from Arene Candide Cave (Liguria, Italy) bear novel insights into the circumstances of his death. Journal of anthropological sciences= Rivista di antropologia: JASS, 103.