Neandertaller 200.000 Yıl Önce Bu Ahşap Mızraklarla At Avlamış

Bilinen en eski ahşap mızraklar 200.000 yıl önce Neandertaller tarafından yapılmış ve yabani at sürülerini avlamak için kullanılmış.

1994 yılında Almanya’daki dünya çapında ünlü Schöningen arkeolojik alanında keşfedilen bu ikonik silahlar, bir zamanlar 400.000 yıllık sanılıyordu. Ancak yeni bir analiz, bu silahların eski insanların kolektif avcılık kapasitesini geliştirmeye başladığı dönemde, yani yaklaşık 200.000 yıl önce üretildiğini gösteriyor.

Dokuz tam mızrak, bir kargı ve fırlatma çubukları gibi başka silahlardan oluşan bu koleksiyon oldukça dikkat çekici. Çünkü bu, tamamıyla korunmuş tek Paleolitik ahşap silah topluluğu. Önceki yaş tahminlerine göre araştırmacılar, bu eşyaların modern insanlar ve Neandertallerin ortak atası olan Homo heidelbergensis tarafından yapılmış olabileceğini öne sürüyordu.

Ancak önceki tüm çalışmalar, yalnızca “mızrak tabakası”nın altındaki tortul katmanlara odaklanmışken, yeni makalenin yazarları, mızrakların doğrudan bulunduğu tabakaların yaşını analiz etmeyi başardı. Bunun sonucunda, silahların aslında 200.000 yıllık olduğu belirlendi – ki bu da onları hâlâ dünya üzerindeki en eski örneklerden biri yapıyor.

(İlgili: İnsanlar 300.000 Yıl Önce Odundan Silah Yapmakta Ustaydı)

Çalışmanın yazarı Dr. Jarod Hutson, yeni tarihlemenin bu koleksiyonu “kesin olarak Neandertal dönemine yerleştirdiğini” söylüyor. Bu oldukça önemli çünkü Neandertallerin davranışları hakkındaki bilgilerimizin çoğu, onların Dünya’daki son dönemlerine – yaklaşık 60.000 ila 40.000 yıl öncesine – tarihlenen arkeolojik kanıtlardan elde edildi.

Hutson şöyle diyor: “Bu dönemde Neandertaller ile modern insanların davranış açısından oldukça benzer olduğunu görmeye başlıyoruz, fakat belki de her zaman böyle değillerdi. Belki de onların davranışları da zaman içinde evrimleşti, tıpkı modern insanlar gibi.”

“Schöningen’de elimizde Neandertallerin daha erken dönem davranışlarına dair veriler var; bu da şimdiye kadar eksik olan bir boşluğu dolduruyor ve 200.000 yıl önce Neandertallerin neler yaptığını çok net bir şekilde gösteriyor”

Örneğin, bölgede bulunan hayvan kalıntılarına dayanarak araştırmacılar, Schöningen’in bir zamanlar “tüm at aile gruplarının hedef alındığı, öldürüldüğü ve parçalandığı bir pusu av sahası” olduğunu belirtiyor.

“Bu düzeydeki sistematik başarıya ulaşmak için, Schöningen’deki av seferleri… tamamen işbirliğine dayalı ve ortak hedefler doğrultusunda motive olmuş grup odaklı çabalar olmak zorundaydı.”

Bu nedenle, Schöningen’deki gibi mızrakların gelişimi, kolektif av stratejilerine geçişte kilit bir unsur olarak yorumlanabilir. Görünüşe göre bu strateji, Neandertallerde 200.000 yıl önceye kadar uzanıyor. Homo sapiens’in Afrika’da yeni yeni ortaya çıkmaya başladığı bu dönemde, çalışma bulguları, erken dönem Neandertallerin zeka ve davranış açısından ilk modern insanlarla nasıl karşılaştırılabileceği konusunda önemli bilgiler sunuyor.

Hutson, “Görünüşe göre en azından avlanma davranışları muhtemelen bizimkine oldukça benziyordu ve birçok farklı boyuttaki hayvanı oldukça başarılı bir şekilde avlayabiliyorlardı” diyor.

Ayrıca, Schöningen koleksiyonu dünyanın en eski tam ahşap mızraklarını temsil ediyor olsa da, daha da eski bir mızrak ucu parçası İngiltere’nin Clacton bölgesinde keşfedilmişti. Bu, silahlarla avlanma becerisinin Schöningen Neandertallerinden çok daha önce geliştiğine işaret ediyor. Ancak bu daha eski homininlerin avlarını nasıl alt ettikleri kesin olarak bilinmiyor.

Hutson şöyle açıklıyor: “Clacton’daki mızrak 400.000 yıllık, yani insanların o dönemde de mızraklarla avlandığı çok muhtemel. Fakat Schöningen’de gördüğümüz türden işbirlikçi avcılık ve yüksek düzeyde sosyal davranışların belki de 400.000 yıl önce henüz var olmadığı düşünülüyor.”

IFL Science. 9 Mayıs 2025.

Makale: Hutson, J. M., Bittmann, F., Fischer, P., García-Moreno, A., Gaudzinski-Windheuser, S., Nelson, E., … & Jöris, O. (2025). Revised age for Schöningen hunting spears indicates intensification of Neanderthal cooperative behavior around 200,000 years ago. Science Advances, 11(19), eadv0752.