Vasa Savaş Gemisinde Ölen Kadının Yüzü Canlandırıldı

Vasa savaş gemisi batığında bulunan ve DNA analizleriyle sanıldığı gibi erkek olmadığı anlaşılan kişinin yüzü yeniden canlandırıldı.

İlk başta, araştırmacılar 17. yüzyıldan kalma gemi batığında bulunan bir iskeletinin erkek olduğunu düşündüler. Ancak bu yılın başlarında yapılan bir genetik analizin sonuçları, bu kişinin kadın olduğunu ortaya koydu.

Araştırmacılar, 1960’larda ilk seferinde Stockholm limanında batan 17. yüzyıldan kalma bir İsveç savaş gemisi olan Vasa’da yaklaşık 20 iskelet buldular. Bilim insanları, G olarak adlandırılan bu iskeletlerden birinin Gustav adını verdikleri bir erkek olduğunu belirlediler.

Bu yılın başlarında, bir genetik analiz G’nin erkek değil kadın olduğunu belirledi. Şimdi, yeni takma adı Gertrude olan G’nin rekonstrüksiyonu, 1628’deki gemi batmadan önce kadının neye benzediğini ortaya koyuyor.

(İlgili: Savaş Gemisi Vasa’nın Mürettebatından Biri Kadındı)

Rekonstrüksiyonu üreten İsveç merkezli adli tıp sanatçısı Oscar Nilsson, “Yeni genetik analize göre öldüğünde 25-30 yaşlarındaydı, gözleri mavi, saçları sarı ve teni solgundu.” diyor.

Nilsson aslında 2006 yılında Gustav’ın yeniden canlandırmasını yapmıştı ve daha sonra bu kişinin kadın olduğunu öğrendiğinde şaşırmıştı. Ancak Stockholm’deki Vasa Müzesi için yeni bir rekonstrüksiyonla bunu düzeltmeye yardım edebildiği için mutlu oldu.

“G’nin cinsiyeti evli olduğuna işaret ediyor. Yazılı kaynaklardan, yalnızca evli kadınların ve gemideki bir erkekle evli olanların bu ilk sefere binmesine izin verildiğini biliyoruz.”

Nilsson’ın elinde hâlâ bilgisayarlı tomografi taraması ve G’nin 2006 rekonstrüksiyonundan kalma kafatasının üç boyutlu plastik baskısı vardı. Dolayısıyla Gertrude ile kabaca aynı yaş ve kiloda olan modern İskandinav ve Kuzey Avrupalı kadınların bir grafiğinden çıkardığı Gertrude’un doku kalınlığını belirleyerek bunu temel aldı.

Bu doku ölçümleri, replika kafatasına yerleştirdiği mandalların yüksekliğini belirledi ve daha sonra kafasına hamuru kilden yapılmış kasları katmanlarken bunları kılavuz olarak kullandı. Bilimsel teknikler burun, göz ve ağzın boyutunu ve şeklini yönlendirdi.

Nilsson, “Kulaklar daha spekülatif, ancak kulakların arkasında bulunan mastoid çıkıntının boyutuna ve yüzeyi ile çok ilişkili. Büyük bir mastoid çıkıntı, büyük bir kulak anlamına gelir. Ve Gertrude’nin kafasında, kesinlikle belirgin mastoid çıkıntıları var.” diyor.

Nilsson, Gertrude’ye olabildiğince Gustav’ınkine yakın bir ifade vermeye çalışırken dikkatli olsa da, iki rekonstrüksiyonun birkaç farkı var. Daha önce Nilsson, Gustav’ın burnunu aşağı doğru eğmişti, ancak yeni bir kafatası analizi, Gertrude için daha tipik bir burunla sonuçlandı. Ek olarak, Gustav’ın 45 yaşında olduğu düşünülüyordu. Gertrude daha genç olduğu için dudaklarına daha fazla hacim kazandırdı.

Gertrude, gençliğine rağmen muhtemelen zor bir hayat yaşadı; sırtının iskelet analizi, ağır nesneleri defalarca kaldırdığını gösteriyor. “Yani sadece 25-30 olduğu için, yüzü sıkı çalıştığı izlenimini veriyor olmalı.”

Bu nedenle Nilsson, yüzünü, yorucu bir çalışmanın damgasını vurduğu, ancak sonunu belirleyen trajik olayın farkında olan bir kadını gösterecek şekilde hazırladı.

Nilsson, Vasa Müzesi’nde bir tekstil uzmanı olan Anna Silwerulv ile rekonstrüksiyona koyu gri bir ceket ve şapka giydirmek için çalıştı, çünkü bu parçaların kalıntıları onun kadının kalıntıları arasında bulundu. Mikroskobik bir analiz, şapkanın parlak kırmızı olduğunu gösterdi.

Nilsson, “Ve orijinal tasarım çarpıcıydı: bize İsveç köylülerinin ve Sami köylülerinin geleneksel bayram kıyafetlerini hatırlatan çok yüksek bir şapka.” diyor.

“Anna ve ben parlak kırmızı uzun şapkayı Gertrude’un kafasına geçirdiğimizde Gertrude’un ciddiyeti daha da arttı. Ama Gertrude’un bu rekonstrüksiyonda ne düşündüğüne gelince, bunu müzenin tüm ziyaretçilerine bırakıyorum.”

Gertrude, 28 Haziran’da Vasa Müzesi’nde sergilendi ve yaklaşık bir yıl sonra müzenin yeni “Yüz Yüze” sergisi açıldığında ana ilgi odağı olacak.

Live Science. 20 Temmuz 2023.