İngiltere’de Çok İyi Korunmuş Balık Fosilleri Bulundu

İngiltere’deki bir çiftlikte, Jura döneminden kalma çok iyi korunmuş 183 milyon yıllık fosiller ortaya çıktı.

En etkileyici keşiflerden biri, Pachycormus adlı bir Jura balığı türüne ait, üç boyutlu olarak korunmuş bir balık kafasıydı.

Cotswolds’da Gloucestershire’ın eteklerinde, otlayan sığırların toynakları altında ezilen toprağın altında, araştırmacılar yakın zamanda fosilleşmiş balık kalıntılarını, ihtiyozor adı verilen dev deniz sürüngenlerini, kalamarları, böcekleri ve Jura döneminin (201.3 milyon ila 145 milyon yıl önce) erken dönemine tarihlenen diğer antik hayvanları ortaya çıkardılar.

(İlgili: İngiltere’de Bilinen En Eski Yırtıcı Hayvan Fosili Bulundu)

Kazı sırasında kaydedilen 180’den fazla fosilden göze çarpan örneklerden biri, soyu tükenmiş bir ışın yüzgeçli balık cinsi olan Pachycormus’a ait üç boyutlu olarak korunmuş bir balık kafasıydı. Araştırmacıların kilden çıkan sertleşmiş bir kireçtaşı nodülüne gömülü buldukları fosil, son derece iyi korunmuştu ve pullar ve bir göz de dahil olmak üzere yumuşak dokular içeriyordu. Numunenin başının ve vücudunun pozunun üç boyutlu doğası, araştırmacıların onu önceki herhangi bir buluntuyla karşılaştıramayacakları şekildeydi.

Kazı koordinatörü eşi Sally ile birlikte bölgeyi keşfeden Birmingham Üniversitesi’nden bir saha jeologu Neville Hollingworth, “Aklımıza gelen en yakın analoji Big Mouth Billy Bass idi.” diyor. “Göz küresi ve yuvası iyi korunmuş. Genellikle, fosillerde düz oluyorlar. Ama bu durumda, birden fazla boyutta korunmuş ve balık kayadan dışarı fırlıyor gibi görünüyor.”

Sally Hollingworth, “Daha önce hiç böyle bir şey görmemiştim. Pulları, cildi, omurgayı görebiliyordunuz – hatta göz küresi bile orada.” diyor.

Bu görüntü Hollingworths’ü o kadar şaşırttı ki, balığın hayata geçirilmesine yardımcı olmak ve araştırmacıların onu daha yakından incelemesine izin vermek için dijital 3B fosil modelleri yaratan bir şirket olan ThinkSee3D ile temasa geçtiler.

Hollingworth’lerin ve bir grup bilim insanı ve uzmandan oluşan bir ekip tarafından ortaya çıkarılan fosillerin çoğu, çiftliğin ahırının arkasında bulunuyordu. (Çiftlik, çoğu kazıyı yakından izleyen uzun, kavisli boynuzları olan bir İngiliz sığır cinsi olan İngiliz longhorn sürüsüne ev sahipliği yapıyor). Sally Hollingworth, “Uzun boynuzlu bir sürü tarafından izlenirken kazmak biraz sinir bozucuydu.” diyor.

Bir zamanlar, Birleşik Krallık’ın bu bölgesi tamamen sığ, tropik bir deniz tarafından sular altındaydı ve oradaki tortular muhtemelen fosillerin korunmasına yardımcı oldu. Neville Hollingworth, Jura yataklarını, daha sert kireçtaşı yataklarından oluşan bir kabuk altında yumuşak kil katmanlarından oluşan hafif yatay bir tabaka olarak tanımlıyor.

Manchester Üniversitesi’nde misafir bilim insanı ve kazı grubunun bir üyesi olan fosil deniz sürüngenleri uzmanı Dean Lomax, “Balıklar ölünce denizin dibine battılar.” diyor. “Diğer fosillerde olduğu gibi, çevredeki deniz tabanından gelen mineraller sürekli olarak kemiklerin ve dişlerin orijinal yapısının yerini aldı. Bu durumda, alan, leşçillik işleminin çok az olduğunu veya hiç olmadığını gösteriyor, bu nedenle tortu tarafından hızla gömülmüş olmalılar. Deniz tabanına düşer düşmez üzeri örtülür ve hemen korunurlar.”

Bu ayın başlarındaki dört günlük kazı sırasında, sekiz kişilik ekip, çiftliğin çimenli kıyılarında 80 metre kazmak için bir kazma kullandı ve küçük bir jeolojik zaman dilimini ortaya çıkarmak için katmanları kaldırdı.

Toarcian’e (183 milyon ile 174 milyon yıl önce meydana gelen Jura döneminin bir aşaması) tarihlenen ve balıklara ve diğer deniz hayvanlarına ek olarak, belemnitleri (soyu tükenmiş kalamar benzeri kafadanbacaklılar), ammonitleri (soyu tükenmiş kabuklu kafadanbacaklılar), çift kabukluları ve salyangozları içeren çeşitli örnekler ortaya çıkartıldı.

Lomax, “Bu fosilleri, yalnızca Birleşik Krallık’ta değil, aynı zamanda Avrupa’da ve potansiyel olarak Amerika’da bulunan diğer Toarcian çağındaki fosil alanlarıyla karşılaştırabilmemiz önemli.” diyor. Lomax, böyle bir örnek olarak Güney İngiltere’deki erken bir Jura bölgesi olan Strawberry Bank Lagerstätte’ye işaret ediyor.

Grup, örnekleri incelemeye devam etmeyi planlıyor ve bulguları yayınlamak için çalışıyor. Bu arada, fosillerden bir seçki, Stroud’daki Museum in the Park’ta sergilenecek.

Live Science. 29 Temmuz 2022.