Arkeologlar Eski Aryan Yayını Yeniden İnşa Etti

Tunç Çağı’ndan kalma yaklaşık iki metrelik eşsiz makaralı yay, uzmanlar tarafından otantik malzemelerle yeniden inşa edildi. Bu yay zamanında en iyi hassasiyet ayarına, atış mesafesine ve hasar gücüne sahipti.

Uzmanlar, nesnelerin arkeolojik verilere göre yeniden inşa edilmesinin, modern tarih biliminin en önemli alanlarından biri olduğunu söylüyor. Dolaylı verilere dayanarak geçmişteki eserleri yeniden inşa ederek, bilim insanları atalarının teknolojisini ve günlük yaşamını daha iyi anlayabiliyor.

Güney Ural Devlet Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, 4.000 yıllık yayı benzersiz bir deneyde yeniden inşa etti. Antik bir Hint-İran kabilesi olan Sintashta halkının üç mezar kompleksinde bulunan boynuz parçaları, yayın yeniden inşa edilmesindeki ilk adımdı. Boynuz parçalarının kökeni, ünlü Arkaim şehrinin tarihlendiği MÖ 3000 ila 2000’li yıllarının başına, Güney Urallara dayanıyor.

Bilim insanları, bu tür bir yayın delip geçme gücünün fazlasıyla yüksek olduğunu, hatta kemik ve boynuz katmanlarından yapılmış zırhları bile delebileceğini söylüyor. Bu yay muhtemelen savaş arabalarını süren savaşçıların kullandığı seçkin bir silahtı ancak büyük hayvanları avlamak için soylular tarafından da kullanılmış olabilir. Uzmanlar, boynuz parçalarıyla dengesi sağlanan yayın asimetrik şeklinin, silahın alt kısmına özel bir savaşma konforu sağlayarak, savaş arabasının gövdesinden ateşlenmiş olabileceğini düşünüyor.

(İlgili: Ural Bölgesi’nde 4.000 Yıl Önce Ne Oldu?)

SUSU Deneysel Arkeoloji Laboratuvarı Başkanı Ivan Semyan, “Bize göre Sintashta yayı, mekaniği geliştirmek ve işlevselliği arttırmak için bir dizi özel parçaya sahip makaralı uzun bir yay. Yapılan testler ve simülasyonlar, büyük Sintashta oklarının etkili bir şekilde çekilebilmesi için 28 kilogramdan fazla bir çekiş kuvveti gerektiğini gösteriyor, günümüzde Olimpik yay erkekler kategorisinde bu kuvvet, 25 kilogram. Sonuçlarımız, 187 cm uzunluğunda ve 29,03 kg çekiş kuvvetinde bir yay olduğunu gösteriyor. Yaklaşık 80 metrelik bir mesafede hedef atışı için kullanılabiliyordu.” diyor.

Arkeologlara göre, bu makaralı yaylar antik çağın en güçlü ve isabetli menzilli silahları. Bu teknolojinin yeniden inşası, üretilmelerinin zor olduğunu ve uzmanlık gerektirdiğini gösteriyor. Yayın ahşap ve boynuz kısımları muhtemelen farklı ustalar tarafından yapılmıştı.

Arkeologlar tarafından bulunan orijinal yay parçaları, yüksek kaliteli bileme ve parlatma izleri taşıyor. Bilim insanları, boynuz parçalarının karmaşık bir şekle sahip olduğunu ve tunç aletlerle delinip, bıçkılanıp, kesilip ve bilenmesinin saatler aldığını söylüyor. Ayrıca, ok kılıfı setinin yapımı için en az üç uzman gerekiyordu: döküm ustası, taş ayırma ustası ve kemik oymacısı.

Ivan Semyan, “Yayı yeniden inşa ederken üç ilkeye sıkı sıkıya bağlı kalmak bizim için son derece önemliydi: otantik malzemeler, otantik teknolojiler kullanmak ve eski ustaların tekniksel bilgilerini aşmamak. Bu yüzden sadece dört malzeme kullandık: ahşap, boynuz, kemik tutkalı ve kas teli. Toplamda, tasarımın dört farklı versiyonunu test ettik: ikisi meslektaşlarımızdan, ikisi bizden.” diyor.

Bilim insanları, deneysel atış sonuçlarının SUSU uzmanları tarafından yapılan yayın yüksek kalitesini kanıtladığını belirtti. Testler sırasında yayın, sabit tekrarlanabilirliğe (300’den fazla atımda) ve yüksek mekanik güce sahip olduğu ve tasarımda yıkıcı titreşimlere dair hiç bir iz bulunmadığı görüldü.

Uzmanlar, kazılarda bulunan en tuhaf detayın iki ahşap çubuktan oluşan, tahminen bir “ok rafı” olduğunu belirtti. Alt parçanın 20 metreden daha kısa bir mesafede atış yaparken kullanıldığı ve üst parçanın okun kaldırılarak daha uzak mesafedeki hedefler üzerinde kullanıldığı sonucuna varıldı.

South Ural State University. 20 Mayıs 2022.