Eski Avcı Toplayıcı Kamplarını Bulmak için Bir Model Geliştirildi

Tarih öncesi avcı toplayıcı grupların geçici kamp alanlarını belirlemek için yeni bir bilgisayar tahmin programı geliştirildi.

Göçebe avcı—toplayıcı topluluklar tarafından kullanılan alanlar da dahil olmak üzere arkeolojideki en zor “bulgulardan” bazılarını tanımlamak isteyen araştırmacılar, aramaya yardımcı olmak için teknolojiye başvuruyorlar.

Max Planck Enstitüsü ve Simon Fraser Üniversitesi’ndeki arkeologlar, peyzajların bu kadar iyi aranan alanları içerme olasılığını değerlendirebilecek bir bilgisayar tahmin modelinden yeni bilgiler ediniyorlar. Çalışmaları PLOS One dergisinde yayımlandı.

SFU arkeoloji Doktora öğrencisi Rob Rondeau, “Arkeolojik alanların tahribattan korunması, tarihin kaybolmamasını sağlar ve bu özellikle yazılı kayıtları kullanmayan topluluklar için önemli. Fakat alanların, korunmadan ve çalışılmadan önce bulunmaları gerekir.” diyor.

(İlgili: Balkanlardaki Avcı Toplayıcılar Yabani Tahıl Tüketiyordu)

Şu anda Max Planck Kimyasal Ekoloji Enstitüsü’nden Chris Carleton, bilinen alanların etrafındaki peyzaj değişkenleri için değerlerin dağılımını dikkate alan öngörücü bir model olan Yerel Olarak Uyarlanabilir Arkeolojik Potansiyel Modeli’ni (LAMAP) geliştirdi.

LAMAP, arkeologlar tarafından incelenmemiş arazinin, arkeolojik potansiyelini tahmin etmek için peyzaj verilerinden elde edilen bilgileri kullanıyor. Carleton, söz konusu yöntemi Belize ve Türkiye’de kalıcı olarak yerleşilmiş büyük alanlarda başarıyla denedi.

Deneyimli bir sualtı arkeoloğu olan Rondeau, doktora öğrencisi ve SFU doktora sonrası üyesi iken Carleton’un danışmanı SFU arkeoloji profesörü Mark Collard’ın önerisi üzerine Carleton ile bağlantı kurdu.

Rondeau’nun ilgi alanı, deniz seviyesinin bugünkünden çok daha düşük olduğu zamanlarda iskan edilmiş olan kıyı açıklarındaki batık arazilerde antik yerler bulmaktı. Çalışmaları, uzak geçmişteki avcı-toplayıcıların kamp alanlarını su altında tanımlamasına yardım etmede önemli bir rol oynayacak.

Carleton ve Rondeau, LAMAP’ı, 14.500 yıl önce, son Buz Çağı’na kadar uzanan avcı-toplayıcı alanların en zengin kayıtlarına sahip olan Alaska’daki Tanana Vadisi’nde test ettiler. Modeli, Alaska Eyaletinin Miras Veritabanından rastgele seçilen 90 bilinen alanın etrafındaki peyzajla ilgili verilerle “eğittiler”.

Araştırmacılar, peyzajın hangi bölümlerinin daha fazla arkeolojik alan barındırma potansiyelinin en yüksek olduğunu tahmin etti ve ardından tahminlerini değerlendirmek için veritabanına geri döndü. LAMAP’ın yüksek potansiyel olarak tanımladığı alanların, veritabanındaki kalan alanların çoğunu içerdiği kanıtlandı. Bu da, LAMAP’ın avcı-toplayıcılar tarafından yalnızca birkaç gün veya birkaç hafta yerleşim için tercih edilen kamp alanlarını tahmin edebildiğini doğruladı.

7.000 kilometrekarelik çalışma alanından milyonlarca veri noktasının sistematik karşılaştırmasını yapmak için önemli bilgi işlem gücüne ihtiyaç vardı. Rondeau, peyzajı deneyimlemek için 2019’da Alaska’ya gitti. Öğrenilenleri, bugün derin sular olan milattan öncenin kıyılarına uygulayacak.

Simon Fraser Üniversitesi. 17 Mart 2022.

Makale: Rondeau, R., Carleton, W. C., Collard, M., & Driver, J. (2022). Does the Locally-Adaptive Model of Archaeological Potential (LAMAP) work for hunter-gatherer sites? A test using data from the Tanana Valley, Alaska. PloS one, 17(3), e0265597.