Bilinen En Eski Hayvan Çizimi Güneydoğu Asya’da Bulundu

Güneydoğu Asya’da keşfedilen 40.000 yıllık mağara resminin, bugüne kadar bilinen en eski hayvan resmi olduğu ortaya çıktı.

Çizimlerin tarihlendirmesi için kalsiyum karbonat kalıntıları incelendi. C: Nature

Güneydoğu Asya’da yer alan Borneo adasındaki bir mağarada keşfedilen çizimin, bugüne kadar bulunan en eski hayvan resmi olduğu açıklandı.

En az 40.000 yıllık resmin figüratif resmin en eski örneği olduğu da düşünülüyor. Figüratif resim, soyut formları değil gerçek varlık ve nesnelerin tasvirini kapsıyor.

(Güney Afrika’da Bilinen En Eski Çizim Bulundu)

Söz konusu çizim, Fransa ve İspanya’daki ünlü mağaralarda bulunan benzer hayvan resimlerinden biraz daha eski. Birkaç yıl öncesine kadar uzmanlar, atalarımızın hayvan ve diğer figürleri ilk olarak Avrupa’da çizmeye başladığına inanıyordu. Fakat keşfedilen çizimin yaşı, Güneydoğu Asya’daki önceki keşiflerle birlikte, figüratif çizimin her iki kıtada aynı zamanlarda ortaya çıktığını gösteriyor.

Hayvan resminin bulunduğu mağara duvarının orijinal görüntüsü. Yaklaşık 40.000 yıllık. C: Luc-Henri Fage

Resmedilen hayvanın bir yaban sığırı olduğu tahmin ediliyor. Uzmanlar, keşfedilen resimde hangi hayvanın betimlendiğini kesinleştiremedi ancak tahminleri, bunun bir Malezya yaban sığırı olduğu yönünde. Malezya yaban sığırı bugün bu bölgede hala yaşamakta olan bir sığır türü.

Borneo adası siyasi olarak Malezya, Endonezya ve Brunei arasında bölünmüş durumda. Resim, adanın Endonezya’ya bağlı Doğu Kalimantan bölgesindeki ıssız ve dağlık alandaki mağaralardan birinde keşfedildi.

(38,000 Yıl Önce İnsanlar Noktalama Tekniğiyle Resim Yapıyordu)

Bu figüratif çizimler yaklaşık 40.000 yıl önce yapıldığı sırada Borneo adası hala Güneydoğu Asya’ya bağlıydı; bu da ilk modern insanların Avrupa’ya geldiği zamana denk geliyordu. Ünlü Chauvet Mağarası’ndaki en eski hayvan resimleri, yaklaşık 33.500 ila 37.000 yıl öncesine tarihlendiriliyor.

Söz konusu mağaraların bulunduğu Doğu Kalimantan’daki bölge pek keşfedilmemiş bir alan. C: Pindi Setiawan

El resimleri de bulundu

Söz konusu mağaralarda tarih öncesi döneme ait binlerce resim keşfedildi. Bunların arasında el şablonları, hayvanlar, soyut işaretler ve semboller yer alıyor.

Mağara duvarlarında görülen el şablonları, kayaya bir el yaslayarak ve ana hatlarını tasvir etmek için diğer elle tutulan bir tüpten kırmızı boya üfleyerek yapılıyor.

Daha eski kırmızımsı el şablonlarının üzerine yapılmış dut renkli el şablonları. Bu iki stil en az 20.000 yıl arayla oluşturuldu. C: Kinez Riza

Tarih öncesi sanat konusunda önemli bir isim olarak öne çıkan Bordeaux Üniversitesi’nden Prof. Dr. Francesco d’Errico, “Burası birçok resmin ve birçok mağaranın bulunduğu çok büyük bir alan. Bu çok büyük bir arkeolojik keşif.” diyor.

Araştırmanın başındaki isimlerden Griffith Üniversitesi’den Maxime Aubert, “Bugüne kadar tarihlendirdiğimiz en eski mağara sanatı resmi, tanımlanamayan bir hayvan. Bu, muhtemelen Borneo ormanlarında hala bulunan bir yaban sığırı türü. En az 40.000 yaşındaki bu resim, bugüne kadar bilinen en eski figüratif sanat eseri.” diyor.

Henüz keşfedilmemiş bir bölge

Araştırmada resmin tarihlendirilmesi için kalsiyum karbonat kalıntıları incelendi. Araştırmacıların keşfettiği el şablonlarından birinin yaşı ise en az 51.800 yaşında.

Mağaralardaki, insanları tasvir eden resimlerin ise 13.600 yıllık olduğu belirtildi. Bu yıllarda mağara sakinleri düzenli olarak insan figürlerini dans ve avcılık gibi şeyler yaparken ve genellikle büyük başlıklar giymiş halde çizmeye başladılar. Mağara sanatında benzer bir geçiş Avrupa’daki mağaralarda da ortaya çıktı.

İnsanları tasvir eden mağara resimleri. Bu stil en az 13.600 yıl öncesine dayanıyor, ancak muhtemelen son Buzul Maksimum zamanı yani 20.000 yıl öncesine kadar gidebiliyor. C: Pindi Setiawan

Arkeolog Peter Veth, “Bu insan bakış açısından çok güzel. İnsanlar daha modern hale geldiklerinde farklı ortamlarda benzer stratejiler benimsiyorlardı.” diyor.

figüratif mağara resim yapma becerisini Afrika’dan göç eden yeni insan dalgalarının getirip getirmediği ya da bu sanatın daha sonra ortaya çıkıp çıkmadığı belirsizliğini koruyor. Küresel mağara sanatının sadece bir parçasının bilimsel kaydı var. Şimdiye kadar bilinen en eski mağara çizimleri Afrika’da bulundu ve yaklaşık 73.000 yıl öncesine ait. Bu çizimler çapraz çizgiler gibi soyut tasarımlar içeriyor.

Araştırmacılar, mağara sanatının Borneo’da 52.000 ila 40.000 yıl öncesindeki ara dönem içinde geliştiğini belirtiyor.

Borneo’daki, söz konusu mağaraların bulunduğu bölgenin göreceli olarak keşfedilmemiş bir bölge olduğu, bu yüzden bölgede keşfedilmeyi bekleyen birçok farklı mağara resminin olabileceği düşünülüyor.

BBC. Phys. 8 Kasım 2018.

Makale: Aubert, M., Setiawan, P., Oktaviana, A. A., Brumm, A., Sulistyarto, P. H., Saptomo, E. W., … & Zhao, J. X. (2018). Palaeolithic cave art in Borneo. Nature, 1.