7000 Yıl Önce Güneş’e Ne Oldu?

Eski bir bristlecone çamının halkalarının karbon izotop değerleri incelenerek, MÖ 5480’de Güneş’in birtakım olağanüstü özellikler gösterdiği keşfedildi.

ABD’deki Bristlecone çamı. Ormanda 1000 yaşından fazla birçok ağaç var. Zorlu çevre şartları Bristlecone çamlarının daha güçlü olmasına ve uzun yaşamasına sebep oluyor.

Olayı yakın zamanda yaşanan olaylarla karşılaştıran ekip, bu durumun güneşin manyetik hareketlerinde değişikliğe neden olmuş olabileceğini ya da birbiri ardına güneş patlamaları yaşanmasına sebep olmuş olabileceğini belirtti.

Nagoya Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı tarafından öncülük edilen uluslararası bir grup, MÖ 5480 yılına tarihlenen, o tarihte atmosferdeki kozmik radyasyonun etkilerini gösteren yeni tür bir güneş hareketi fark etti. Bunu ağacın halkalarındaki karbon 14 seviyesini ölçerek yaptılar. Ayrıca bu olayın sebeplerine dair tahminlerde bulundular, bu da güneşin davranışları hakkında bilinenleri daha da ileri taşıyor.

Güneşin hareketleri değiştiğinde, Dünya üzerinde doğrudan etkileri olur. Örneğin, Güneş nispeten pasif olduğunda, Dünya’nın atmosferindeki karbon 14 adı verilen karbon çeşidinin miktarı artar. Havadaki karbon ağaçlar tarafından emildiği için, ağaç halkalarındaki karbon 14 seviyesi güneşin hareketlerini ve geçmişte yaşanan olağandışı güneş aktivitelerini yansıtıyor. Bu olay sayesinde ekip, binlerce yıl yaşayabilen bristlecone çamından alınan örneği inceleyerek güneşin tarihine daha yakından bakabilme fırsatı buldu.

Arizona Üniversitesi’nden A. J. Timothy Jull, “Sonuçlarımızın güvenilirliğininden emin olmak için, çamdaki karbon 14 seviyelerini Japonya, ABD ve İsviçre’deki farklı laboratuvarlarda inceledik. MS 775 ve MS 994 yıllarındaki kozmik ışın olayları hariç, karbon 14 seviyesinin daha önce düşünülenden daha ani şekilde değiştiğini fark ettik. Ayrıca her bir on yıl için veri kullanmak yerine yıllık verilere odaklanmak bu olayın tam olarak ne zaman gerçekleştiğini belirlememize izin verdi.” diyor.

Ekip, değişen karbon 14 seviyelerini geçtiğimiz birkaç bin yılda gerçekleştiği bilinen diğer güneş aktiviteleriyle karşılaştırarak bu anormal güneş aktivitesine bir açıklama getirmeye çalıştı.

Nagoya Üniversitesi’nden Fusa Miyake, “Bu yeni keşfedilen olay bugüne kadar bulunanlardan daha çarpıcı olsa da, farklı karbon 14 karşılaştırmaları o zamanda güneşe ne olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir. Güneş’in manyetik hareketlerindeki değişim, güçlü güneş patlamaları ya da oldukça zayıf güneş etkisi ile birleşince ağaç halkasında değişikliğe sebep olmuş olabilir.” dedi.

Olağandışı güneş hareketlerinin arkasındaki sebeplerin yeterince anlaşılamaması ekibin bulgularının tam olarak açıklanmasını engelliyor. Fakat güneş benzeri yıldızlardan çıkan parlak ışıkların teleskobik bulguları gibi ek araştırmaların daha kesin sonuçlara vesile olması bekleniyor.

Odysseia Destanı MÖ. 1. Binyıldaki Güneş Tutulmasından Bahsediyor Olabilir

İrlanda’da 5.000 Yıl Önce Kayalara Kazınmış Güneş Tutulması Bulundu

Bilinen En Eski Astronomik Gözlemevini Aborjinler Kurmuş Olabilir

Nagoya Üniversitesi. Science Daily. 7 Şubat 2017.

Makale: Miyake, F., Jull, A. T., Panyushkina, I. P., Wacker, L., Salzer, M., Baisan, C. H., … & Nakamura, T. (2017). Large 14C excursion in 5480 BC indicates an abnormal sun in the mid-Holocene. Proceedings of the National Academy of Sciences, 201613144.