2018 yılının Mayıs ayında Türkiye’de ve dünyada yapılmış en ilginç ve önemli arkeoloji keşiflerini kaçıranlar için bu listede derledik.

10- Arabistan’da 85.000 Yıllık Ayak İzleri Afrika’dan İlk Çıkışı Gösteriyor

Suudi Arabistan’ın bir zamanlar yemyeşil çayırlarında bulunan tarihöncesi insanların ayak izleri, Afrika’dan nasıl ayrıldığımız konusunda yeni ipuçları sunuyor.

On binlerce yıl önce, Suudi Arabistan’ın su aygırı gibi hayvanların dolaştığı yemyeşil meralar vardı. C: Suudi Basın Ajansı

İlk başta sadece bir parmak kemiğiydi. Şimdi ise Suudi Arabistan’da çalışan arkeologlar, Afrika’dan sanılandan daha önceki bir göçü işaret eden diğer izler buluyorlar. Yapılan açıklamada, ayak izlerinin yaklaşık 85.000 yıl öncesine dayandığı belirtildi.

Haber hakkında daha fazla bilgi.

9- Taman Yarımadasında Korint Miğferi Bulundu

Rusya’nın günaybatısındaki Taman yarımadasında, MÖ 5. yüzyıla ait bir mezarda Korint miğferi bulundu. Miğfer, Karadeniz’in kuzeyinde bulunan ilk miğfer olma özelliğini taşıyor.

Korint tipi miğfer. C: Rus Bilimler Akademisi arkeoloji Enstitüsü

2500 yıldır toprağın altında tahrip olan ve parçalara bölünen miğfer yine de muhteşem görünüyor. Bronzdan yapılmış Korint miğferleri, baş ve boynun tamamını kapatır, gözler ve ağız için açıklıkları bulunur ve yanak kısımları dışa doğru açılır.

Haber hakkında daha fazla bilgi.

8- Buz Devri Sanatında Devrim Yaratanlar Otistik Özellik Taşıyanlardı

Araştırmacılara göre, otizmli insanlar arasında ortak bir özellik olan detaylara odaklanma yeteneği, Buz Devri sanatında realizmin gelişmesini sağladı.

Chauvet Mağarası’nda resmedilmiş aslanlar. C: Wikimedia Commons

Yaklaşık 30.000 yıl önce, Avrupa’da aniden realist sanat ortaya çıktı. Ayılar, bizonlar, atlar ve aslanların son derece doğru tasvirleri, güney Fransa’daki Chauvet Mağarası gibi Buz Devri arkeolojik alanlarının duvarlarını süslüyor. Yeni araştırmanın yazarları, “detay odaklı” otizmle bağlantılı bir özelliğin Avrupa çapında gerçekçi mağara resimlerinin çoğalmasına yol açan sanatsal bir hareketi başlattığını savunuyor.

Haber hakkında daha fazla bilgi.

7- Böcekler 1.8 Milyon Yıl Önceki İnsanlar İçin Temel Besin Kaynağıydı

Yeni yapılan bir araştırma böceklerin milyonlarca yıl önce erken insanların günlük diyetinin neredeyse yarısını oluşturuyor olabileceğini gösteriyor. Daha önce, söz konusu erken insanların büyük memelilerin etiyle veya kabuklu yemiş ve yapraklarla beslendiği düşünülüyordu.

C: Heriot-Watt Üniversitesi

Akademisyenler, yaklaşık 1.8 milyon yıl önce böceklerin atalarımızın diyetinin neredeyse %50’sini oluşturarak, insanlar için temel bir besin kaynağı olabileceğini ortaya koydu.

Haber hakkında daha fazla bilgi.

6- Selahaddin Eyyubi’nin Ölüm Nedeni Bulunmuş Olabilir

12. yüzyılda Müslüman dünyasını birleştiren, Kudüs’ü Hıristiyanlardan geri alan ve Üçüncü Haçlı Seferi’ni ateşleyen Selahaddin Eyyubi’yi öldüren şey neydi?

Mısır ve Suriye ve Hicaz’ın (günümüz Suudi Arabistan’ın bir parçası) sultanı Selahaddin Eyyubi’nin portresi. C: DeAgostini/Getty

Bugüne kadar bu olay gizemini koruyordu. Ancak, 800 yıldan uzun bir süre önce Selahaddin Eyyubi’nin tıbbi semptomları hakkında yazılanları inceleyen bir doktor, güçlü sultanın hangi hastalıktan öldüğünü belirleyebilir. Selahaddin Eyyubi’nin modern teşhis araçlarından önce yaşadığı düşünülürse, kesin tanı muhtemelen bilinemeyebilir. Ama tifo (insanların, Salmonella typhi bakterisi barındıran yiyecek veya su tükettiklerinde yakalandıkları bir hastalık) onun hakkında yazılanlara uyuyor gibi görünüyor.

Haber hakkında daha fazla bilgi.

5- Shigir İdolü Ritüelistik Sanatın Doğuşuna Dair Görüşleri Yıkıyor

Çalışmalar, beş metrelik Shigir İdolü’nü 11.500 yıl öncesine tarihlendirdi ve buzul çağının sonunda yaşayan avcı toplayıcılara yeni bir ışık tuttu.

Araştırmacılar, “O dönemde Avrupa ve Asya hala buz çağından çıkma aşamasındaydı ve çiftçiler yoktu. Dünyanın bu bölgesinde sadece avcı toplayıcılar vardı. Yine de Shigir İdolü’nü yaratmışlardı. Bu nedenle bu idolün keşfi, ritüel sanatın doğumu hakkındaki görüşlerimizi değiştiriyor.” diyor.

Haber hakkında daha fazla bilgi.

4- İsveç’te 5. Yüzyıla Ait Katliam İzleri Bulundu

İsveç kıyısındaki Öland adasında yer alan Sandby borg yerleşiminde, MS 5. yüzyılın sonlarında katledilmiş onlarca insan ve hayvan kalıntıları bulundu.

Bu genç iskeleti, kazılan evlerden birinde bulundu.

Öland kıyı şeridinde yer alan Sandby borg yerleşiminin küçük bir kısmının ortaya çıkmasına rağmen, bulunan çok sayıda insan kalıntısı ve eser, yerleşimin şiddetli bir şekilde sona erdiğini gösteriyor.

Haber hakkında daha fazla bilgi.

3- Antik Papirüs İbrahim’in Oğlunu Kurban Edişine Farklı Bir Bakış Sunuyor

Bilim insanları, Firavun I. Senwosret piramidinin yakınlarında keşfedilen “büyülü papirüs” olarak tanımladıkları 1.500 yıllık yazmayı deşifre etmeyi başardı.

Firavun I. Senwosret piramidinin yakınlarında bulunan 1.500 yıllık papirüs.
C: Rogers Fund, 1934

Metin, Hıristiyanlığın Mısır’da yaygın olarak uygulandığı bir döneme tarihlendiriliyor. Papirüste, büyüleri Yunan alfabesinin kullanıldığı bir Mısır dili olan Kıptice yazan kişi(ler) çok kez Tanrı’ya yakararak ondan yardım diliyor.

Tercüme edilen papirüsün bir bölümünde “Set’in Tanrısı, İbrahim’in Tanrısı, İshak’ın Tanrısı, Yakup’un Tanrısı, İsrail’in Tanrısı, sen acı çekenleri koru. Sözüm gücüm olsun.” ifadeleri dikkat çekiyor.

Haber hakkında daha fazla bilgi.

2- 4.500 Yıllık İskelette Hepatit B Virüsü Bulundu

300’den fazla antik insan genomuna yapılan analizler, insanlarda Hepatit B virüsünün en az 4.500 yıldır olduğunu ve modern viral genomlardan çok daha eski kökenleri olduğunu gösterdi.

Araştırmacılar, Moğolistan’da Ömnögovi’de 2000 yıllık bu toplu mezarda hepatit B virüsü taşıyan bir kişi buldular. C: Alexey A. Kovalev

Karaciğeri tahrip eden hepatit B virüsü (HBV) her yıl yaklaşık bir milyon insanı öldürüyor. Şimdi ise yeni genetik çalışmalar, en azından uygarlığın şafağından beri bu patojenin bizimle birlikte olduğunu gösteriyor.

Haber hakkında daha fazla bilgi.

1- Pompeii’den Kaçarken Kafasına Taş Düşmüş İskelet Bulundu

Pompeii’de, MS 79 yılında gerçekleşen volkanik patlamadan kaçmaya çalışırken kafasına 300 kiloluk taş düşen bir adamın iskeleti bulundu.

Pompeii’deki volkanik patlamadan kaçmaya çalışırken kafatasına taş düşen adam. C: AP

Pompeii yetkilileri, “volkanik bir bulut tarafından şiddetli bir şekilde fırlatılan” bir kapı pervazı olabilecek büyük bir taş bloğun altından çıkan iskeleti gösteren bir fotoğraf yayınladı. 30 yaşın üstünde olduğu düşünülen kurbanın göğüs kafesi tamamen parçalanmıştı. Arkeologlar kurbanın kafatasını bulamadı. Yetkililer, adamın, yürüme güçlüğüne yol açmış olabilecek ve kaçışını engelleyen bir kaval kemiği enfeksiyonuna maruz kaldığını söyledi.

Haber hakkında daha fazla bilgi

BONUS

Konya’da Selçuklu Köşkü Restore Edildi

Kılıçarslan Köşkü’nün restorasyonu tepki çekiyor. F: Yusuf Yavuz