1,5 Milyon Yıllık Ayak İzleri Homo Erectus’un Nasıl Avlandığını Gösteriyor

İleret, Kenya’da bulunan 1.5 milyon yıllık yaklaşık 100 tane Homo erectus ayak izi, eski bir antilop avının kanıtı olabilir. Kaliforniya’daki Paleoantropoloji Derneği’nin konferansında araştırmacılar, kalıntıların eski insanların hayatına dair nadir rastlanılan bir bilgi kaynağı olduğunu söyledi.

Ayak izleri insanlara dair bulunan en nadir kalıntılardan. Ayak izleri çok kolay ve hızlı aşındığı için, binlerce ya da milyonlarca yıl korunmaları çok özel koşullar altında gerçekleşebiliyor. Fakat tek bir bireyle ya da grupla ilişkilendirilmesi zor olan kemik ya da taş alet buluntularının aksine, ayak izleri gündelik hayata dair enstantaneler sunabiliyor.

2000’li yılların sonunda, kuzeybatı Kenya’daki İleret köyünün yakınlarında insan kemikleri ve aletler arayan arkeologlar, onun yerine 22 insan ayak izi buldu. 2009’daki makale, ayak izlerini bırakan insanların anatomisinden bahsediyor. Bunlar büyük ihtimalle Homo erectus türünden, uzun boylu bireylerdi, ve modern insanınkine  (Homo sapiens) çok benzer bir yürüyüşleri vardı.

Antilop Avından Kalan Ayak izleri

New York’taki Amerikan Doğa Tarihi Müzesi’nden Paleoantropolog Neil Roach, bu ayakizlerinin, Homo erectus’un günlük yaşamına dair bilgiler de verebileceğini düşündü . Roach, meslektaşlarıyla birlikte ayak izlerine daha yakından bakmak ve yenilerini aramak üzere Kenya’ya geri döndü.

Bu yeni araştırmalar sonucu, yaklaşık 100 adet ayak izi bulundu. Ayak izleri büyük ihtimalle hepsi aynı gün yapılmış birkaç gruba ayrılıyor. Roach izlerin, tek bir başıboş insanı değil, birkaç insandan oluşan farklı grupları temsil ettiğini söylüyor. İzlerin büyüklüğü de erkek olduklarına işaret ediyor.

Ayak izleriyle görülen gezintilerin amacını daha iyi anlayabilmek için, timsah, antilop ve diğer boynuzlular, pelikan ve leylek gibi kuşların izleri incelendi.

Araştırmalar ve karşılaştırmalar sonucu, Homo erectus’un çayırlarla çevrili bir gölün kıyısında yürüdüğünü ortaya çıkardı. Ayrıca bu eski insanlar, ayak izleri çayırdan göl kıyısına gittiklerini gösteren boynuzgillerden farklı olarak, göl boyunca hepsi aynı yönde yürümüştü. Göl kıyısında göl boyunca hareket etmek, diğer avcı hayvanlarda da görülen bir özellikti.

Roach ve ekibi ayak izlerinin, grup halinde yapılan bir antilop avını temsil ettiğini öne sürüyor. “İzlerden anladığımız kadarıyla söyleyebileceğimiz, büyük ihtimalle erkek olan sayıca çok bireyin, göl kıyısı boyunca ilerledikleri. Bu ilerleme tarzı, etçil hayvanların hareket etme biçimiyle aynı”  diyor Roach.

Araştırmacılar şimdi de Afrika’daki günümüz avcılarının hareket etme biçimlerini araştırmayı, ve hareketlerinin çıkardığı ayak izlerini incelemeyi planlıyor. “Avcılık, insan evriminde kanıtlaması zor bir şey” diyor Roach. Bir çok yetişkin erkeğin varlığı da, belli bir işbirliği olduğunu gösteriyor.

Homo erectus’un, daha çok leş yiyen atalarından daha yırtıcı olduğunu akla getiren başka kanıtlar da bulunmuştu. 2 milyon yıl önce, yani Homo erectus’un da ortaya çıktı zamanlarda, taş aletler ve kesik izi taşıyan kemik buluntuları çok daha yaygın hale geliyor. Hatta bazı araştırmacılar, Homo erectus’un ince yapılı vücudunun da hızlı hareket eden avları takip etmesine yardımcı olduğunu düşünüyor. Roach “Yaklaşık 2 milyon yıl önce daha etçil davranışlar görmemizin, leşçillik yerine avcılıkla ilgili olduğu konusunda bir fikirbirliği olmaya başlıyor” dedi.

Arizona Devlet Üniversitsi’nden Curtis Marean ise “ORada ne yaptıklarını kim bilebilir! Belki grup olarak avlanıyorlardı, belki de göl kenarında toplayıcılık yapıyorlardı” diyor. Bazı göl kıyısında yetişen bitkiler, göl kenarında gezinen Homo erectus’ların yemek isteyebileceği besleyici soğanlar üretiyor.

Fakat Maeran yine de ayak izlerine bakarak günlük hayatı araştırmanın çok ilginç ve yararlı olabilecek bir yöntem olduğunu düşünüyor.

Nature.com.