1.200 Yıl Önce Kabızlıktan Ölen Adam Aylardır Çekirge Yiyordu

1.200 yıl önce ağır bir kabızlık geçirerek ölen adamın kalın bağırsağı, normal çapının altı katına kadar şişmişti.

Kimse ölmek istemez ama öldüğümüzde iki şeyi umut ederiz: ağrısız olmasını ve binlerce yıl sonra birisinin sizin kalıntılarınızı inceleyip torunlarınıza “ağır kabızlık yaşadığımızı” söylememesini.

Arkeologlar 2019 yılında, ölümcül bir kabızlık vakası yaşayan ve kalın bağırsağı normal çapının altı katına kadar şişen bir adamın kalıntılarını keşfetti.

Skiles mumyası Güney Teksas’ın Aşağı Pecos Kanyon Bölgesi’nde bulundu. Bölgede 150’ye yakın mumyalaşmış ceset bulundu, ancak yaklaşık 1.200 yıl öncesine ait yetişkin bir erkek, doğal olarak mumyalaşmış kalıntılarının çok iyi korunmuş olması nedeniyle çalışma için özellikle ilgi gördü.

(İlgili: 2.700 Yıllık Demir Çağı Dışkısında Rokfor ve Bira İzleri)

Çalışmanın yazarlarına göre bu adam, diğer mumyalaşmış kalıntılarda nadiren bulunan tüm saçlara sahip olmasının yanı sıra, gastrointestinal sistemin çoğunu kapsayan çok büyük, kurumuş bir dışkı kütlesine de sahipti.

Dışkının boyutu göz önüne alındığında, dışkı maddesi araştırmacıların adamın ölümünden önceki aylardaki diyetini incelemesine olanak tanıdı. Ayrıca saçları, ekibin beslenmesini analiz etmesine imkan verdi.

Bu diyeti zamanın tipik diyetleriyle (kısmen diğer bireylerin dışkılarından anlaşılan diyetler) karşılaştıran ekip, adamın son ayları hakkında şaşırtıcı miktarda bilgi keşfetmeyi başardı.

Edinilen bilgiler arasında, adamın parazit kaynaklı Chagas hastalığından öldüğü, ölümünden önceki aylarda proteinleri yeterince ememediği ve bu durumu nedeniyle muhtemelen hareketsiz hale geldiği vardı.

Bu bilgi önemli, çünkü birisinin ona yiyecek kaynakları getirmesinin yanı sıra günlük ihtiyaçlarını da karşılaması gerekecekti. Yani ölürken toplumdan bakım görmüş olmalıydı.

Buluntular arasında olağandışı miktarda çekirge tüketmiş olması da, 35-45 yıllık ömrünün sonunda kendisine iyi bakıldığına dair kanıtlar sağlıyor.

Nebraska-Lincoln Üniversitesi’nden profesör Karl Reinhard, “Çekirgelerin bacaklarını koparıyorlardı. Dolayısıyla ona çoğunlukla çekirgenin ezilebilen kısmı olan sıvı açısından zengin gövdeyi veriyorlardı. Protein oranının yüksek olmasının yanı sıra nem oranı da oldukça yüksekti. Yani kalın bağırsak büyümesi deneyiminin ilk aşamalarında yemek yemesi onun için daha kolay olmalıydı.” diyor.

Her ne kadar ilgilenilse de adamın ölümü pek hoş değildi. Dışkı maddesini taramalı elektron mikroskobu ile inceleyen Reinhard ve ekibi, genellikle sindirim sürecinden sağ kurtulan mikroskobik bitki maddesi olan fitolitleri buldu.

Reinhard, “Fitolitlerin yarılıp açıldı, ezildi. Bu da bu adamın bağırsak sisteminde mikroskobik seviyede inanılmaz bir baskının olduğu anlamına geliyor ve bu da burada görülen patolojiyi daha da fazla vurguluyor. Bence bu seviyedeki bir bağırsak tıkanıklığı, patoloji tarihinde benzersiz bir durum.” diyor.

Makale: Verostick, K. A., Teixeira-Santos, I., Bryant Jr, V. M., & Reinhard, K. J. (2019). The Skiles Mummy: Care of a debilitated hunter-gatherer evidenced by coprolite studies and stable isotopic analysis of hair. International Journal of Paleopathology, 25, 82-90.