Pompeii’deki Mısır Freskleri, İnsanların Kozmopolit Olduğunu Gösteriyor

Pompeii’de lüks bir villanın bahçesinde bulunan Antik Mısır’a dair freskler, Pompeii insanlarının ne kadar kozmopolit olduğunu gösteriyor.

Pompeii villasının bahçesindeki freskler. F: SSPES

Pompeii’de büyük bir antik villanın bahçesinde, Nil Nehri’nin yemyeşil peyzajı ile resmedilmiş freskler bulundu. Bu ve benzeri sanat eserleri, Romalıların Antik Mısır kültürüne bakış açıları ve Mısır kültürünü kendilerine nasıl entegre ettikleri hakkında aydınlatıcı olabilir.

Nil betimleri farklı anlamlara geliyor olabilir

Araştırmacı Caitlin Barrett, American Journal of Archaeology’de yayımlanan bir araştırmada, bu Nil yöresine ait sahnelerin Pompeii evine daha kozmopolit bir his verdiğini öne sürüyor. Olasılıkla Romalılar, Mısırı Roma medeniyetinin küçük bir ekosistemi olarak algılıyorlardı. O dönemde Roma, Akdeniz boyunca Mısır’a kadar yayılmıştı.

Araştırmacılar “Nilotik” betimlerin, Roma kültürünün başka bir olgusuna işaret edebileceğini söylüyor. Romalılar Mısırlılara büyük bir ilgi gösteriyorlardı. Evlerdeki betimler Roma’nın Mısır üzerinde hakimiyet kurmasından bir kaç jenerasyon sonra yoğun bir şekilde görülmeye başlanıyor.

Caitlin Barrett, “Bazı araştırmacılar, Pompeii’deki Mısır resimlerini dinle ilişkili olarak yorumluyor ve Mısır tanrılarına gösterilen ilginin bir sonucu olabileceğini düşünüyor. Bazı araştırmacılar ise bunun siyasi bir nedenle oluşmuş olabileceğini ve Mısır’ın fethinin kutlanması amacıyla yapılmış olabileceğini söylüyor. Ben ise, bu betimlere tek boyut üzerinden değil de bağlam ve kişisel tercihler üzerinden yaklaşmanın doğru olduğunu düşünüyorum.” diyor.

Evin bahçesinde bulunan fresklerden bir detay. F: SSPES

Casa dell’Efebo villasının sahibinin bireysel tercihleri önemli

Fresklerin bulunduğu Casa dell’Efebo villası, Pompeii’deki en büyük villalar arasında. 79 yılında Vezüv Yanardağı patladığı dönemde bu villa bir tadilat aşamasındaydı.

Bahçede bulunan Mısır odaklı betimler dışında evin duvarlarının büyük çoğunluğu, Roma mitoloji ve dini temsillerini içeren özenli betimlerle dolu. 1920’lerde villanın bahçesinde arkeolojik kazılar yapılırken, Mısır’ı betimleyen birçok fresklerle karşılaşıldı. Bu fresklerde Nil Nehri ve çevresi betimlenmişti.

Fresklerde timsahlar, su aygırları ve lotuslar da dahil olmak üzere Mısır faunası ve florasını yansıtan betimler bulunuyor. Bunun yanında vahşi düşmanlara karşı savaşmalarını tasvir eden bazı erkek figürleri de yer alıyor. Fresklerin merkezinde ise cinsel etkinlik, müzik, ve alkol tüketiminin temsili betimleri var.

Tipik bir ‘Nilotik’ sahne. F: SSPES

Villanın yapısal özellikleri sahibinin dünya görüşünü yansıtıyor

Yeni yapılan çalışmanın özgünlüğü, sanat eserlerinin çevresi ve Casa dell’Efebo’daki diğer eserlerle yeniden yorumlanmaya çalışılmasından kaynaklanıyor. Bahçenin detaylı mimarisinin, su tesisatlarının ve tablolarının, o sırada büyük Roma dünyasını hatırlatan pastoral manzara tarzı ve kozmopolit doğasını yaratmak için nasıl bir araya geldiğini gösteren pek çok örnek buluyor.

Barrett, “Bu özel toplulukta, sadece dini ritüeller veya Roma siyaseti hakkında bir tür ifade yerine, bu evin sahibi, İmparatorluğun vatandaşı olarak kozmopolit bir kimliği savunuyor gibi görünüyor. Pompeii evlerinde uzak bölgelerin tasvirlerine pek çok villada görmek mümkün. Bu da Roma vatandaşlarının o uzak bölgeleri anlamlandırmaya çalıştıkları anlamına geliyor olabilir.” diyor.

Pompeii’deki bir villada bulunan ve timsahların yer aldığı bir fresk.

Kozmopolit bir dünyada yaşıyorlardı

Erken Roma imparatorluğundaki yoğun sosyal ve politik değişimler, Pompeii insanlarına değişen yerel ve emperyal kimliklere bir katılım ve yaşamış oldukları dünyanın diğer alanlarını yeniden oluşturma fırsatı sağlamış olabileceği düşünülebilir.

Araştırmacılar, küreselleşme gibi olguların sadece modern dünyaya ait olmadığını, aslında Roma İmparatorluğuna baktığımızda dünyanın büyük bir bölümünde kültürler arası çok yoğun bir etkileşim olduğunu görebilirsiniz diyor.

Pompeii’li Bankerin Evi Dijital Ortamda Tekrar Canlandırıldı

Pompeii’nin Çöpleri İnsanların Geri Dönüşümcü Olduklarını Gösteriyor

Pompeii’nin Restore Edilen Mutfakları Nasıl Yemek Pişirildiğini Gösteriyor

Pompeii İnsanlarına Yapılan Tomografik Taramalar Sonuç Veriyor


İB Times. 5 Mayıs 2017.

Makale: Barrett, C. E. (2017). Recontextualizing Nilotic Scenes: Interactive Landscapes in the Garden of the Casa dell’Efebo, Pompeii. American Journal of Archaeology, 121(2), 293-332.

Anadolu Üniversitesi'nde Arkeoloji bölümü okuduktan sonra İstanbul Üniversitesi'nde Tarih öncesi bölümünde yüksek lisans yaptı. Şimdi İstanbul Üniversitesi Tarih öncesi bölümünde doktora yapıyor. İletişim: bayramtolunay@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login