Özel Bir Kabın İçinde İtalya’nın En Eski Zeytinyağı Keşfedildi

Erken Tunç Çağı’na tarihlendirilen bir çömleğe yapılan kimyasal analiz, İtalya’dakilerin zeytinyağını daha evvel kaydedilen tarihten 700 yıl daha önce kullanmaya başladığını gösteriyor.

Antik çömlek üzerinde yürütülen kimyasal analiz zeytinyağının İtalya’da daha evvel kaydedildiğinden 700 yıl önce de var olduğunu kanıtladı. C: Polo Regionale di Sracusa per i siti e musei archeologici Museo Paolo Orsi

Zeytinyağı İtalyan mutfağının başlıca öğelerinden biri. Bu durum binlerce yıldır süregelmekte. Geçtiğimiz günlerde antik bir çömlek kap üzerinde yapılan kimyasal analiz sıvı altın olarak da adlandırılan zeytinyağının İtalya’daki varlığının antropologların daha evvel kaydettiklerinden yüzlerce yıl öncesine dayandığını kanıtladı.

Güney Florida Üniversitesi Tarih Bölümü’nden Yardımcı Doçent Doktor Davide Tanasi tarafından yönetilen araştırma ekibi, 90’larda Guiseppe Voza tarafından Castelluccio’daki kazı çalışmaları sırasında keşfedilen büyükçe bir kabın içeriğini belirlemek için birtakım kimyasal analizler yürüttü. Siraküza Arkeoloji Müzesi’nden konservatörler 400 seramik parçasını restore edip yeniden birleştirerek yumurta şeklinde yaklaşık 45 cm boyunda ip bantlarla bezenmiş ve her yanında üç dikey tutacağı bulunan bir saklama kabı elde etti.

(Zeytinyağı En Az 8000 Yıldır Tüketiliyor)

Araştırmacılar Sicilya, Castelluccio’daki aynı arkeolojik alanda, pişmiş topraktan geniş bir sacın yanı sıra içi bölmeli iki adet parçalanmış geniş kap daha buldu, bu durum kapların birden fazla maddeyi birlikte fakat ayrı olarak saklamak için kullanıldığını işaret ediyor.

Dr. Tanasi, “Bu saklama kabının şekli ve yakınında bulunan kabın bölmesi Voza’nın Castelluccio’da bulduklarına hiç benzemiyordu. Kapta MÖ 3. binyılın sonlarına ve 2. binyılın başlarına (Erken Tunç Çağı) tarihlenen Sicilya tabak çanaklarına ait bir damga bulunuyordu. Kabın nasıl kullanıldığını öğrenmedik istedik, bu nedenle de içerisindeki organik tortular üzerinde kimyasal bir analiz gerçekleştirdik” diyor.

Analythical Methods’da yayımlanan araştırmada, Dr. Tanasi arkeolojik çömlekçilikte geleneksel olarak ve oldukça başarı bir şekilde faydalanılan birtakım teknikler (Gaz Kromatografisi, Kütle Spektrometresi, Nükleer Manyetik Rezonans) kullanarak söz konusu üç eseri inceledi. Ekip, her üç numunede de zeytinyağının varlığını işaret eden oleik ve linoleik asit içeren organik tortulara rastladı. Eserlerin bulundukları nokta ve özgün şekilleri nedeniyle Erken Tunç Çağı Sicilya’sına ait oldukları sonucuna varıldı.

(Girit Adasında 3.000 Yıllık Zeytin Ağacı Hala Meyve Veriyor)

Tanasi, “Castellucio’da keşfedilen üç eserden alınan sonuçlar tarihöncesi İtalya’daki en eski zeytinyağına dair ilk kimyasal kanıt niteliğinde, bu da sistematik zeytinyağı üretimini en az 700 yıl daha önceye tarihlendiriyor” diyor.

Zeytinyağının bilinen tek kimyasal belirtisi, İtalya’nın güneyindeki Cosenza ve Lecce’de keşfedilen ve MÖ 12. ve 11. yüzyıllara (Tunç Çağı) ait olduğu düşünülen saklama kaplarında saptanmıştı.


Science Daily. 30 Mayıs 2018.

Makale: Tanasi, D., Greco, E., Noor, R. E., Feola, S., Kumar, V., Crispino, A., & Gelis, I. (2018). 1H NMR, 1H-1H 2D TOCSY and GC-MS analyses for the identification of olive oil on Early Bronze Age pottery from Castelluccio (Noto, Italy). Analytical Methods.

Ege Üniversitesi Mütercim Tercümanlık bölümü mezunu. Arkeoloji ve özellikle sanat tarihini çok seviyor.

You must be logged in to post a comment Login